Nội dung chính
Ngày 6 tháng 6, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an (C03) đã tống đạt kết luận điều tra giai đoạn 2 của vụ án xảy ra tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Theo đó, bà Trương Mỹ Lan, cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, cùng 33 bị can khác bị đề nghị truy tố về các tội danh: lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Bà Trương Mỹ Lan tại phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án xảy ra ở Ngân hàng SCB – Ảnh: HỮU HẠNH
Hành vi vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới
Kết quả điều tra xác định bà Trương Mỹ Lan là chủ mưu, chỉ đạo thực hiện các hoạt động vận chuyển trái phép tổng cộng hơn 4,5 tỷ USD (tương đương hơn 106.000 tỷ đồng) qua biên giới. Cụ thể:
- Từ Việt Nam ra nước ngoài: Trong giai đoạn từ tháng 10 năm 2012 đến tháng 10 năm 2022, 21 công ty thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát đã thực hiện các giao dịch chuyển hơn 1,5 tỷ USD ra nước ngoài trái quy định pháp luật.
- Từ nước ngoài về Việt Nam: Cũng trong khoảng thời gian trên, 21 công ty liên quan đến Vạn Thịnh Phát đã nhận hơn 3 tỷ USD từ nước ngoài chuyển về Việt Nam, vi phạm các quy định pháp luật.
Các giao dịch này được thực hiện thông qua các hợp đồng giả mạo, bao gồm hợp đồng mua bán cổ phần, góp vốn, tư vấn hoặc vay nợ, nhằm che giấu bản chất bất hợp pháp của dòng tiền.
Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm bị cáo buộc phát hành 25 gói trái phiếu không có tài sản đảm bảo, với tổng trị giá hơn 30.869 tỷ đồng, thông qua bốn pháp nhân: Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư An Đông, Công ty Cổ phần Đầu tư Quang Thuận, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sunny World, và Công ty Cổ phần Dịch vụ – Thương mại TP.HCM. Đến nay, dư nợ của các gói trái phiếu này là hơn 30.081 tỷ đồng, ảnh hưởng đến hơn 35.000 nhà đầu tư, với khả năng thanh toán gần như không còn.
Ngoài ra, trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2022, bà Lan bị cáo buộc chỉ đạo lập hồ sơ khống để rút tiền từ SCB, gây thiệt hại nghiêm trọng:
- Giai đoạn 2012-2017: Lập hồ sơ khống cho 304 khách hàng, vay 368 khoản với dư nợ hơn 132.000 tỷ đồng (gốc và lãi), gây thiệt hại hơn 64.000 tỷ đồng.
- Giai đoạn 2018-2022: Chỉ đạo lập 916 hồ sơ vay vốn khống với tổng giá trị 545.000 tỷ đồng, chiếm đoạt 304.000 tỷ đồng và gây thiệt hại gần 130.000 tỷ đồng tiền lãi phát sinh.
- Tổng cộng, các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát hiện có gần 1.300 khoản vay với dư nợ 677.000 tỷ đồng (gốc và lãi).
Hành vi rửa tiền
Kết luận điều tra xác định bà Trương Mỹ Lan đứng đầu tổ chức thực hiện các hoạt động rửa tiền với tổng giá trị hơn 445.000 tỷ đồng, bao gồm:
- Hơn 415.000 tỷ đồng từ hành vi tham ô tài sản tại SCB.
- Khoảng 30.000 tỷ đồng từ hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các gói trái phiếu khống.
Hành vi đưa hối lộ
Bà Lan bị cáo buộc chỉ đạo cấp dưới chi số tiền lớn để mua chuộc các thành viên đoàn thanh tra, nhằm tránh việc SCB bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt. Đáng chú ý, nhóm của bà Lan đã bốn lần đưa hối lộ tổng cộng 5,2 triệu USD cho bà Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, Giám sát của Ngân hàng Nhà nước.
Tình hình pháp lý trước đó
Trong giai đoạn xét xử trước đó tại Tòa án Nhân dân TP.HCM, bà Trương Mỹ Lan bị tuyên phạt:
- 20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay.
- Tử hình về tội tham ô tài sản.
- 20 năm tù về tội đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt là tử hình. Bản án xác định bà Lan đã thâu tóm 91,5% cổ phần SCB thông qua các cá nhân và pháp nhân đứng tên hộ, đồng thời chỉ đạo lập hồ sơ khống để rút tiền từ ngân hàng này.
Hiện tại, bà Trương Mỹ Lan đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị xem xét lại các tội danh và mức án, đặc biệt là hình phạt tử hình.
Kết luận
Vụ án tại SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát là một trong những vụ án kinh tế nghiêm trọng nhất tại Việt Nam, với quy mô thiệt hại lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng và ảnh hưởng đến hàng chục nghìn nhà đầu tư. Các hành vi vi phạm của bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm không chỉ gây tổn thất tài chính mà còn làm suy giảm niềm tin vào hệ thống tài chính-ngân hàng. Cơ quan chức năng đang tiếp tục xử lý vụ án theo quy định pháp luật.