Thị trường carbon đang nổi lên như một sân chơi mới và đầy tiềm năng cho Việt Nam trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh. Tại diễn đàn Netzero Việt Nam 2025, bà Betty Palard, CEO của công ty ESGs & Climate Consulting, đã chia sẻ những quan điểm sâu sắc về thị trường carbon và vai trò của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Thị trường carbon là một lĩnh vực đặc biệt và phức tạp, nằm ở giao thoa của bốn lĩnh vực chính: thiên nhiên, tài chính, tài sản quốc gia (đất đai) và chuyên môn, kiến thức, dữ liệu. Sự giao thoa này tạo ra một thị trường vừa đặc biệt vừa nhiều thách thức. Tín chỉ carbon đang dần trở thành một loại tiền tệ và sản phẩm tài chính phái sinh đặc biệt.
Với lợi thế về toán học và kiến thức tự nhiên, người Việt có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đo lường và xác minh tín chỉ carbon. Là quốc gia nông nghiệp với 92% nền tảng kinh tế đến từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, Việt Nam sẽ có kịch bản phát triển thị trường carbon khác biệt so với các quốc gia khác.
Thị trường carbon không chỉ là việc ‘mua bán’ tín chỉ carbon theo nghĩa thông thường. Thay vào đó, nó là quan điểm cùng nhau đầu tư vào những dự án có khả năng phát sinh tín chỉ carbon, giống như một trái phiếu vậy. Quá trình đồng hành đầu tư phát triển các dự án có thể có 2 khả năng: tránh phát thải carbon thông qua nỗ lực bổ sung hoặc hấp thụ, lưu trữ carbon tại nơi tín chỉ này vốn thuộc về.
Bà Betty Palard đã phân tích về ba loại tín chỉ carbon chính: tín chỉ carbon trắng, tín chỉ carbon xanh lá cây và tín chỉ carbon xanh dương. Từ những góc nhìn trên, bà cho rằng thị trường tín chỉ carbon là sân chơi rộng mở, kêu gọi sự tham gia của mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp… theo khả năng.
Thị trường tín chỉ carbon có thể được xem là cuộc chơi của Việt Nam. Về phát triển thị trường carbon, qua kinh nghiệm từ các thị trường đi trước, Việt Nam có thể tham khảo, học hỏi từ ba khu vực thị trường: châu Âu về vấn đề dữ liệu, sự minh bạch và mạnh mẽ; thị trường Hàn Quốc về việc mở cửa thị trường cho cả cộng đồng tham gia; và Trung Quốc về việc những phần phát thải lớn nhất cần có chính sách của nhà nước, những lĩnh vực còn lại nên để các doanh nghiệp tự tìm nhau.
Với những tiềm năng và lợi thế của mình, Việt Nam có thể trở thành một chơi chính trong thị trường carbon toàn cầu. Việc tham gia vào thị trường này không chỉ giúp Việt Nam giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn tạo ra cơ hội kinh tế mới cho các doanh nghiệp và cộng đồng.
Để phát triển thị trường carbon, Việt Nam cần có sự chuẩn bị và kế hoạch cụ thể. Việc xây dựng một hệ thống đo lường, xác minh và giám sát tín chỉ carbon là cần thiết. Ngoài ra, việc tăng cường nhận thức và hiểu biết về thị trường carbon cũng là quan trọng để giúp các doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào thị trường này.
Liên kết đến các nguồn thông tin và tổ chức chuyên về lĩnh vực này sẽ giúp Việt Nam có thêm kiến thức và kinh nghiệm để phát triển thị trường carbon một cách hiệu quả.
Cuối cùng, thị trường carbon là một sân chơi mới và đầy tiềm năng cho Việt Nam. Với sự chuẩn bị và kế hoạch cụ thể, Việt Nam có thể trở thành một chơi chính trong thị trường này và tận dụng các cơ hội kinh tế mới mà nó mang lại.