Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành vấn đề nóng trong xã hội. Một bộ phận người dân ủng hộ việc thu phí, cho rằng đây là một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Ngược lại, nhiều người khác lại phản đối, quan niệm rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc và không thể đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tọa lạc tại tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về việc thu phí tham quan di tích lịch sử. Với vị trí cách Hà Nội khoảng 290km, nơi đây thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại đây. Tuy nhiên, việc vận hành và quản lý khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Trong bối cảnh đó, việc thu phí tham quan di tích không chỉ là một giải pháp nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Trên thực tế, tại nhiều quốc gia, phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận, bởi lẽ di tích lịch sử được xem là tài sản chung của cả dân tộc.
Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Việc minh bạch này sẽ giúp tạo niềm tin với công chúng và đảm bảo rằng phí thu được sử dụng đúng mục đích.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cư dân địa phương. Việc áp dụng chính sách này không chỉ thể hiện tinh thần nhân đạo mà còn giúp tiếp cận rộng rãi hơn với các đối tượng khách hàng tiềm năng.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Trên cơ sở này, việc thu phí tham quan di tích có thể đạt được mục tiêu kép: vừa góp phần vào việc bảo tồn di tích, vừa nâng cao nhận thức và gắn kết cộng đồng.
Từ đó, chúng ta có thể nhận thấy việc thu phí tham quan di tích không đơn thuần là một biện pháp kinh tế mà còn có ý nghĩa giáo dục và văn hóa sâu sắc. Thông qua việc tham quan di tích, thế hệ trẻ có cơ hội tìm hiểu và kế thừa truyền thống lịch sử, văn hóa của dân tộc.
Tuy nhiên, mọi chính sách cần phải được đặt trên cơ sở thực tiễn và mang tính khả thi cao, cũng như đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về bảo tồn di sản văn hóa và quản lý dịch vụ du lịch.
Chỉ khi tất cả các bên liên quan cùng có tiếng nói chung và hành động thống nhất, việc thu phí tham quan di tích mới thực sự mang lại hiệu quả toàn diện cho xã hội.