Trong bối cảnh thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ sang năng lượng tái tạo, Trung Quốc đang nổi lên như một dẫn đầu toàn cầu với tốc độ phát triển năng lượng tái tạo đáng kinh ngạc. Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Giám sát Năng lượng Toàn cầu (GEM), quốc gia này chiếm gần 3/4 tổng số dự án năng lượng mặt trời và gió quy mô lớn đang được xây dựng trên toàn thế giới. Sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng tái tạo không chỉ phản ánh nỗ lực của nước này trong việc chuyển đổi sang năng lượng sạch mà còn định hình lại thị trường năng lượng toàn cầu.
Tính đến đầu năm 2025, Trung Quốc đã đạt tổng công suất điện mặt trời và gió hoạt động là 1,4 terawatt (TW), tương đương 44% tổng công suất toàn cầu. Con số này vượt xa tổng công suất của Liên minh Châu Âu, Hoa Kỳ và Ấn Độ cộng lại. Thành tựu này là kết quả của việc Trung Quốc không ngừng đầu tư vào cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời và gió. Trong quý đầu tiên của năm 2025, năng lượng mặt trời và gió đã đóng góp 22,5% sản lượng điện của Trung Quốc, lần đầu tiên vượt qua nhiệt điện. Điều này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc chuyển dịch năng lượng của Trung Quốc.
Trung Quốc đã bổ sung 278 GW điện mặt trời và 46 GW điện gió trong năm 2024, chủ yếu từ các dự án quy mô lớn tại các khu vực phía bắc và phía tây như Tân Cương và Nội Mông. Sự phát triển nhanh chóng này không chỉ giúp Trung Quốc đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước mà còn đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính toàn cầu. Việc đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo cũng tạo ra cơ hội việc làm và kích thích tăng trưởng kinh tế.
Điện gió ngoài khơi đang trở thành một trụ cột quan trọng trong chiến lược năng lượng tái tạo của Trung Quốc. Công suất điện gió ngoài khơi đã tăng vọt lên 42,7 GW vào tháng 3/2025, chiếm hơn một nửa công suất đang xây dựng trên toàn cầu. Các tỉnh ven biển như Giang Tô và Quảng Đông dẫn đầu với hơn 50% công suất điện gió ngoài khơi đã lắp đặt. Sự phát triển của điện gió ngoài khơi không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn năng lượng tái tạo mà còn tận dụng được tiềm năng năng lượng của vùng biển.
Trung Quốc cũng tiên phong trong việc tích hợp điện gió ngoài khơi với các ứng dụng công nghiệp. Tuy nhiên, điện gió ngoài khơi của Trung Quốc vẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm việc duy trì tốc độ phát triển và yêu cầu sự phối hợp chính sách chặt chẽ hơn. Việc đảm bảo sự tăng trưởng bền vững sẽ đòi hỏi các chính sách hỗ trợ và đầu tư vào nghiên cứu công nghệ. Các chuyên gia cho rằng, với những bước tiến hiện tại, Trung Quốc có tiềm năng tiếp tục dẫn đầu trong lĩnh vực năng lượng tái tạo toàn cầu.
Với tốc độ bổ sung công suất mới kỷ lục trong năm 2025, Trung Quốc không chỉ đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước mà còn định hình lại thị trường năng lượng toàn cầu. Quá trình chuyển đổi năng lượng của Trung Quốc đóng góp vào mục tiêu chung của toàn cầu là giảm phát thải khí nhà kính và ứng phó với biến đổi khí hậu. Để tiếp tục duy trì vị trí dẫn đầu, Trung Quốc sẽ cần tiếp tục cải tiến công nghệ, tối ưu hóa chi phí và tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Tổng quan, sự phát triển năng lượng tái tạo của Trung Quốc là một biểu hiện rõ ràng của cam kết mạnh mẽ đối với một tương lai năng lượng bền vững. Đây không chỉ là một cơ hội cho nước này mà còn là một thông điệp tích cực cho toàn cầu về việc có thể đạt được mục tiêu chuyển đổi năng lượng nếu có sự quyết tâm và đầu tư đúng đắn.