Phát triển kinh tế đêm: Bài học từ quốc tế
Đầu năm 2025, Thị trưởng London đã quyết định thành lập một “lực lượng đặc nhiệm chuyên trách” gồm 11 chuyên gia độc lập để xem xét “những thách thức và cơ hội” nhằm cải thiện và thúc đẩy kinh tế đêm tại thủ đô nước Anh.
Nước Anh liên tục ban hành các chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế đêm.
Dù là quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này, với doanh thu từ kinh tế đêm đạt khoảng 6% GDP, Anh vẫn tiếp tục nghiên cứu và ban hành các chính sách mới để thúc đẩy ngành kinh tế này. Một số biện pháp cụ thể bao gồm mở tuyến tàu điện ngầm “Night Tube” tại London và thử nghiệm “Khu doanh nghiệp ban đêm” tại Walthamstow, hỗ trợ các doanh nghiệp mở cửa muộn.
Trên thế giới, hầu hết các thành phố lớn đều có nền kinh tế đêm phát triển mạnh mẽ. Chính phủ các nước phân quyền và khuyến khích chính quyền địa phương thực hiện các chương trình và dự án khai thác tiềm năng kinh tế đêm, gắn với đặc trưng và thế mạnh riêng của từng địa phương.
Tại New York, gần như mọi dịch vụ đều được mở cơ chế để kinh doanh đêm.
Các chuyên gia nhận định rằng sự thành công của kinh tế đêm không đến từ nỗ lực đơn lẻ mà là kết quả của chiến lược phát triển tổng thể mang tầm quốc gia. Thậm chí, những khu dân cư yên bình với lịch sử hàng nghìn năm cũng có thể trở thành “thiên đường đêm” như câu chuyện thành công tại Cam Túc, Trung Quốc.
Hướng đi cho kinh tế đêm Việt Nam
Quyết định số 1129/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án Phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam năm 2020 đã thể hiện tinh thần đổi mới và quyết liệt nhằm tạo dựng thêm không gian kinh tế cho doanh nghiệp và người dân. Tuy nhiên, từ đó đến nay, nhiều địa phương đã nỗ lực phát triển các mô hình kinh tế đêm nhưng chưa đạt được kết quả như kỳ vọng.
Sở hữu tiềm năng lớn nhưng nhiều địa phương chưa thể phát triển các dịch vụ về đêm xứng tầm.
TS. Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, cho rằng muốn khai thác kinh tế đêm hiệu quả, cần đầu tư đồng bộ từ hạ tầng đến sản phẩm dịch vụ, cũng như các điều kiện môi trường và an ninh trật tự. Ông nhấn mạnh rằng việc đầu tư vào các dịch vụ đơn lẻ mà không có chiến lược tổng thể sẽ không mang lại kết quả mong muốn.
Một số mô hình như chợ đêm Vui Phết tại Phú Quốc được đầu tư quy mô thu hút đông đảo khách du lịch.
Để phát triển kinh tế đêm, Việt Nam cần có một chương trình tổng thể, khai thác được đầy đủ những lợi thế của mỗi vùng đất để thúc đẩy gia tăng giá trị kinh tế cho địa phương. Bên cạnh đó, cần tháo gỡ các vướng mắc về chính sách hỗ trợ tài chính, cơ chế thu thuế, và quy hoạch khu vực du lịch.
Show diễn “Rối Việt” trong nhà hát Ầu Ơ Đà Nẵng tại Da Nang Downtown.
Theo TS. Lưu Thanh Tâm, nếu Việt Nam có chính sách đột phá và tạo cơ chế tốt để người dân mạnh dạn đầu tư, kinh tế đêm sẽ phát triển mạnh mẽ. Ngược lại, các quy định hạn chế giờ giấc kinh doanh và lo ngại về an ninh trật tự có thể cản trở sự phát triển của kinh tế đêm.