Ngành xây dựng đang đứng trước một thách thức lớn trong việc giảm thiểu tác động môi trường và chủ động hấp thụ, lưu trữ khí carbon dioxide (CO2) từ khí quyển. Với việc tiêu thụ khoảng 32% năng lượng toàn cầu và đóng góp 34% tổng lượng phát thải toàn cầu, ngành này cần đẩy mạnh các biện pháp giảm phát thải để hướng tới mục tiêu bảo vệ môi trường. Một trong những giải pháp hứa hẹn giúp giảm thiểu tác động môi trường là sử dụng vật liệu xây dựng phát thải âm, hay còn gọi là vật liệu carbon-negative.

Vật liệu phát thải âm được hiểu là những vật liệu có khả năng hấp thụ và lưu trữ nhiều CO2 hơn lượng phát thải trong suốt vòng đời của chúng. Sự phát triển và ứng dụng của loại vật liệu này không chỉ là đổi mới công nghệ đơn thuần mà còn phản ánh áp lực từ thị trường tài chính xanh. Các báo cáo về Environmental, Social and Governance (ESG) ngày càng chú trọng đến phát thải embodied carbon trong vật liệu xây dựng. Hơn nữa, cơ chế Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) của Liên minh châu Âu (EU) đang tạo ra động lực cho việc giảm phát thải trong sản xuất xi măng và thép – những ngành công nghiệp trọng yếu trong xây dựng.

Một số công nghệ vật liệu phát thải âm hiện nay đang được nghiên cứu và áp dụng bao gồm công nghệ CCU Concrete (Carbon Capture and Utilization), vật liệu composite mycelium, và cát olivine. Công nghệ CCU Concrete tích hợp CO2 được thu giữ vào vật liệu tái chế trong quá trình sản xuất, giúp giảm sự phụ thuộc vào vật liệu nguyên sinh và tạo ra dấu chân carbon âm cho các dự án xây dựng bền vững. Những công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu lượng khí thải mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành xây dựng trong việc hiện thực hóa mục tiêu bền vững.

Tuy nhiên, việc áp dụng và thương mại hóa vật liệu xây dựng phát thải âm vẫn đối mặt với nhiều thách thức đáng kể. Một trong những rào cản lớn là chi phí cao của vật liệu này so với vật liệu xây dựng truyền thống. Bên cạnh đó, thiếu tiêu chuẩn và định nghĩa thống nhất toàn cầu về vật liệu phát thải âm cũng gây ra khó khăn trong việc đánh giá và so sánh các sản phẩm. Để thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng của ngành này, các chính phủ cần thiết kế và thực hiện các chính sách khuyến khích phù hợp, bao gồm hỗ trợ tài chính, miễn thuế, và đầu tư vào nghiên cứu phát triển.

Cơ hội thương mại hóa vật liệu xây dựng phát thải âm đang mở ra thông qua các kênh tài chính xanh. Sự gia tăng đáng kể trong các cải cách chính sách và quy định trên toàn thế giới, với nhiều quốc gia thiết lập các khung tài chính net-zero, là động lực lớn cho sự phát triển của ngành này. Thị trường CBAM mở rộng cũng tạo động lực cho các doanh nghiệp đầu tư vào vật liệu carbon-negative như một cách để đáp ứng nhu cầu của thị trường và tuân thủ các quy định về môi trường.

Ở Việt Nam, việc cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP26) đã mở ra một hướng đi quan trọng cho ngành xây dựng và các ngành công nghiệp khác. Việt Nam đã và đang thiết lập các chương trình quốc gia bao gồm Chiến lược Tăng trưởng Xanh và một số kế hoạch thực hiện liên quan để đạt được mục tiêu này. Việc cập nhật Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) 3.0 vào năm 2025 sẽ giúp Việt Nam tích hợp các mục tiêu giảm phát thải carbon trong ngành xây dựng vào chiến lược khí hậu quốc gia, đồng thời tạo tiền đề cho việc thu hút các nguồn tài chính xanh và phát triển bền vững.

Tổng kết, việc ứng dụng vật liệu xây dựng phát thải âm trong ngành xây dựng là một bước tiến quan trọng hướng tới mục tiêu giảm thiểu tác động môi trường và chủ động hấp thụ, lưu trữ CO2. Dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự hỗ trợ từ chính sách, thị trường tài chính xanh, và cam kết toàn cầu về giảm phát thải, tương lai của vật liệu xây dựng phát thải âm đang trở nên tươi sáng hơn.

Gia đình bạn đang cân nhắc việc xây dựng một căn nhà 3 tầng 1 tum với diện tích mặt sàn khoảng 80m2 và ngân sách là 1,5 tỷ đồng vào cuối năm nay. Tuy nhiên, với sự tăng vọt của giá vật liệu xây dựng từ đầu năm nay, bạn đang phân vân liệu có nên tiến hành xây dựng ngay hay nên chờ đến năm sau.

Theo tư vấn của chuyên gia xây dựng, giá các vật liệu như sắt thép, xi măng, gạch… đã tăng từ 10-20% so với năm ngoái và chưa có dấu hiệu giảm trong tương lai gần. Vì vậy, nếu gia đình bạn đã sẵn sàng về tài chính và đất đai, nên cân nhắc triển khai xây dựng sớm để đảm bảo có chỗ ở ổn định.

Về ngân sách 1,5 tỷ đồng, chuyên gia tư vấn cho biết rằng với diện tích xây dựng khoảng 320m2 (3 tầng + 1 tum), suất xây dựng phần thô và nhân công hoàn thiện hiện nay khoảng 4,5-5,5 triệu đồng/m2. Như vậy, tổng chi phí phần thô và hoàn thiện cơ bản sẽ khoảng 1,6 tỷ đồng.

Chuyên gia tư vấn cũng lưu ý rằng với ngân sách 1,5 tỷ đồng, chỉ đủ cho phần xây dựng ở mức tiết kiệm hoặc cơ bản. Để hoàn thiện khá đẹp và làm nội thất, gia chủ cần chuẩn bị thêm khoảng 200-300 triệu đồng.

Để tối ưu hóa chi phí, gia chủ nên ưu tiên hoàn thiện phần nhà trước, sau đó đầu tư dần nội thất theo khả năng tài chính. Ngoài ra, việc tìm nhà thầu uy tín, ký hợp đồng rõ ràng cũng là yếu tố quan trọng để tiết kiệm chi phí và đảm bảo chất lượng công trình.

Vì vậy, quyết định tiến hành xây dựng ngay hay chờ đến năm sau phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả tình hình tài chính và nhu cầu của gia đình. Tuy nhiên, với sự tăng trưởng của giá vật liệu xây dựng, có thể thấy rằng việc triển khai xây dựng sớm sẽ giúp gia đình bạn có chỗ ở ổn định và tránh được những chi phí tăng thêm trong tương lai.

Một số lưu ý khi xây dựng nhà, gia chủ nên nghiên cứu kỹ về thị trường vật liệu xây dựng và tư vấn của các chuyên gia xây dựng để có thể đưa ra quyết định phù hợp nhất với tình hình tài chính và nhu cầu của gia đình.

Giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao trong quý II/2025 đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đáng kể đến hoạt động sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp. Kết quả khảo sát cho thấy có tới 57,2% số doanh nghiệp cho biết giá nguyên vật liệu tăng cao đã tác động tiêu cực đến hoạt động của họ. Con số này tăng 10,1 điểm phần trăm so với quý I/2025 và là mức tăng cao nhất trong các kỳ điều tra hằng quý gần đây.

Bên cạnh đó, có 54,0% doanh nghiệp cho biết chi phí nguyên vật liệu trực tiếp của họ tăng so với quý I/2025. Theo Cục Thống kê, nguyên nhân gia tăng này là do đầu tư công dồn dập vào các dự án hạ tầng lớn như cao tốc, cảng, sân bay…, khiến nhu cầu cát, đá, thép, xi-măng tăng đột biến. Tuy nhiên, nguồn cung cấp cát và đá tại một số địa phương còn hạn chế do tình trạng thiếu nguồn cung cấp, mỏ hết hạn, bị gián đoạn khai thác, sạt lở.

Tình hình trên đã dẫn đến việc chi phí nguyên liệu đầu vào, năng lượng và vận chuyển tăng, làm cho giá vật liệu xây dựng có xu hướng tăng. Cụ thể, giá thép tăng nhẹ do giá phôi, quặng sắt thế giới tăng; giá nhựa đường cũng tăng do xăng dầu tăng và chi phí vận chuyển tăng nhẹ. Đối với xi-măng, dù giá tương đối ổn định trong tháng 6, nhưng chi phí nguyên liệu và điện than tăng khiến áp lực chi phí gia tăng.

Không chỉ vậy, tâm lý tích trữ hàng hóa tại một số đại lý, doanh nghiệp trung gian cũng đẩy giá vật liệu lên trong ngắn hạn. Biến động giá vật liệu xây dựng cũng có ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành xây dựng. Chi phí đầu vào tăng làm tăng tổng chi phí thi công, ảnh hưởng đến lợi nhuận và hiệu quả tài chính của các hợp đồng đã ký theo đơn giá cố định.

Nếu giá tăng cao trong thời gian dài, có thể làm chậm tiến độ thi công của các công trình, buộc các chủ đầu tư, nhà thầu phải điều chỉnh kế hoạch tài chính, tiến độ và công nghệ. Các doanh nghiệp và nhà thầu cần có kế hoạch dự phòng và chiến lược quản lý rủi ro để ứng phó với tình hình biến động giá nguyên vật liệu xây dựng hiện nay.

Để biết thêm thông tin về thị trường vật liệu xây dựng, vui lòng tham khảo https://www.index.vn hoặc https://baomoi.com.