Lại một bước tiến quan trọng trong hoàn thiện chính sách hình sự

Luật số 86/2025/QH15, dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, đã đưa ra nhiều sửa đổi, bổ sung quan trọng trong Bộ luật Hình sự. Những thay đổi này không chỉ thể hiện chính sách hình sự nhân đạo mà còn hướng tới mục tiêu phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Việc này cho thấy nỗ lực của Nhà nước trong việc xây dựng một hệ thống pháp luật hình sự tiến bộ, phù hợp với xu hướng chung của thế giới.

Một trong những điểm nổi bật của Luật số 86/2025/QH15 là việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với tám tội danh. Quyết định này được đánh giá là phù hợp với xu hướng chung của thế giới về giảm thiểu áp dụng án tử hình và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước ta. Điều này cũng đặt ra yêu cầu cao hơn trong việc đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa và khắc phục hậu quả. Bằng cách giảm thiểu áp dụng án tử hình, Nhà nước ta đang hướng tới một chính sách hình sự nhân đạo hơn, chú trọng vào việc phục hồi và tái hòa nhập xã hội cho người phạm tội.

Luật số 86/2025/QH15 cũng quy định điều kiện chặt chẽ hơn để được giảm án cho người bị kết án tù chung thân về tội ‘Tham ô tài sản’ và ‘Nhận hối lộ’. Cụ thể, chỉ khi người phạm tội đã tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư số tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và tích cực hợp tác, lập công thì mới được xem xét giảm án. Đây là thay đổi mang tính chiến lược nhằm giải quyết hạn chế kéo dài trong việc thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng. Qua đó, Nhà nước ta đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc đấu tranh chống tham nhũng và thu hồi tài sản cho Nhà nước.

Luat số 86/2025/QH15 cũng mở rộng đối tượng không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình mà mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Bổ sung này thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Nhà nước ta trong chính sách hình sự, bảo vệ quyền sống và nhân phẩm của người bị kết án trong những trường hợp đặc biệt. Qua việc này, Nhà nước ta đang khẳng định cam kết bảo vệ quyền con người và đảm bảo rằng hệ thống pháp luật hình sự luôn hướng tới sự công bằng và nhân đạo.

Một quy định mới đáng chú ý khác là việc bổ sung tội danh ‘Sử dụng trái phép chất ma túy’ tại Điều 256a Bộ luật Hình sự. Việc hình sự hóa hành vi này nhằm tăng cường trách nhiệm cá nhân trong quá trình cai nghiện, khắc phục tình trạng tái nghiện phổ biến và kéo dài thời gian điều trị không hiệu quả. Bằng cách này, Nhà nước ta đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc kiểm soát và ngăn chặn tình trạng lạm dụng chất ma túy.

Ngoài ra, Luật số 86/2025/QH15 điều chỉnh theo hướng tăng mức phạt tiền trong nhiều tội danh liên quan đến lĩnh vực kinh tế, môi trường và an toàn thực phẩm. Mức phạt tiền tăng lên gấp đôi trong nhiều trường hợp, phù hợp với thực tiễn xử lý tội phạm phi bạo lực, đồng thời khuyến khích áp dụng hình phạt tiền thay thế tù có thời hạn với người phạm tội lần đầu, nhân thân tốt, có điều kiện khắc phục hậu quả. Điều này cho thấy sự linh hoạt và sáng tạo trong việc xây dựng chính sách hình sự, nhằm đảm bảo rằng hệ thống pháp luật hình sự luôn phù hợp với thực tiễn và có tính răn đe cao.

Kết luận, Luật số 86/2025/QH15 là một bước tiến quan trọng trong việc tiếp tục hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng dân chủ, nhân đạo, khoa học và phù hợp với thực tiễn. Những quy định mới phản ánh sự chuyển hướng trong tư duy lập pháp hình sự từ trừng trị sang phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Tuy nhiên, để các quy định này đi vào cuộc sống, rất cần sự phối hợp đồng bộ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn, tăng cường đào tạo người tiến hành tố tụng và giám sát thực hiện một cách chặt chẽ.

Cái chết đột ngột của doanh nhân trẻ Lin Qi vào cuối năm 2020 đã gây ra một làn sóng sốc trong ngành công nghệ và giải trí Trung Quốc. Lin Qi, người sáng lập Yoozoo Games, một công ty game nổi tiếng tại Thượng Hải, cũng là nhà sản xuất của dự án phim khoa học viễn tưởng ‘The Three-Body Problem’ (Tam Thể) hợp tác với Netflix, đã qua đời trong một vụ án ám sát tinh vi.

Lin Qi, sinh năm 1981, là một trong những doanh nhân trẻ giàu có nhất Trung Quốc. Anh nhanh chóng trở thành một gương mặt quen thuộc trong giới công nghệ nhờ các sản phẩm game như ‘Game of Thrones: Winter Is Coming’. Vào năm 2020, anh đứng thứ 870 trong danh sách những doanh nhân giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản ước tính 6,8 tỷ nhân dân tệ.

Dự án đầy tham vọng của Lin Qi là chuyển thể bộ tiểu thuyết ‘Tam Thể’ của nhà văn Lưu Từ Hân thành series truyền hình quốc tế, hợp tác với Netflix và các nhà sản xuất tên tuổi. Tuy nhiên, dự án này lại trở thành ngòi nổ dẫn đến thảm kịch. Lin Qi nhập viện vào ngày 15/12/2020 và qua đời vào ngày 25/12/2020. Bệnh viện Huashan ở Thượng Hải xác định anh đã bị đầu độc bằng tetrodotoxin, một loại độc tố thần kinh thường có trong cá nóc.

Cuộc điều tra sau đó phát hiện ra rằng có ít nhất 5 loại chất độc khác nhau trong cơ thể Lin Qi, bao gồm cả thủy ngân và tetrodotoxin. Nghi phạm của vụ án là Xu Yao, một đồng nghiệp tại Yoozoo Games. Xu Yao được cho là ám ảnh với bộ phim ‘Breaking Bad’ và đã tự lập một phòng thí nghiệm sản xuất chất độc tại Thượng Hải. Hắn đã mua hơn 100 loại chất độc khác nhau và thường xuyên thử nghiệm độc trên động vật.

Xu Yao đã chuẩn bị một lọ gồm 30 viên probiotic có giấu một viên thuốc độc và đưa cho Lin Qi. Viên thuốc độc này đã gây ra cái chết của Lin Qi. Cuộc điều tra đã làm rõ nhiều chi tiết của vụ án, bao gồm việc Xu Yao mua và tự chế độc. Mâu thuẫn từ dự án phim ‘Tam Thể’ cũng được cho là một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ ám sát. Lin Qi bắt đầu lo lắng về tiến độ chậm trễ của dự án và có ý định thay thế Xu Yao trong vai trò sản xuất phim.

Ngoại ra, một số người khác tại Yoozoo Games cũng đã bị đầu độc. Vào năm 2024, Xu Yao bị đưa ra xét xử và tuyên án tử hình. Vụ án này đã gây sốc trong ngành công nghệ và giải trí Trung Quốc, và đã làm dấy lên lo ngại về vấn đề an toàn và bảo mật trong ngành công nghiệp giải trí.

Ngày 31/12/2024, một vụ án giết người đã xảy ra tại xã Phú Thuận, TP Đà Nẵng, khiến dư luận xã hội vô cùng phẫn nộ. Đoàn Mai Khanh, trú xã Phú Thuận, TP Đà Nẵng, đã bị Tòa án nhân dân (TAND) Đà Nẵng tuyên án tử hình vì tội Giết người.

Theo cáo trạng, vào ngày 31/12/2024, Khanh đã ra tay sát hại mẹ đẻ là bà Hòa, 55 tuổi, tại nhà của hai mẹ con ở thôn Thuận Hòa, xã Đại Thắng, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam cũ (nay là xã Phú Thuận, TP Đà Nẵng). Động cơ dẫn đến hành động tàn ác này là do Khanh bực tức vì không tìm thấy đồ ăn sáng trong nhà. Trong cơn nóng giận, Khanh đã dùng dao gây hại cho bà Hòa.

Sau khi gây án, vào lúc 21h cùng ngày, Khanh đã dùng chăn bông cuộn thi thể mẹ ruột và kéo thi thể đến bến đò sông Thu Bồn (bến đò Phú Thuận) với mục đích phi tang. Tuy nhiên, hành vi này của Khanh đã bị người dân phát hiện tại chợ Phú Thuận và lập tức báo cáo cho cơ quan công an, khiến đối tượng không thể che giấu được hành vi tội ác của mình.

Quá trình xét xử, TAND Đà Nẵng đã xem xét các tình tiết của vụ án và quyết định áp dụng mức án tử hình đối với Đoàn Mai Khanh. Việc áp dụng mức án này có thể được xem là phù hợp với mức độ nghiêm trọng của tội ác đã gây ra. Hiện vụ việc đã được kết thúc, và gia đình cũng như cộng đồng có thể tìm thấy một chút an ủi khi công lý đã được thực thi.

Đây là một trường hợp đáng tiếc và gây nên sự phẫn nộ trong dư luận. Tội ác này không chỉ gây hại cho gia đình mà còn ảnh hưởng đến xã hội. Do đó, việc xử lý nghiêm minh và công bằng đối với đối tượng vi phạm pháp luật là cần thiết để duy trì trật tự và bảo vệ quyền lợi của cộng đồng.

Tuổi Trẻ đã có bài viết liên quan đến vụ việc: “Tuyên tử hình kẻ giết mẹ rồi phi tang thi thể”.

TAND TP.Đà Nẵng vừa tuyên mức án tử hình đối với Đoàn Mai Khanh, 30 tuổi, về tội giết người. Bị cáo này đã sát hại mẹ ruột của mình, bà M.T.B.H., 55 tuổi, rồi kéo thi thể mẹ ra sông Thu Bồn để phi tang.

Theo cáo trạng, vào sáng ngày 31.12.2024, Khanh thức dậy và đi xuống bếp tìm thức ăn nhưng không thấy. Cho rằng mẹ không lo chu đáo việc ăn uống cho mình, Khanh đã bực tức và lấy một con dao đến chỗ bà H. đang ngủ. Trong lúc sát hại mẹ, Khanh đã đâm một nhát dao vào vùng cổ bà H. Sau đó, khi xác định mẹ đã tử vong, vào tối cùng ngày, Khanh đã dùng chăn bông cuộn thi thể mẹ và kéo ra hướng khu vực sông Thu Bồn với mục đích vứt xuống sông để phi tang.

Tuy nhiên, khi đến đoạn chợ Phú Thuận, Khanh đã để xác bà H. trên đường và ngồi bên lề đường nghỉ ngơi. Lúc này, người dân địa phương đã phát hiện sự việc và trình báo công an xã.

Quá trình điều tra và xét xử, bị cáo Khanh đã thừa nhận hành vi dùng dao giết mẹ ruột của mình. TAND TP.Đà Nẵng đã xem xét các tình tiết của vụ án và tuyên mức án tử hình đối với bị cáo Đoàn Mai Khanh về tội giết người.

Đoàn Mai Khanh đã phạm một tội ác nghiêm trọng, không chỉ làm mất mạng người mà còn thực hiện hành vi phi tang nhằm che giấu tội ác của mình. Hành vi này của bị cáo đã gây ra sự phẫn nộ và lo lắng trong cộng đồng, và Toà án đã xem xét kỹ lưỡng trước khi đưa ra mức án tử hình.