Ngành thủ công mỹ nghệ Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển bền vững, nhưng cần một giải pháp quan trọng để kết hợp hài hòa giữa tinh hoa truyền thống và tư duy thiết kế hiện đại. Với hơn 1.800 làng nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống, Việt Nam có một kho tàng di sản văn hóa khổng lồ. Tuy nhiên, sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Việt Nam hiện nay còn đơn giản, thiếu ý tưởng thiết kế sáng tạo, chưa phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại.

Tại Diễn đàn ‘Sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội – Cơ hội và thách thức’, các chuyên gia đã thảo luận về cách nâng cao giá trị sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt cho biết, xuất khẩu thủ công mỹ nghệ của Việt Nam đạt khoảng 3,5 tỷ USD vào năm 2023 và mục tiêu đến năm 2025 sẽ đạt khoảng 4 tỷ USD. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Hội đồng cố vấn Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ làng nghề Hà Nội Vũ Hy Thiều, phần lớn sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Việt Nam còn đơn giản, thiếu ý tưởng thiết kế sáng tạo, chưa phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại. Ông cũng chỉ ra một loạt điểm yếu của các nghề thủ công Việt Nam về thẩm mỹ, thiết kế, thiếu hiểu biết về thị trường, giải pháp kỹ thuật mới…

Để khắc phục những hạn chế này, PGS.TS. Đặng Mai Anh, Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, nhấn mạnh, xác định xu hướng thiết kế mẫu mã sản phẩm là một trong những hướng đi quan trọng để nâng cao giá trị sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam. Các xu hướng thiết kế toàn cầu như tính bền vững, thân thiện với môi trường, kết hợp kỹ thuật truyền thống với yếu tố hiện đại, tôn vinh văn hóa truyền thống và cá nhân hóa… sẽ là kim chỉ nam cho sự phát triển của ngành.

Hà Thị Vinh cho rằng, để làng nghề thủ công mỹ nghệ tăng tốc phát triển và đổi mới sáng tạo hơn nữa, cần xây dựng các trung tâm thiết kế, đổi mới sáng tạo chuyên ngành, từ đó tạo ra những ý tưởng độc đáo, khác biệt, giúp làng nghề nâng cao giá trị sản phẩm. PGS.TS. Đặng Mai Anh cũng đề xuất cần có các chương trình đào tạo kép, kết hợp truyền nghề với đào tạo thiết kế, kinh doanh, truyền thông và chuyển đổi số.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, sự hỗ trợ từ các tổ chức, doanh nghiệp và các cơ quan chức năng và việc hợp tác giữa các trường đại học với các làng nghề sẽ giúp hình thành môi trường học tập và sáng tạo năng động, khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo tại làng nghề thông qua các cuộc thi thiết kế, chương trình ươm mầm doanh nghiệp trẻ… Sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật tinh xảo của nghệ nhân và tư duy thiết kế hiện đại chính là con đường bứt phá cho thủ công mỹ nghệ Việt Nam.

Khi đó, mỗi sản phẩm thủ công sẽ không chỉ là món quà lưu niệm, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, một câu chuyện văn hóa, một đại sứ của Việt Nam vươn ra thế giới. Việc cần làm lúc này là truyền cảm hứng từ bối cảnh Việt Nam đến góc nhìn toàn cầu . Các ý tưởng sáng tạo sẽ đem đến một làn gió mới mẻ cho nghệ nhân Việt, hướng tới tiếp nhận tinh hoa kỹ thuật mới để hoàn thiện kỹ năng truyền thống trên điểm tựa của nền văn hóa hơn 4.000 năm tuổi.

Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm tại Đại học Bách khoa Hà Nội đang là điểm đến lý tưởng cho các bạn trẻ đam mê ngành thực phẩm. Không chỉ đơn thuần là một ngành học, chương trình này còn là một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nơi sinh viên có cơ hội trở thành người kiến tạo xu hướng thực phẩm tương lai.

Ngay từ năm nhất, sinh viên đã được khuyến khích tham gia nghiên cứu khoa học, thử sức với các đề tài sáng tạo và tiếp cận các dự án có tính ứng dụng thực tiễn cao. Qua đó, hình thành nên tư duy đổi mới sáng tạo và nảy sinh nhiều ý tưởng mà chính sinh viên, giảng viên cũng không ngờ tới. Việc học tập và nghiên cứu trong môi trường như vậy giúp sinh viên phát triển toàn diện cả về kiến thức và kỹ năng.

Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm tại Đại học Bách khoa Hà Nội cũng mang đến cho sinh viên môi trường học tập trong những lớp quy mô nhỏ, với giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh bởi các giảng viên có học vị tiến sĩ. Các giảng viên luôn tận tâm ‘dẫn đường chỉ lối’, giúp sinh viên nắm bắt được những kiến thức hàn lâm thông qua các câu chuyện thực tế và trải nghiệm từ các dự án với doanh nghiệp.

Không chỉ dừng lại ở phạm vi quốc gia, chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm còn có sự hợp tác với các trường đại học danh tiếng trên thế giới. Đại học Monash và Đại học Massey đã chính thức công nhận tương đương tín chỉ 2 năm đầu tiên của chương trình, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên có thể tham gia các chương trình trao đổi, chuyển tiếp hay học thạc sĩ tại nước ngoài.

Một trong những điểm mạnh của chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm là chất lượng đầu ra được khẳng định qua những vị trí mà sinh viên đảm nhiệm sau tốt nghiệp. Với nền tảng chuyên môn vững vàng, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình, tư duy giải quyết vấn đề và đặc biệt là khả năng sử dụng tiếng Anh thành thạo, sinh viên Kỹ thuật Thực phẩm tiên tiến đã ghi điểm trong mắt các tập đoàn lớn như Vinamilk, Nestlé, PepsiCo, CJ, Masan…

Nếu bạn có hứng thú với ngành Thực phẩm, đam mê sáng tạo, thích học trong môi trường cởi mở, hiện đại và không ngại thử thách, thì Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm có thể chính là nơi dành cho bạn. Đây là cơ hội để bạn trở thành một phần của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và là người kiến tạo xu hướng thực phẩm tương lai.