Chuyển dịch năng lượng đang trở thành một thách thức lớn đối với ngành điện khí Việt Nam. Tại diễn đàn dầu khí và năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng – tầm nhìn và hành động”, ông Nguyễn Quốc Thập, chủ tịch Hiệp hội Dầu khí Việt Nam, đã nêu lên những khó khăn trong việc huy động điện khí tại các nhà máy nhiệt điện khí LNG. Ông Thập cho biết rằng do giá điện khí cao, việc huy động điện khí tại các nhà máy như Nhơn Trạch 1 và dự án điện khí Lan Tây đang ở mức thấp, đáng kể thấp hơn so với khả năng cung ứng.

Đặc biệt, hai dự án nhiệt điện khí Nhơn Trạch 3 và 4, với quy mô đầu tư lên tới hàng tỉ USD, đã hoàn thành và sẵn sàng phát điện nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc huy động điện. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do cơ chế huy động điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), nơi là nhà mua tất cả các nguồn điện để bán cho khách hàng, với thứ tự ưu tiên là giá thấp đến cao. Điện khí LNG với mức giá cao không phải là nguồn điện được ưu tiên trong huy động hệ thống điện.

Ông Thập cũng chỉ ra rằng Nghị định 100 của Chính phủ về cơ chế phát triển các dự án nhiệt điện khí đã đề ra các cơ chế như chuyển ngang giá khí sang giá điện. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn nhiều vướng mắc trong vận hành các nhà máy và thu hút đầu tư vào nhiệt điện khí.

Ông Nguyễn Duy Giang, phó tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power), cho rằng một trong những vướng mắc lớn nhất là cơ chế chuyển ngang giá khí vào giá điện. Để giải quyết vấn đề này, ông Giang đề xuất cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà phát điện và nhà mua điện để đảm bảo bao tiêu sản lượng dài hạn. Các nhà đầu tư đang mong muốn có tỉ lệ bao tiêu sản lượng điện tối thiểu dài hạn không thấp hơn 80-90% trong thời gian 15-20 năm.

Để giải quyết bài toán bao tiêu sản lượng, ông Thập cho rằng cần nhìn nhận thị trường đầu ra của điện khí LNG không phải là thị trường bình dân, mà đó là các hộ tiêu thụ công nghiệp, hộ tiêu thụ lớn mong muốn có cam kết dài hạn. Cần phải có cơ chế mua bán điện trực tiếp, bên phát điện đàm phán trực tiếp với bên mua điện, áp dụng với cả các dự án điện khí LNG và các nhà máy năng lượng tái tạo.

Nhu cầu chuyển dịch năng lượng lên tới 135 tỉ USD, nhưng nguồn lực của Nhà nước có hạn, do đó việc có cơ chế để thu hút tư nhân là yêu cầu đặt ra. Tuy nhiên, các chính sách phát triển điện khí vẫn chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư, khi chưa có cơ sở bảo lãnh Chính phủ để bảo lãnh vay vốn các dự án của Nhà nước, chưa có cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ.

Tổng kết, chuyển dịch năng lượng đang là một thách thức lớn đối với ngành điện khí Việt Nam. Để thúc đẩy sự phát triển của ngành điện khí, cần có các cơ chế và chính sách phù hợp, bao gồm cơ chế mua bán điện trực tiếp, bảo lãnh Chính phủ cho các dự án và cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ. Việc này sẽ giúp thu hút đầu tư, đảm bảo bao tiêu sản lượng dài hạn và đáp ứng nhu cầu chuyển dịch năng lượng của Việt Nam.

Giá dầu thế giới đã có sự phục hồi đáng kể trong phiên giao dịch gần đây, tiến sát mốc 70 USD/thùng. Giá dầu WTI tăng 1,75% lên 67,54 USD/thùng, trong khi giá dầu Brent tăng 1,46% lên 69,52 USD/thùng. Động lực chính đằng sau sự tăng trưởng mạnh mẽ của giá dầu trong thời gian gần đây là lo ngại về sự gián đoạn nguồn cung tại Iraq – quốc gia có sản lượng dầu thô lớn thứ hai trong nhóm OPEC.

Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các mỏ dầu ở khu vực bán tự trị người Kurd đã dẫn đến việc hàng loạt dự án phải tạm dừng hoạt động, giảm hơn một nửa sản lượng dầu hàng ngày tại khu vực này. Ngoài ra, căng thẳng giữa Israel và Syria leo thang cũng làm gia tăng lo ngại về khả năng gián đoạn nguồn cung dầu thế giới.

Trong khi đó, giá khí tự nhiên tại Mỹ đã giảm nhẹ 0,25% xuống còn 3,54 USD/MMBtu. Theo báo cáo hàng tuần của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), tồn kho khí tự nhiên tại Mỹ tăng hơn 1,3 tỷ mét khối trong tuần kết thúc vào ngày 11/7, cao hơn dự đoán của thị trường.

Trên thị trường nội địa, Liên Bộ Công thương-Tài chính đã công bố giá bán lẻ xăng dầu mới. Với xu hướng giảm giá dầu thô thế giới, Liên bộ đã điều chỉnh giảm giá xăng dầu trong nước. 4 trên 5 mặt hàng đều điều chỉnh giảm; trong đó, giảm mạnh nhất là giá xăng E5 RON92 giảm 0,91%.

Bên cạnh đó, giá bạch kim trong phiên giao dịch gần đây đã tăng 2,6% lên mức 1.472 USD/ounce, mức cao nhất trong hơn 11 năm trở lại đây. Thị trường bạch kim toàn cầu đang đối mặt với tình trạng mất cân đối cung-cầu nghiêm trọng, khi thâm hụt dự kiến kéo dài sang năm thứ ba liên tiếp. Nhu cầu trang sức bạch kim tại Trung Quốc đang gia tăng, dự báo tăng 15% lên mức 474.000 ounce trong năm nay.

อย่างไรก็ตาม, môi trường lãi suất cao kéo dài đã cản bớt đà tăng giá trong phiên. Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tại Mỹ đã giảm 7.000 xuống còn 221.000 hồ sơ, mức thấp nhất kể từ giữa tháng 4. Lãi suất duy trì ở mức cao tiếp tục củng cố sức mạnh của đồng đô la Mỹ, khiến các mặt hàng định giá bằng USD như bạch kim trở nên đắt đỏ hơn đối với người mua sử dụng ngoại tệ khác.

Thị trường năng lượng thế giới chứng kiến sự sụt giảm của giá dầu sau hai phiên tăng trước đó.

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới diễn biến giằng co trong phiên giao dịch ngày hôm qua (4/6). Chỉ số MXV-Index dao động quanh mốc 2.195 điểm. Giá dầu thế giới đồng loạt giảm khi dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) được công bố.

Đóng cửa, giá dầu Brent giảm 1,17% xuống mốc 64,86 USD/thùng, trong khi giá dầu WTI giảm 0,88% xuống 62,85 USD/thùng.

Báo cáo của EIA cho thấy dự trữ dầu thô thương mại giảm 4,3 triệu thùng, nhưng tồn kho xăng dầu tăng mạnh tới hơn 5,2 triệu thùng, cho thấy nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu tại Mỹ có nguy cơ chững lại.

Giovanni Staunovo, chuyên gia tại ngân hàng UBS, nhận định rằng nhu cầu dầu thô từ các nhà máy lọc dầu tăng mạnh đã khiến dự trữ dầu thô thương mại giảm sâu, nhưng nguồn cung sản phẩm tinh chế tăng mạnh trong khi nhu cầu lại suy yếu.

Lo ngại về nhu cầu dầu tại Mỹ gia tăng sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) công bố Beige Book, cho thấy hoạt động kinh tế tại Mỹ suy giảm nhẹ.

Ngoài ra, nguồn cung dầu mỏ tại Canada đã được khôi phục sau thời gian gián đoạn do cháy rừng, và quyết định của OPEC+ tăng sản lượng cũng gây sức ép lên giá dầu toàn cầu.

Triển vọng nguồn cung dồi dào gây sức ép lên giá đường

Giá đường giảm do nguồn cung toàn cầu tăng mạnh. Ấn Độ dự báo sản lượng đường niên vụ 2025-2026 tăng 19% so với cùng kỳ năm trước.

Brazil cũng tăng xuất khẩu đường, và tại Mỹ, việc gieo trồng củ cải đường đã hoàn tất với tỷ lệ tốt đến rất tốt.

Nhu cầu tiêu thụ đường tại Mỹ suy yếu do các chính sách hạn chế sử dụng đường được đẩy mạnh.