Toàn cầu đang trải qua một giai đoạn biến động địa chính trị và kinh tế lớn, gây ra những tổn thất đáng kể cho các doanh nghiệp trên toàn thế giới. Theo báo cáo nghiên cứu của EY-Parthenon, gần 3.500 công ty đại chúng trên toàn cầu có doanh thu hàng năm trên 1 tỷ đô la đã mất tổng cộng 320 tỷ đô la lợi nhuận trong các giai đoạn biến động địa chính trị và vĩ mô suốt bảy năm qua.

Sự bất ổn này đã làm mất mát hơn 300 tỷ đô la Mỹ lợi nhuận của các doanh nghiệp toàn cầu kể từ năm 2017. Báo cáo của EY-Parthenon công bố hôm 21-7 cho thấy, các doanh nghiệp trên toàn cầu đã trải qua một giai đoạn biến động địa chính trị và kinh tế lớn. “Sau nhiều năm tiền tệ giá rẻ và địa chính trị tương đối ổn định, một làn sóng thay đổi vĩ mô, từ các căng thẳng thương mại đến các xung đột quân sự toàn cầu đã khiến chính sách của các chính phủ và các sự kiện toàn cầu đang có tác động lớn hơn đến giá trị và lợi nhuận của doanh nghiệp so với nhiều thập kỷ trước”, Mats Persson, trưởng bộ phận vĩ mô và địa chiến lược của chi nhánh của EY-Parthenon tại Anh nhận xét.

Nghiên cứu của EY-Parthenon cũng phát hiện ra rằng, trong ba năm qua, khoảng 40% mức thay đổi về tổng giá trị của chỉ số chứng khoán FTSE100 xảy ra vào những ngày có các sự kiện kinh tế hoặc địa chính trị lớn. Khoảng 25% trong số 3.500 công ty đại chúng được nghiên cứu ghi nhận biên lợi nhuận mất 5% hoặc hơn trong ba năm qua. Thiệt hại được đo lường bằng biên lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao tài sản cố định (EBITDA).

Các doanh nghiệp Trung Quốc chịu cú sốc lợi nhuận lớn nhất, với 40% trong số 833 công ty được phân tích chịu thiệt hại tổng cộng 73 tỷ đô la về EBITDA. Sự sụt giảm lợi nhuận của công ty Trung Quốc chủ yếu tập trung ở lĩnh vực bất động sản, thép và xây dựng. Trong khi đó, doanh nghiệp đại chúng ở Anh chịu ít thiệt hại hơn, chỉ có 14 trong số 100 công ty Anh được nghiên cứu chứng kiến biên lợi nhuận EBITDA suy giảm trong ba năm qua.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã thích nghi tốt với bối cảnh vĩ mô đang thay đổi, ghi nhận lợi nhuận vượt trội so với các công ty cùng ngành. Nghiên cứu của EY-Parthenon cho thấy, có 10% trong số các công ty toàn cầu có biên lợi nhuận EBITDA thuộc nhóm 25% cao nhất vào năm 2014 có thể duy trì được mức biên lợi nhuận đó vào năm 2024. Tại Mỹ, các doanh nghiệp có biên lợi nhuận EBITDA tăng so với các đối thủ cùng ngành bao gồm công ty máy móc nông nghiệp Caterpillar, công ty logistics UPS, hai hãng dược thuốc Pfizer và Merck và tập đoàn hàng tiêu dùng Johnson & Johnson. Tại Anh, một vài cái tên nổi bật, như chuỗi cửa hàng thời trang Next, nhà sản xuất hóa chất Croda, công ty khai thác mỏ Rio Tinto và công ty kỹ thuật Spirax vẫn tiếp tục tăng trưởng về biên lợi nhuận.

Theo Persson, những doanh nghiệp có hiệu suất lợi nhuận vượt trội này cho thấy bối cảnh mới đã tạo ra cả người thắng và kẻ thua. Ông giải thích, các doanh nghiệp có thể bảo vệ hoặc đạt được biên lợi nhuận cao nhất đã đa dạng hóa danh mục đầu tư thành công, quản lý tốt chi phí, xác định và hiểu rõ các thay đổi chính sách khác nhau, đồng thời cập nhật quản trị để thích ứng với một thế giới đang thay đổi.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen dự kiến sẽ có cuộc gặp quan trọng với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Scotland vào ngày 27/7. Cuộc gặp này diễn ra trong bối cảnh nhiều kỳ vọng được đặt vào khả năng hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận khung về thương mại trong cuối tuần này.

Tuy nhiên, ông Trump tỏ ra khá thận trọng khi đưa ra dự báo về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với châu Âu, với nhận định rằng cơ hội thành công chỉ khoảng 50% hoặc có thể thấp hơn. Ông cho rằng đây là một thỏa thuận lớn và Liên minh châu Âu (EU) có khả năng đạt được điều này.

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và châu Âu trong vài tháng gần đây đã khiến các nhà đầu tư trở nên thận trọng. Nhưng nếu một thỏa thuận thương mại được hoàn thiện, nhiều nhà đầu tư có thể sẽ quay lại thị trường. Theo thông tin từ các quan chức và nhà ngoại giao, thỏa thuận có thể bao gồm việc giảm thuế nhập khẩu về 15% đối với tất cả hàng hóa EU vào Mỹ, trong khi thuế với nhôm và thép sẽ ở mức 50%.

Sự lạc quan của nhà đầu tư khi căng thẳng thương mại hạ nhiệt đã giúp thị trường chứng khoán Mỹ liên tiếp lập đỉnh trong tháng này. Tuy nhiên, hiện tại, các nhà đầu tư vẫn đang quan sát tình hình khi hạn chót 1/8 đang đến gần, khi các nước không đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ bị áp mức thuế mới.

Hiện tại, EU đang chịu thuế 10% với toàn bộ hàng hóa vào Mỹ, trong khi thuế với nhôm và thép là 50%, xe hơi và phụ tùng xe hơi là 25%. Các loại thuế của Mỹ hiện tác động đến 380 tỷ euro (420 tỷ USD) hàng hóa châu Âu, tương đương khoảng 70% hàng xuất khẩu của khu vực này.

Hy vọng về một thỏa thuận với châu Âu tăng lên sau khi ông Trump thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Nhật Bản hồi đầu tuần. Dự báo thỏa thuận với châu Âu cũng có thể giảm thuế xe hơi về 15%, và mức thuế đối ứng mới có thể về 15% với toàn bộ hàng hóa châu Âu.

Euractiv và các nguồn tin quốc tế khác đã đưa tin rộng rãi về cuộc gặp gỡ này và các triển vọng cho một thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và châu Âu.