Công nghệ tài chính (Fintech) đang trở thành một trong những lĩnh vực thu hút nhiều sự chú ý từ các nhà đầu tư tại khu vực Trung Đông và Bắc Phi. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng, các công ty Fintech đang cung cấp các dịch vụ tài chính sáng tạo và tiện lợi hơn cho người dân.

Một trong những yếu tố chính khiến Fintech trở thành trung tâm của các khoản đầu tư hàng tỷ đô la là thị trường rộng lớn vẫn chưa được khai thác. Tại các quốc gia như Ả Rập Xê Út và Ai Cập, vẫn có một tỷ lệ lớn dân số chưa tiếp cận được với hệ thống tài chính truyền thống. Điều này tạo cơ hội cho các công ty Fintech cung cấp các dịch vụ thay thế nhanh chóng, rẻ tiền và toàn diện hơn. Các công ty Fintech đang tận dụng khoảng trống này để cung cấp các dịch vụ tài chính sáng tạo và thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư.

Ngoài ra, sự hỗ trợ từ chính phủ và khung pháp lý ngày càng tăng cũng là một yếu tố quan trọng. Nhiều chính phủ trong khu vực, đặc biệt tại vùng Vịnh, đã triển khai các sáng kiến để quản lý lĩnh vực công nghệ tài chính. Sự hỗ trợ này giúp tăng niềm tin cho các nhà đầu tư và cung cấp cho các công ty một khuôn khổ pháp lý rõ ràng để hoạt động.

Sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng trong những năm gần đây, đặc biệt sau đại dịch COVID-19, đã thúc đẩy mạnh mẽ sự phụ thuộc vào các ứng dụng và dịch vụ số trong các lĩnh vực như thanh toán, cho vay, ví điện tử và đầu tư cá nhân. Sự chuyển dịch này tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển nhanh chóng của các công ty Fintech.

Các công ty Fintech cũng có khả năng phát triển cả về chiều ngang và chiều dọc, cung cấp nhiều dịch vụ cho một nhóm khách hàng, điều này làm tăng giá trị trung bình của khách hàng. Hầu hết các công ty Fintech hoạt động dựa trên mô hình SaaS hoặc hoa hồng, đảm bảo dòng tiền liên tục khi số lượng người dùng tăng.

So với các ngân hàng truyền thống, các công ty Fintech không cần hạ tầng lớn hoặc các chi nhánh thực tế. Điều này cho phép họ đạt được biên lợi nhuận cao hơn trong thời gian ngắn hơn, là yếu tố thu hút chính cho các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận cao với rủi ro được tính toán.

Thành công của các dự án trước đây cũng tăng cường niềm tin cho các nhà đầu tư. Khu vực đã chứng kiến các giao dịch lớn trong lĩnh vực Fintech, như việc cấp phép cho STC Pay, thỏa thuận mua lại Network International của các công ty tại Ai Cập, và sự mở rộng của các công ty như Tabby và Tamara tại vùng Vịnh. Những thành công này cho thấy rõ ràng rằng lĩnh vực đã chín muồi để thu hút thêm vốn.

Cuối cùng, khả năng mở rộng khu vực và toàn cầu cũng là một yếu tố quan trọng. Các dịch vụ tài chính không bị giới hạn bởi biên giới địa lý, cho phép các công ty Fintech khởi nghiệp trong khu vực mở rộng nhanh chóng sang các thị trường khác, đặc biệt là tại châu Phi và châu Á. Điều này tăng cường sự hấp dẫn về mặt đầu tư cho các nhà đầu tư.

Công nghệ tài chính hiện nay là một trong những lĩnh vực năng động nhất tại khu vực và đại diện cho cơ hội đầu tư độc đáo cho những ai muốn tham gia vào lĩnh vực giao thoa giữa công nghệ, tài chính và hành vi con người. Tuy nhiên, cạnh tranh đang tăng cao, và các nhà đầu tư đang tìm kiếm các mô hình chín muồi hơn cũng như đội ngũ thực hiện có tầm nhìn và chiến lược rõ ràng.

Cuốn sách này mang một phong cách tiếp cận độc đáo, khác biệt với nhiều tác phẩm quản trị hiện đại đang phổ biến hiện nay. Thay vì chạy theo các trào lưu mới hay vay mượn các lý thuyết quản trị từ nước ngoài, cuốn sách tập trung vào ghi lại những trải nghiệm thực tế và được xây dựng thành một hệ thống tư duy chặt chẽ.

Nội dung của cuốn sách bao gồm các khía cạnh quan trọng trong quản trị, như hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro và điều chỉnh kế hoạch. Điểm nổi bật của cuốn sách là cách tác giả tiếp cận các vấn đề này dưới góc độ thực tiễn, giúp người đọc dễ dàng liên hệ và áp dụng vào công việc và cuộc sống của mình.

Một trong những khái niệm nổi bật được đề cập trong cuốn sách là “kiến tạo động”, một thuật ngữ được Việt hóa từ năng lực đổi mới trong môi trường bất định. Khái niệm này không chỉ nói về khả năng thích nghi với sự thay đổi mà còn bao gồm cả việc tạo ra những cơ hội mới và đổi mới trong bối cảnh không chắc chắn. Qua đó, cuốn sách cung cấp cho người đọc những công cụ và tư duy cần thiết để đối mặt với những thách thức và tận dụng những cơ hội trong môi trường kinh doanh và xã hội đang biến đổi nhanh chóng.

Với cách tiếp cận thực tế và nhấn mạnh vào việc xây dựng tư duy hệ thống, cuốn sách không chỉ là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản trị, doanh nhân mà còn cho bất kỳ ai muốn phát triển kỹ năng lãnh đạo và quản lý trong môi trường hiện đại. Bằng cách chia sẻ những trải nghiệm thực tế và các bài học kinh nghiệm, cuốn sách mang đến một góc nhìn mới mẻ và thực tiễn về quản trị và lãnh đạo.

Thông qua việc tập trung vào những nguyên tắc cơ bản nhưng quan trọng như hoạch định mục tiêu, quản lý rủi ro và khả năng đổi mới, cuốn sách hướng dẫn người đọc cách xây dựng một chiến lược hiệu quả để đạt được thành công trong nhiều lĩnh vực. Việc nhấn mạnh vào “kiến tạo động” cho thấy sự quan tâm đặc biệt đến khả năng đổi mới và thích nghi – những yếu tố then chốt giúp các tổ chức và cá nhân không chỉ tồn tại mà còn phát triển trong thế kỷ 21.

Cuốn sách này chắc chắn sẽ là một tài liệu quý giá cho những ai đang tìm kiếm một hướng dẫn thực tế và giàu tính ứng dụng để cải thiện kỹ năng quản trị và lãnh đạo của mình.

Ủy ban châu Âu (EC) đã chính thức ban hành hướng dẫn chi tiết về quy định đối với các nhà cung cấp mô hình có khả năng sinh ngôn ngữ (GPAI) và được huấn luyện với khối lượng tính toán lớn. Đây là một phần quan trọng trong chiến lược quản lý công nghệ cao của Liên minh châu Âu (EU), nhằm tạo ra một khuôn khổ pháp lý rõ ràng và minh bạch cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo hướng dẫn mới, các nhà cung cấp GPAI phải công khai thông tin rõ ràng về dữ liệu huấn luyện và tuân thủ nghiêm các quy định về bản quyền. Điều này bao gồm việc tiết lộ thông tin về nguồn gốc dữ liệu, cách thức thu thập và xử lý dữ liệu, cũng như các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Một biểu mẫu chuẩn cũng được công bố để các nhà phát triển sử dụng trong việc tóm tắt dữ liệu đào tạo, giúp cơ quan chức năng đánh giá mức độ minh bạch và rủi ro của từng mô hình AI.

EC cũng công nhận một Bộ quy tắc thực hành tự nguyện, do nhóm chuyên gia độc lập xây dựng, là phù hợp với yêu cầu của Đạo luật AI. Các nhà cung cấp AI ký kết và tuân thủ bộ quy tắc này sẽ được giảm nhẹ một số thủ tục hành chính và hưởng lợi từ sự rõ ràng trong khung pháp lý. Điều này khuyến khích các nhà phát triển AI áp dụng các tiêu chuẩn cao nhất về đạo đức và trách nhiệm xã hội trong việc phát triển và triển khai AI.

Hướng dẫn mới của EC cũng quy định rằng từ ngày 2/8/2025, tất cả các mô hình GPAI mới đưa vào thị trường EU sẽ phải đáp ứng đầy đủ các quy định. Đối với các mô hình đã ra mắt trước thời điểm này, hạn cuối để cập nhật và bảo đảm tuân thủ là 2/8/2027. Đối với các mô hình AI được đánh giá là tiên tiến hoặc có nguy cơ gây rủi ro hệ thống cao, các yêu cầu bổ sung sẽ được áp dụng, bao gồm thông báo trước với EC, thiết lập cơ chế bảo mật, giám sát hậu kiểm và bảo đảm an toàn kỹ thuật.

Việc chính thức đưa các quy định GPAI vào thực thi đánh dấu một bước tiến lớn trong chiến lược quản lý công nghệ cao của EU. Không chỉ tạo hành lang pháp lý cho phát triển AI trong khu vực, động thái này còn góp phần định hình các tiêu chuẩn toàn cầu, hướng tới một hệ sinh thái công nghệ vì con người, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và hạn chế các rủi ro xã hội do AI gây ra.

Đạo luật AI của EU được triển khai theo từng giai đoạn, bắt đầu có hiệu lực từ 2/8/2024. Phần lớn các quy định sẽ được áp dụng từ 2/8/2026. Tuy nhiên, một số điều khoản nghiêm ngặt đã được thực thi sớm từ 2/2 năm nay, bao gồm lệnh cấm các hệ thống AI bị đánh giá là có rủi ro không thể chấp nhận. Việc AI Act có hiệu lực là một bước tiến quan trọng, thể hiện quyết tâm của EU trong việc định hình một tương lai AI minh bạch, an toàn và có lợi cho tất cả mọi người.

Đây không chỉ là một cột mốc quan trọng đối với châu Âu mà còn là một hình mẫu cho các quốc gia khác trên thế giới trong việc xây dựng khuôn khổ pháp lý cho lĩnh vực AI. Với việc thiết lập các tiêu chuẩn cao về đạo đức, trách nhiệm xã hội và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, EU đang dẫn đầu trong việc tạo ra một môi trường công nghệ an toàn và có lợi cho tất cả mọi người.

Sự Chuyển Dịch Trong Hành Vi Tài Chính: Thách Thức Và Cơ Hội Cho Nhà Đầu Tư Việt

Ngày 08/07/2025, Công ty Quản lý Quỹ Thiên Việt (TVAM) đã công bố Báo cáo khảo sát năm 2025 với chủ đề ‘Thực trạng và Nhu cầu của người Việt về Quản lý tài sản Cá nhân’. Khảo sát này đã chỉ ra một thực trạng đáng quan tâm là mặc dù có đến 88% nhà đầu tư kỳ vọng mức lợi nhuận trên 7%/năm, trong đó 42% mong đợi mức sinh lời đột phá từ 15-30%/năm, nhưng phần lớn danh mục của họ vẫn tập trung vào các ‘bến đỗ’ quen thuộc như tiết kiệm, vàng và bất động sản.

Tại tọa đàm diễn ra trong khuôn khổ sự kiện, các chuyên gia từ lĩnh vực ngân hàng, fintech và quản lý quỹ đã cùng nhau phân tích nghịch lý này và đưa ra những nhận định về xu hướng tài chính cá nhân trong giai đoạn tới.

Nghịch lý trong hành vi đầu tư

Số liệu từ báo cáo của TVAM cho thấy có tới 75% nhà đầu tư chỉ tập trung vào 2-3 kênh đầu tư, thay vì chủ động phân bổ tài sản đa dạng. Điều này phản ánh tâm lý e ngại rủi ro và thiếu định hướng trung dài hạn, ngay cả ở nhóm nhà đầu tư có năng lực tài chính và sở hữu tài sản tích lũy lớn.

Ông Nghiêm Xuân Huy, Nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc Finhay, cho rằng có bốn rào cản chính khiến nhà đầu tư ngần ngại bước từ tiết kiệm sang đầu tư. Đó là tâm lý an toàn, sự thiếu hụt kiến thức tài chính bài bản, lo ngại rủi ro ngắn hạn và sự thiếu vắng một nền tảng dẫn dắt đủ dễ hiểu và dễ làm.

Sự e dè với công nghệ

Bên cạnh đó, theo khảo sát của TVAM, sự e dè này còn thể hiện rõ trong thái độ với các giải pháp công nghệ. Dịch vụ quản lý tài sản số vẫn còn rất mới mẻ, chỉ 36% người được hỏi biết đến hình thức này và trong số đó chỉ 16% từng sử dụng.

Tuy nhiên, cánh cửa cho nền tảng số không hoàn toàn đóng lại, theo TVAM, nhà đầu tư vẫn đánh giá cao khả năng theo dõi danh mục thời gian thực, cảnh báo rủi ro và gợi ý phân bổ tự động.

Mô hình hybrid: Chìa khóa cho tương lai tài chính

Các chuyên gia cho rằng ‘chìa khóa’ để giải quyết nghịch lý của nhà đầu tư Việt nằm ở mô hình hybrid (kết hợp). Công nghệ sẽ đóng vai trò là công cụ giúp theo dõi, phân tích và tự động hóa, nhưng yếu tố con người như chuyên gia tư vấn vẫn là không thể thiếu.

Sự chuyển dịch trong hành vi tài chính không chỉ đến từ nhà đầu tư mà còn được thúc đẩy bởi sự khác biệt thế hệ. Dưới góc nhìn của ngân hàng, ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), chỉ ra sự đối lập rõ rệt giữa Gen X và Gen Z trong cách tiếp cận tài chính.

Ông Phát cho rằng đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội buộc các định chế tài chính phải thay đổi, chuyển mình thành ‘đối tác tài chính trọn đời’ thay vì chỉ là nơi giữ tiền.

Ở góc độ fintech, ông Đỗ Quang Thuận, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn MoMo, cho biết người dùng ngày càng chi tiêu có chủ đích và công nghệ đang dần thay đổi cách người dùng tương tác với tiền.

Tương lai của tài chính cá nhân

Nhìn ra khu vực, bà Nguyễn Anh Viễn Phương, Giám đốc khối Khách hàng ưu tiên, Standard Chartered Việt Nam, nhận định Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với các thị trường đang phát triển.

Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở chỗ tỷ lệ tiết kiệm còn cao, ưu tiên vàng và bất động sản thay vì cổ phiếu hay các quỹ đầu tư như ở thị trường phát triển hơn.

Bà Phương đánh giá Việt Nam đang ở giai đoạn chuyển tiếp quan trọng với tiềm năng phát triển tài chính cá nhân rất lớn.

Trò chơi ‘xé túi mù’ thực phẩm đang trở thành xu hướng trong giới trẻ, nhưng ẩn sâu bên trong là những nguy cơ về an toàn thực phẩm. Hình thức mua hàng này khác với mua hàng thông thường, người mua sẽ không được biết sản phẩm bên trong túi cho đến khi người bán ‘xé’ túi. Điều này vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm, khiến người tiêu dùng không có thông tin về thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản và cơ sở sản xuất.

Theo các chuyên gia, trò chơi này đang khai thác rất tốt yếu tố tâm lý, hành vi của người trẻ, tạo cảm giác hồi hộp, kích thích thần kinh khi chờ đợi những điều bất ngờ. Tuy nhiên, đây cũng là cách để người bán hàng tận dụng livestream để tạo hiệu ứng đám đông, kết hợp kỹ thuật thao túng tâm lý để khiến người xem dễ mất khả năng cân nhắc lý trí dẫn tới mua hàng trong trạng thái hưng phấn nhất thời.

Về góc độ an toàn thực phẩm, bán thực phẩm qua trò chơi ‘xé túi mù’ đã và đang vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm. Người tiêu dùng không được cung cấp thông tin tối thiểu về sản phẩm như thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, đơn vị sản xuất – những yếu tố bắt buộc để đánh giá mức độ an toàn. Những mặt hàng này có thể là hàng lậu, hàng xách tay trôi nổi không được phép lưu hành hợp pháp, tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sức khỏe.

Tổ chức Y tế và các chuyên gia cảnh báo, việc tiêu dùng những sản phẩm ngẫu nhiên không được phép như vậy là nguy hiểm với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là với trẻ em và những người có hệ tiêu hóa yếu. Người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính do vi khuẩn, nấm mốc hay độc tố sinh học từ thực phẩm đã biến chất. Về dài hạn, có thể tích lũy độc tố như kim loại nặng, những phụ gia không kiểm soát, gây tổn thương lên gan, thận và hệ miễn dịch của chúng ta, ảnh hưởng đến sinh sản hoặc tăng nguy cơ ung thư nếu sử dụng thường xuyên những sản phẩm có chứa chất cấm.

Quản trị rủi ro là một yếu tố then chốt trong hoạt động của các công ty chứng khoán, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thị trường phát triển một cách lành mạnh và bền vững. Tại chương trình đào tạo ‘Quản trị rủi ro cho công ty chứng khoán’ diễn ra vào ngày 21/7, ông Hà Duy Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), đã nhấn mạnh tầm quan trọng của quản trị rủi ro. Theo ông, quản trị rủi ro giống như một ‘người gác cổng’, giúp các công ty chứng khoán chủ động phòng ngừa và ứng phó với các rủi ro tiềm ẩn, từ đó tránh được những tổn thất nghiêm trọng khi thị trường có những biến động bất ngờ.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và hội nhập sâu vào thị trường vốn quốc tế, công tác quản trị rủi ro ngày càng trở nên quan trọng. Quản trị rủi ro không chỉ giúp đảm bảo thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững mà còn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư. Ông Tùng đề nghị những người làm công tác quản trị rủi ro trong các công ty chứng khoán cần phải có kiến thức và kinh nghiệm chuyên sâu về lĩnh vực tài chính, chứng khoán. Bên cạnh đó, họ cũng cần phải có kỹ năng và thông tin cần thiết để xây dựng chiến lược phòng vệ và quản trị rủi ro một cách hiệu quả.

Liên quan đến vấn đề này, ông Tan Boon Gin, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Thị trường (SGX), đã nhấn mạnh Việt Nam là một đối tác quan trọng của Singapore. SGX sẵn sàng hỗ trợ các hoạt động quản lý rủi ro tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực nâng hạng lên Thị trường Mới nổi. Sự hỗ trợ từ SGX thể hiện sự quan tâm đến sự phát triển lành mạnh và bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam, cùng với đó là việc tăng cường các biện pháp quản trị rủi ro để bảo vệ các nhà đầu tư và duy trì sự ổn định của thị trường.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang chứng kiến tình trạng mua đất nền không có sổ đỏ với hy vọng “lướt sóng” đón đầu sau sáp nhập địa giới hành chính. Nhiều nhà đầu tư đang đối mặt với rủi ro khi xuống tiền mua các lô đất nền với giá tiền tỉ nhưng không có sổ đỏ, và chỉ được môi giới bất động sản hứa hẹn hoàn thiện hồ sơ sang tên trong thời gian ngắn.

Thực tế đã có nhiều trường hợp nhà đầu tư “chôn vốn” vì mua phải đất vướng tranh chấp, không có sổ đỏ. Anh Nguyễn Văn Phó, một nhà đầu tư tại tỉnh Đồng Tháp, chia sẻ rằng đã mua một lô đất với giá 1,9 tỉ đồng nhưng đến nay vẫn chưa có sổ đỏ và đất đang bị tranh chấp thừa kế. Việc này cho thấy rủi ro mà các nhà đầu tư có thể gặp phải khi mua đất không có pháp lý rõ ràng.

Các chuyên gia bất động sản cảnh báo rằng việc xuống tiền đầu tư để chốt vội đất nền không có pháp lý rõ ràng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Thông thường, giá đất không có sổ đỏ chỉ bằng khoảng 70-80% so với giá đất đủ giấy tờ. Lợi dụng việc sáp nhập, nhu cầu nơi ở tại các thành phố tăng, cò đất đồn thổi tạo sốt ảo, hét giá để dụ dỗ khách hàng. Do đó, nhà đầu tư cần tỉnh táo và cẩn trọng khi quyết định mua đất.

Hiện nay, giá đất nền tại các tỉnh thành ĐBSCL đang có xu hướng tăng. Tại TP Cần Thơ, giá đất nền trung bình hiện ở ngưỡng 31,2 triệu đồng/m2, trong khi tại An Giang là 19,7 triệu đồng/m2, và Đồng Tháp là 16 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, nhà đầu tư không nên chỉ nhìn vào tiềm năng tăng giá mà bỏ qua các rủi ro pháp lý.

Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 294/TB-VPCP ngày 9.6.2025 về kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về tình hình thị trường bất động sản. Trong đó, yêu cầu các đơn vị có liên quan nghiên cứu, rà soát các Luật: Nhà ở, Kinh doanh bất động sản để xác định những tồn tại, bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn. Điều này cho thấy sự quan tâm của Chính phủ đối với thị trường bất động sản và những rủi ro mà nhà đầu tư có thể gặp phải.

Để tránh những rủi ro, tranh chấp về sau, các nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ thông tin, nguồn gốc đất, lập vi bằng để chứng minh. Việc đầu tư vào đất nền không có pháp lý rõ ràng cần được xem xét kỹ lưỡng để tránh những hậu quả không mong muốn. Nhà đầu tư nên yêu cầu chủ đầu tư cung cấp thông tin và giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đất, cũng như các giấy tờ liên quan đến việc chuyển nhượng đất.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang có nhiều biến động, nhà đầu tư cần thận trọng và sáng suốt khi quyết định mua đất. Việc mua đất không có sổ đỏ, không có pháp lý rõ ràng có thể dẫn đến nhiều rủi ro, thậm chí là mất trắng. Do đó, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng và không nên chạy theo “sốt đất” mà bỏ qua các rủi ro tiềm ẩn.