Du lịch mạo hiểm đang trở thành một trong những hình thức du lịch phổ biến và phát triển nhanh chóng trên toàn thế giới, mang lại lợi nhuận đáng kể. Tuy nhiên, tại Việt Nam, sự phát triển của loại hình du lịch này đang diễn ra một cách nóng vội và đã gây ra nhiều tai nạn đáng tiếc.

Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cho biết, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch mạo hiểm nhờ vào địa hình đa dạng bao gồm núi, biển, rừng và hệ thống sông suối phong phú. Các hoạt động du lịch mạo hiểm đang được khai thác tại Việt Nam bao gồm trekking, leo núi, dù lượn, khám phá hang động, lặn biển… Tuy nhiên, gần đây, một số vụ tai nạn liên quan đến du lịch mạo hiểm đã xảy ra, gây ra lo ngại về vấn đề quản lý, vận hành, cứu hộ và cứu nạn khi du khách gặp rủi ro hoặc sự cố.

Điển hình như vụ một du khách tại TP. Hồ Chí Minh bị rơi xuống rừng rậm rạp và tử vong khi tham gia trải nghiệm bay dù lượn tại bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng. Trước đó, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng khác đã xảy ra như du khách nước ngoài tử nạn khi khám phá thác Datanla tại Lâm Đồng vào năm 2016, du khách Ba Lan và hướng dẫn viên người Việt thiệt mạng vì tham gia trò chơi mạo hiểm tại thác Hang Cọp, Đà Lạt vào năm 2017…

Các chuyên gia cho rằng, để đảm bảo an toàn cho du khách, cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc. Ngoài ra, chính quyền địa phương cần tổ chức khảo sát, đánh giá, quy hoạch lại những điểm du lịch mạo hiểm, đồng thời ban hành các quy định cụ thể về quản lý và tổ chức kinh doanh dịch vụ trong du lịch mạo hiểm.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội, cho rằng các đơn vị được cấp phép kinh doanh và tổ chức du lịch mạo hiểm cần phải có năng lực tổ chức và đào tạo đội ngũ nhân viên, hướng dẫn viên các kỹ năng đặc thù về xử lý tình huống và cứu hộ…

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam, cũng cho rằng mặc dù du lịch mạo hiểm được ưa chuộng trên thế giới và có tốc độ phát triển rất nhanh, mang lại lợi nhuận rất lớn, nhưng việc phát triển loại hình này tại các địa phương ở Việt Nam còn nóng vội và đã gây ra những tai nạn đáng tiếc. Ông đề xuất cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc.

Liên quan đến hoạt động du lịch mạo hiểm, tại cuộc họp báo thường kỳ quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Phạm Văn Thủy, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, đã yêu cầu các địa phương và đơn vị siết chặt quy trình quản lý; thường xuyên có cảnh báo thiên tai và thời tiết; nâng cao kỹ năng cứu hộ để bảo đảm an toàn cho du khách.

Vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức của người nổi tiếng và nghệ sĩ đã trở thành vấn đề đáng quan tâm trong thời gian gần đây. Với tầm ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc đặt ra các chế tài đối với những cá nhân này là điều cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc và răn đe.

Giáo sư, Tiến sĩ (PGS.TS) Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, nhấn mạnh rằng cần có chế tài cụ thể để xử lý nghiêm các vi phạm. Theo ông, có ba nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, một số nghệ sĩ chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức vững chắc. Thứ hai, môi trường showbiz đầy rẫy cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều đã tác động tiêu cực đến một số nghệ sĩ. Thứ ba, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh để kiểm soát và ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) ban hành từ năm 2021 đã xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử của nghệ sĩ. Tuy nhiên, quy tắc này chỉ mang tính chất định hướng và không có chế tài xử phạt cụ thể, tạo ra lỗ hổng trong quản lý. PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định đã đến lúc cần rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.

Ông cũng nhấn mạnh rằng nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội. Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể. PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật.

Giáo sư, Tiến sĩ (GS.TS) Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Việc áp dụng chế tài nghiêm khắc sẽ giúp ngăn chặn tình trạng vi phạm và đảm bảo tính nghiêm khắc trong quản lý.

Nhìn chung, việc đặt ra chế tài cụ thể đối với người nổi tiếng và nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức là điều cần thiết để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và các bên liên quan để đảm bảo việc xử lý vi phạm một cách nghiêm khắc và hiệu quả.