Kinh tế biển đang trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, với mục tiêu khai thác tiềm năng lớn của đất nước. Ngành kinh tế này bao gồm toàn bộ các hoạt động kinh tế diễn ra trên biển, trong đó nuôi trồng và khai thác hải sản được xác định là động lực phát triển.

Các hoạt động kinh tế trên biển của Việt Nam bao gồm đánh bắt và nuôi trồng thủy – hải sản; kinh tế hàng hải; khai thác dầu khí ngoài khơi; khai thác khoáng sản; năng lượng tái tạo; du lịch biển; kinh tế đảo và làm muối. Để phát triển bền vững kinh tế biển, vấn đề bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái biển đã được đặt ra.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 139/2024/QH15 về Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 37/NQ-CP về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030. Quan điểm bao trùm là sử dụng tài nguyên một cách có trách nhiệm, chuyển đổi sang nền kinh tế sử dụng tài nguyên hiệu quả, ít carbon.

Thực trạng động lực phát triển kinh tế biển cho thấy nuôi trồng và khai thác hải sản là động lực quan trọng. Việt Nam có bờ biển dài 3.260 km, diện tích mặt biển 1 triệu km2 và hơn 4.000 đảo, quần đảo với hơn 12.000 loài sinh vật biển. Thủy sản biển cùng với lợ và ngọt, năm 2024 đạt sản lượng trên 9,6 triệu tấn; trong đó, nuôi trồng 5,8 triệu tấn (hơn 60%) thuộc TOP 4 quốc gia trên thế giới; xuất khẩu 10,07 tỷ USD đến hơn 170 quốc gia và vùng lãnh thổ, thuộc TOP 3 thế giới.

Tuy nhiên, nguồn lợi hải sản đang suy giảm, đặc biệt vùng biển ven bờ. Từ năm 2027 đến nay, EU đã cảnh báo ‘thẻ vàng’ IUU về khai thác vi phạm biển nước ngoài; quản lý, giám sát đội tàu; truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Chiến lược phát triển thủy sản trên biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với mục tiêu chung đến năm 2030: Phát triển thủy sản thành ngành kinh tế quan trọng của quốc gia, sản xuất hàng hóa lớn gắn với công nghiệp hóa – hiện đại hóa; có thương hiệu uy tín, khả năng cạnh tranh và hội nhập quốc tế; góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Tầm nhìn đến năm 2045: Thủy sản là ngành kinh tế thương mại hiện đại, bền vững, có trình độ quản lý, khoa học công nghệ tiên tiến; là trung tâm chế biến thủy sản sâu, thuộc nhóm ba nước sản xuất và xuất khẩu thủy sản dẫn đầu thế giới; giữ vị trí quan trọng trong cơ cấu các ngành kinh tế nông nghiệp và kinh tế biển.

Định hướng và giải pháp thời gian tới bao gồm nuôi trồng thủy sản biển, phát triển nuôi các đối tượng chủ lực và các loài có giá trị kinh tế gắn bảo vệ môi trường sinh thái. Sản xuất giống chất lượng cao, ưu tiên phát triển giống các đối tượng chủ lực, các loài mới có tiềm năng. Phát triển nuôi trồng vi tảo, rong biển phục vụ nhu cầu thực phẩm và cung cấp nguyên liệu cho các ngành kinh tế khác.

Về khai thác, tập trung phát triển khai thác hải sản vùng khơi, giảm dần cường lực khai thác đảm bảo phù hợp với trữ lượng nguồn lợi. Tổ chức lại hoạt động khai thác hải sản vùng lộng, ven bờ, phát triển nuôi trồng gắn với du lịch sinh thái, nghề cá giải trí. Tuân thủ các quy tắc ứng xử nghề cá có trách nhiệm, chống khai thác IUU. Giảm thiểu, tiến tới chấm dứt các nghề khai thác có tính hủy diệt nguồn lợi. Áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến, cơ giới hoá, hiện đại hoá tàu cá; giảm tổn thất sau thu hoạch đến năm 2030 dưới 10%.

Website Chính phủ và các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục theo dõi và cập nhật thông tin về tình hình kinh tế biển của Việt Nam.

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra tiềm năng loại bỏ hoàn toàn bột cá và dầu cá khỏi thức ăn cho cá biển, mà vẫn đạt được hiệu quả sử dụng thức ăn cao hơn. Điều này mở ra triển vọng mới trong việc phát triển thức ăn thủy sản bền vững và giảm phụ thuộc vào nguyên liệu biển truyền thống.

Liên minh F3 Future of Fish Feed đã thực hiện một loạt các thử nghiệm trên nhiều loài cá biển, bao gồm cá cam Hawaii, cá cam California, cá vược miệng rộng, cá chim Florida và cá hồng Mỹ. Mục tiêu của các thử nghiệm này là đánh giá hiệu quả của khẩu phần thử nghiệm F3 hoàn toàn không chứa nguyên liệu từ cá.

Trong thử nghiệm trên cá cam Hawaii, các nhà nghiên cứu đã sử dụng khẩu phần thử nghiệm F3 và đạt được kết quả tích cực. Cá ăn khẩu phần F3 có tốc độ tăng trưởng tương đương với nhóm ăn khẩu phần thương mại trong 56 ngày đầu, và chỉ số nội tạng cao hơn ở nhóm ăn khẩu phần thương mại. Hệ số chuyển hóa thức ăn không khác biệt đáng kể giữa hai nhóm.

Trên cá cam California, kết quả cho thấy cá ăn khẩu phần F3 tăng trưởng chậm hơn và có hệ số chuyển hóa thức ăn cao hơn so với nhóm đối chứng. Tuy nhiên, dầu tảo có thể thay thế hiệu quả dầu cá trong khẩu phần. Các nhà nghiên cứu đã tìm ra giải pháp thay thế dầu cá bằng dầu tảo, giúp cải thiện hiệu suất sử dụng thức ăn.

Các thử nghiệm trên cá vược miệng rộng, cá chim Florida và cá hồng Mỹ cũng cho kết quả tương tự. Không có khác biệt đáng kể giữa các nhóm về tăng trưởng, tỷ lệ sống, và các chỉ tiêu khác. Tuy nhiên, cá ăn khẩu phần F3 có hàm lượng lipid thấp và độ ẩm cao hơn.

Các nghiên cứu này cho thấy rằng thức ăn thủy sản không chứa bột cá, dầu cá hoàn toàn khả thi trong nuôi cá biển thương phẩm, với hiệu suất tăng trưởng tương đương và chất lượng cảm quan tích cực ở nhiều loài. Tuy còn một số hạn chế về khả năng tiêu hóa, độ ngon miệng và ảnh hưởng mô học tạm thời, các vấn đề này có thể khắc phục bằng tinh chỉnh công thức và công nghệ chế biến.

Khi nhu cầu dinh dưỡng của từng loài được xác định rõ, thức ăn không chứa bột cá và dầu cá sẽ trở thành lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh nguyên liệu biển ngày càng đắt đỏ. Về mặt kinh tế, chuyển sang sử dụng đạm thay thế từ phụ phẩm không chỉ giảm chi phí mà còn tăng lợi nhuận, hỗ trợ ổn định ngành và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho người tiêu dùng.

Với những kết quả tích cực từ các nghiên cứu này, tương lai của thức ăn thủy sản không chứa bột cá và dầu cá đang trở nên sáng sủa hơn. Việc tiếp tục nghiên cứu và phát triển các giải pháp thay thế bền vững sẽ giúp giảm thiểu tác động môi trường và hỗ trợ sự phát triển lâu dài của ngành thủy sản.

Trong bối cảnh ngành thủy sản Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, sự kiện Aquaculture Vietnam 2026 và VietShrimp Asia 2026 được tổ chức từ ngày 11 đến 13 tháng 3 năm 2026 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP. Hồ Chí Minh, dự kiến sẽ là điểm đến không thể bỏ lỡ cho các doanh nghiệp, chuyên gia và nhà nuôi trồng chế biến thủy sản.

Ngành thủy sản Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong thời gian gần đây. Vào năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của ngành đã đạt kỷ lục hơn 10 tỷ USD, tăng 12% so với năm trước đó. Trong đó, tôm đạt 3,86 tỷ USD và cá tra đạt 1,88 tỷ USD. Tổng sản lượng thủy sản ước đạt 9,61 triệu tấn, tăng 2%. Mục tiêu xuất khẩu cho năm 2025 là 10,5 tỷ USD, tăng 4,3% so với năm 2024.

Đặc biệt, ngành tôm Việt Nam là một trong những mũi nhọn xuất khẩu quan trọng, đóng góp 35-40% giá trị thủy sản. Diện tích nuôi tôm đất đã đạt 749,7 nghìn ha vào cuối năm 2024, với sản lượng tôm đạt 1,29 triệu tấn, tăng 15,3% so với năm trước đó.

Aquaculture Vietnam 2026 và VietShrimp Asia 2026 là sự kiện chiến lược dành cho các doanh nghiệp trong ngành thủy sản muốn giới thiệu sản phẩm, công nghệ và giải pháp tiên tiến nhất ra thị trường. Sự kiện này sẽ quy tụ hơn 200 đơn vị triển lãm, thu hút trên 7.000 khách tham quan chuyên ngành đến từ hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Triển lãm sẽ mang đến không gian trưng bày chuyên sâu, nơi hội tụ những công nghệ, thiết bị và giải pháp tiên tiến trong lĩnh vực nuôi trồng, chế biến và quản lý thủy sản. Đây là cơ hội lý tưởng để doanh nghiệp bứt phá trong giai đoạn phục hồi và chuyển mình mạnh mẽ của ngành thủy sản Việt Nam.

Bên cạnh khu vực triển lãm, chương trình còn bao gồm chuỗi hội thảo kỹ thuật chuyên sâu, diễn đàn chuyên đề, và các hoạt động kết nối doanh nghiệp, mang đến góc nhìn đa chiều về xu hướng thị trường, đổi mới công nghệ và cơ hội hợp tác toàn cầu trong ngành thủy sản.

Sự kiện này không chỉ là triển lãm thương mại thông thường mà còn là một hành trình kết nối tri thức, công nghệ và cơ hội cho ngành thủy sản Việt Nam vươn ra khu vực và thế giới.

Hãy là một phần trong mạng lưới toàn cầu của ngành thủy sản! Đăng ký trưng bày ngay hôm nay tại: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang