Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các công ty ô tô hàng đầu thế giới như Toyota, Volkswagen và BMW đã không thể bỏ qua thị trường Trung Quốc – nơi được xem là lớn nhất và đầy tiềm năng. Để thâm nhập thị trường này, họ đã thiết lập các hợp tác với các nhà sản xuất ô tô địa phương. Sự hợp tác này không chỉ giúp các công ty nước ngoài tiếp cận thị trường mới mà còn tạo điều kiện cho sự lan tỏa kiến thức, qua đó giúp nâng cao chất lượng sản phẩm của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.

Sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc trong những năm gần đây là minh chứng cho hiệu quả của chiến lược hợp tác này. Từ năm 2001 đến năm 2017, ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc đã trải qua một quá trình tăng trưởng mạnh mẽ, với sản lượng ô tô sản xuất và bán ra trên toàn thế giới chiếm hơn 1/3 tổng số. Không chỉ tập trung vào số lượng, chất lượng của ô tô Trung Quốc cũng đã được cải thiện đáng kể. Theo số liệu, tỷ lệ trục trặc của xe du lịch nội địa Trung Quốc đã giảm 75% từ năm 2001 đến năm 2014.

Một phần quan trọng của sự cải thiện chất lượng này có thể được quy cho sự lan tỏa kiến thức từ các công ty ô tô nước ngoài thông qua các liên doanh. Shengmao Cao, trợ lý giáo sư chiến lược tại Kellogg, định nghĩa sự lan tỏa kiến thức này là việc các công ty có thể quan sát và áp dụng kiến thức và bí quyết sản xuất của nhau một cách tự nhiên hoặc thông qua các thỏa thuận hợp tác.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích hàng nghìn cuộc khảo sát do J.D. Power & Associates thực hiện từ năm 2001 đến năm 2014. Kết quả cho thấy rằng hiệu ứng lan tỏa tri thức từ các liên doanh đã đóng góp 8,3% vào sự cải thiện chất lượng tổng thể của ô tô Trung Quốc trong giai đoạn đó. Việc định lượng những hiệu ứng lan tỏa này không chỉ giúp các công ty hiểu rõ hơn về quyết định hợp tác mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách công nghiệp và chiến lược kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.

Tuy nhiên, sự hợp tác giữa các công ty nước ngoài và các nhà sản xuất địa phương cũng đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào các công ty nước ngoài có thể cân bằng giữa việc kiếm lợi nhuận và khả năng nuôi dưỡng một đối thủ cạnh tranh trong tương lai. Quả thật, việc hợp tác này chứa đựng những rủi ro và thách thức mà các công ty cần phải cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo sự phát triển bền vững và duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia nhằm thúc đẩy việc sản xuất tại Mỹ, một nghịch cảnh đang xảy ra đối với các nhà sản xuất ô tô Mỹ. Ford Motor, nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai của Mỹ, đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể do chính sách thương mại mới.

Công ty này tự hào về việc sản xuất phần lớn xe của mình tại Mỹ, nhưng lại đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế quan đối với các bộ phận nhập khẩu. Khoảng 80% số xe Ford bán ra tại Mỹ đều được sản xuất tại nước này, khiến Ford trở thành một trong những nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Mỹ. Tuy nhiên, các thỏa thuận thương mại mới với Nhật Bản, Liên minh Châu Âu và Hàn Quốc đã khiến Ford gặp bất lợi trước các đối thủ nước ngoài.

Công ty phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn đối với nhiều bộ phận cũng như chi phí cao hơn đối với nhôm nhập khẩu. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết tình trạng khó khăn của Ford là do các yếu tố ‘đặc thù’, vì xe bán tải dòng F được làm bằng nhôm, loại vật liệu không dễ tìm thấy ở Mỹ. Chính quyền hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận với Canada để giải quyết vấn đề chi phí nhôm.

Khi Tổng thống Trump công bố kế hoạch thuế quan vào tháng 4, ông chỉ trích mạnh mẽ mức thuế mà các quốc gia khác áp đặt đối với xe sản xuất tại Mỹ và cho biết chính sách thương mại mới sẽ giúp khôi phục vị thế cường quốc công nghiệp. Tuy nhiên, khi chính sách thương mại được triển khai, các nhà sản xuất ô tô Mỹ thấy mình dễ bị tổn thương.

Tổng thống Donald Trump áp thuế đối với thép và nhôm, phụ tùng ô tô và tất cả các loại xe nhập khẩu từ nước ngoài, ngay cả những dòng do chính các nhà sản xuất ô tô Mỹ sản xuất. Trong thời kỳ Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), GM, Ford và Stellantis đã mở rộng đáng kể năng lực sản xuất sang Mexico và Canada. Những sản phẩm này đã phải chịu thuế quan.

Ford cho biết đã phải trả 800 triệu USD thuế quan trong quý II. GM là 1,1 tỷ USD, trong khi Stellantis, nhà sản xuất các thương hiệu Chrysler, Ram và Jeep của Mỹ, phải trả 350 triệu USD thuế. Tesla, công ty sản xuất tất cả các xe bán ra tại Mỹ và nhập khẩu hầu hết các bộ phận ở Bắc Mỹ, cho biết thuế quan khiến bộ phận ô tô của hãng thiệt hại 200 triệu USD.

Liên đoàn Công nhân Ô tô Mỹ (UAW) và một nhóm thương mại đại diện cho các nhà sản xuất ô tô tại Detroit đã chỉ trích động thái hạ thuế quan của ông Trump. Họ cho biết lợi thế về chi phí khi sản xuất ô tô bên ngoài nước Mỹ, chẳng hạn như đồng tiền yếu hơn và nhân công rẻ hơn, vượt xa mức thuế 15%. Ford cho biết chi phí sản xuất chiếc SUV Ford Escape của công ty cao hơn khoảng 5.000 USD so với một chiếc SUV Toyota RAV4 được sản xuất tại Nhật Bản.

Các giám đốc điều hành của Ford cho biết họ đã có các cuộc đàm phán gần như hàng ngày với các quan chức chính quyền. ‘Ford là một nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Mỹ và là nhà xuất khẩu hàng đầu có nhiều công nhân thuộc UAW nhất’, Giám đốc điều hành Jim Farley cho biết trong cuộc gọi với các nhà phân tích. ‘Chúng tôi rất rõ ràng với chính quyền’.