Campuchia mới đây đã kêu gọi Malaysia can thiệp để thúc đẩy Thái Lan sớm bàn giao 18 binh sĩ Campuchia bị bắt vào ngày 29-7. Trung tướng Maly Socheata, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia, cho biết nước này đề nghị Malaysia – hiện đang giữ chức Chủ tịch ASEAN – hỗ trợ trong việc giải quyết vấn đề này.

Ông Socheata cũng kêu gọi phía Thái Lan nhanh chóng trao trả toàn bộ 18 binh sĩ trên, cũng như những binh sĩ Campuchia khác đang bị Thái Lan tạm giữ. Phía Thái Lan đã khẳng định rằng 18 binh sĩ Campuchia đang bị tạm giam đều an toàn.

Campuchia vẫn tiếp tục đàm phán và tìm kiếm sự can thiệp từ các bên liên quan để thúc đẩy Thái Lan sớm bàn giao các binh sĩ này. Trong khi đó, Thiếu tướng Winthai Suvaree – người phát ngôn quân đội Thái Lan – đã lên tiếng về vụ việc Thái Lan bắt và tạm giam 18 binh sĩ Campuchia sau thỏa thuận ngừng bắn.

Ông Winthai khẳng định các cáo buộc rằng binh sĩ Campuchia đã bị đối xử bất công là những lời vu cáo, xuyên tạc. Thỏa thuận ngừng bắn diễn ra đột ngột trong khi tình trạng xung đột vũ trang chưa hoàn toàn chấm dứt. Theo luật pháp quốc tế, việc lực lượng quân đội tạm giữ binh sĩ đối phương vẫn có thể được thực hiện, phù hợp với quy định của Công ước Geneva.

Thái Lan đã có kế hoạch và hoàn toàn sẵn sàng mời các tổ chức quốc tế như Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) và Cao ủy Liên hợp quốc về Người tị nạn (UNHCR) đến kiểm tra điều kiện sinh hoạt của các binh sĩ Campuchia.

Nhóm binh sĩ Campuchia bị Thái Lan bắt hôm 29-7. Vào lúc 7 giờ 50 phút sáng 29-7, Campuchia đã tiếp nhận một thi thể binh sĩ. Đến khoảng 11 giờ trưa ngày 1-8, Campuchia tiếp nhận hai binh sĩ từ Thái Lan. Hai người này hiện đang được các y bác sĩ chăm sóc và điều trị.

Trong một bước tiến quan trọng hướng tới giải quyết căng thẳng giữa Campuchia và Thái Lan, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã nhất trí thông qua Tuyên bố về kết quả Cuộc họp đặc biệt. Cuộc họp này được tổ chức tại Malaysia vào ngày 28/7, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Malaysia Dato’ Seri Anwar Ibrahim, với tư cách là Chủ tịch ASEAN.

Tuyên bố, được đăng tải trên trang web chính thức của Ban thư ký ASEAN vào ngày 31/7, nêu rõ ASEAN hoan nghênh kết quả tích cực từ Cuộc họp đặc biệt diễn ra tại Putrajaya. ASEAN đánh giá cao nỗ lực của Malaysia trong việc thúc đẩy đối thoại song phương để đạt được ngừng bắn giữa hai quốc gia láng giềng. Đáng chú ý, Mỹ và Trung Quốc cũng đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực này, với Mỹ đồng tổ chức Cuộc họp đặc biệt và Trung Quốc tích cực tham gia nhằm thúc đẩy giải pháp hòa bình.

ASEAN kêu gọi Campuchia và Thái Lan giải quyết vấn đề một cách hòa bình, dựa trên luật pháp quốc tế và các nguyên tắc được ghi trong Hiến chương Liên hợp quốc, Hiến chương ASEAN, cũng như Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác ở Đông Nam Á. Tổ chức này nhấn mạnh sự cần thiết của việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản này để đảm bảo một giải pháp bền vững và lâu dài cho tình hình căng thẳng.

ASEAN bày tỏ hy vọng rằng lệnh ngừng bắn mà hai bên đã thống nhất sẽ được thực thi đầy đủ và có hiệu lực. Tổ chức này tin tưởng vào thiện chí của cả Campuchia và Thái Lan để thực hiện trọn vẹn và hiệu quả lệnh ngừng bắn cũng như các quyết định của Phiên họp đặc biệt. Sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, bao gồm cả Mỹ và Trung Quốc, được coi là yếu tố quan trọng trong việc hỗ trợ các nỗ lực hòa bình tại khu vực.

Cuối cùng, ASEAN ủng hộ đề xuất của Malaysia về việc điều phối một nhóm quan sát viên từ các quốc gia thành viên ASEAN để kiểm chứng khách quan và đảm bảo việc thực hiện lệnh ngừng bắn. Động thái này nhằm đảm bảo tính minh bạch và tăng cường niềm tin giữa các bên, góp phần vào việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực.

Với việc thông qua Tuyên bố này, ASEAN tái khẳng định cam kết của mình trong việc hỗ trợ các nỗ lực hòa bình và khuyến khích các bên liên quan giải quyết vấn đề một cách xây dựng. Tổ chức này hy vọng rằng các bên sẽ tiếp tục tuân thủ các nguyên tắc hòa bình và hợp tác, qua đó góp phần vào việc củng cố quan hệ giữa các quốc gia thành viên và thúc đẩy sự phát triển của khu vực.