Xu hướng kết hôn và sinh con muộn ngày càng trở nên phổ biến trong số phụ nữ Việt Nam, dẫn đến những thách thức mới về sức khỏe sinh sản. Để giải quyết vấn đề này, công nghệ y học hiện đại đã cung cấp một giải pháp đáng kể: trữ trứng. Phương pháp này cho phép phụ nữ duy trì cơ hội làm mẹ dù họ sinh con muộn.

Theo số liệu thống kê mới nhất từ Tổng cục Thống kê, tuổi kết hôn trung bình của phụ nữ Việt Nam đã tăng lên 25,3 vào năm 2024. Đặc biệt, tại TP.HCM, con số này thậm chí đã vượt qua mức 27 tuổi. Được cho là do nhiều yếu tố như áp lực công việc, tài chính, học tập và các vấn đề xã hội khác, xu hướng này đang làm dấy lên những quan ngại về sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng quy luật sinh học không thể thay đổi và tuổi sinh sản của phụ nữ bị chi phối bởi dự trữ buồng trứng – một yếu tố hữu hạn và suy giảm không thể phục hồi. Để giảm thiểu rủi ro, các bác sĩ khuyến cáo rằng phụ nữ nên sinh con đầu tiên trước 30 tuổi và con thứ hai trước 33 tuổi.

Nhằm giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc lên kế hoạch cho sức khỏe sinh sản, giải pháp trữ trứng đã được đưa ra. Trữ trứng được xem như cách ‘đóng băng tuổi sinh học’, cho phép phụ nữ lưu giữ trứng khi còn trẻ để đảm bảo chất lượng tốt cho việc sử dụng sau này. Quá trình trữ trứng bao gồm việc lấy trứng khi buồng trứng hoạt động tốt và bảo quản chúng trong nitơ lỏng ở nhiệt độ -196°C. Khi sẵn sàng sinh con, phụ nữ có thể sử dụng chính trứng đã trữ để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm.

Một trong những ưu điểm lớn của phương pháp trữ trứng là bảo tồn khả năng sinh sản và giảm nguy cơ sảy thai hay dị tật thai nhi. Về chi phí, một chu kỳ trữ trứng thường mất khoảng 50–60 triệu đồng, kèm theo 4–5 triệu đồng/năm phí lưu trữ. So sánh với chi phí điều trị vô sinh sau này, đây được xem là một mức đầu tư hợp lý.

Các bác sĩ cũng khuyên phụ nữ nên kiểm tra sức khỏe sinh sản sớm, ngay cả khi chưa có kế hoạch sinh con. Việc đánh giá dự trữ buồng trứng sẽ giúp xác định có cần thiết phải trữ trứng hay không và thời điểm nào phù hợp nhất cho việc này.

Có thể thấy, với sự hỗ trợ của công nghệ y học hiện đại, phụ nữ ngày nay có thêm nhiều lựa chọn để lên kế hoạch và bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình. Từ đó, họ có thể yên tâm hơn trong việc xây dựng sự nghiệp và cuộc sống cá nhân mà không phải lo lắng về những rủi ro khi sinh con muộn.

Chị Linh, 35 tuổi, đã trải qua 8 năm hiếm muộn do tinh trùng dị dạng của chồng. Sau khi thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (IVF Tâm Anh TP.HCM), chị Linh đã đậu thai và hạ sinh con gái khỏe mạnh nặng hơn 3kg vào giữa tháng 7.

Chị Linh từng phẫu thuật bóc u buồng trứng bên trái vào năm 15 tuổi. Khi kết hôn, chị mong con nhưng 5 năm không có tin vui. Khám ở 2 bệnh viện, chị được chẩn đoán dự trữ buồng trứng giảm nhẹ so với chỉ số trung bình ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, chồng bị tinh trùng yếu và dị dạng.

Sau đó, vợ chồng chị Linh không điều trị và tiếp tục chờ đợi, nhưng thêm 3 năm không có tin vui. Tháng 2/2024, họ đến khám tại IVF Tâm Anh TP.HCM. Chồng chị Linh được xét nghiệm tinh dịch đồ, ghi nhận tỷ lệ tinh trùng dị dạng không có phần đầu acrosome lên đến 100%. Đây là một túi nhỏ, nằm ở phần đầu của tinh trùng, chứa các enzyme phân giải protein; thiếu phần này khiến tinh trùng không thể phá vỡ lớp màng bảo vệ của trứng dẫn đến không thể thụ thai tự nhiên.

Với tình trạng của vợ chồng chị Linh, nếu áp dụng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), tỷ lệ thành công càng thấp hơn so với mức trung bình. Vợ chồng chị quyết định thụ tinh ống nghiệm để có con.

Chị Linh được dùng thuốc kích thích buồng trứng với phác đồ phù hợp. Bác sĩ chọc hút thu được 6 noãn (trứng) trưởng thành, thụ tinh trong ống nghiệm thu được 3 phôi ngày 5 chất lượng tốt. Các bác sĩ xây dựng phác đồ chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, chuyển phôi giúp chị Linh đậu thai và hạ sinh con gái khỏe mạnh.

Theo ThS.BS.CKII Dương Quang Huy, Trưởng Đơn vị Nam học, Trung tâm IVF Tâm Anh TP.HCM, tinh trùng dị dạng là hiện tượng khá phổ biến ở nam giới. Trong mẫu tinh dịch sau xuất tinh của nam giới khỏe mạnh thường có một tỷ lệ tinh trùng dị dạng nhất định. Thông thường tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường từ 4-10% vẫn có khả năng thụ thai. Trường hợp tinh trùng dị dạng vượt ngưỡng 96% có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản và cần điều trị hỗ trợ sinh sản.

Tình trạng này do nhiều nguyên nhân như nam giới suy giảm hormone sinh dục (testosterone) dẫn đến hoạt động sản xuất tinh trùng bị trục trặc, gây bất thường trong tế bào tinh trùng. Nam giới thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiệt độ cao, kim loại nặng, chất độc hại (thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu,…) có thể khiến tinh binh bị biến đổi hình thái.

Trường hợp mắc các bệnh lý sinh dục nam, viêm nhiễm… cũng có thể dẫn đến tinh trùng dị dạng. Ngoài ra, việc ăn uống thiếu dưỡng chất, lối sống thiếu khoa học, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và các chất kích thích… cũng gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất tinh trùng và nội tiết tố nam.

Bác sĩ Huy khuyến cáo, nam giới nên chủ động khám sức khỏe sinh sản định kỳ. Trường hợp chưa kết hôn nhưng thường xuyên làm việc trong môi trường tiếp xúc với hóa chất độc hại, tia xạ, hoặc có các bất thường ở hệ thống cơ quan sinh sản nên trữ đông tinh trùng bảo tồn khả năng sinh sản. Vợ chồng kết hôn, quan hệ tình dục đều đặn nhưng một năm không có thai nên đến khám và điều trị sớm giúp sớm có con và tiết kiệm chi phí.