Chuyển đổi chính sách thuế đối với hộ kinh doanh cần được cân nhắc thận trọng để tránh gây ra gánh nặng cho người nộp thuế. Quan điểm này được các chuyên gia và cơ quan chức năng nhấn mạnh tại hội thảo góp ý Luật Quản lý thuế sửa đổi diễn ra gần đây.

Bà Nguyễn Vân Chi, phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội, cho rằng việc thay đổi chính sách thuế với hộ kinh doanh cần dựa trên số liệu định lượng rõ ràng. Theo bà, ngành thuế nên tập trung vào nhóm tạo nguồn thu chính thay vì dàn trải nguồn lực vào nhóm đông nhưng nộp thuế thấp. Bà Chi cũng đồng tình với chủ trương chuyển từ thuế khoán sang kê khai nhưng nhấn mạnh cần tính toán kỹ cả chính sách thu và quản lý.

Cụ thể, bà Chi yêu cầu cần có số liệu rõ ràng với chính sách hiện hành, số thuế thu được từ đối tượng này là bao nhiêu, nghĩa vụ của người nộp thuế trên thực tế là như thế nào. Điều này sẽ giúp cho việc chuyển đổi chính sách thuế được thực hiện một cách hợp lý và hiệu quả.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Cúc, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, đề xuất nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế đối với hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm. Theo bà, mức 200 triệu đồng/năm như trong dự thảo là quá thấp so với mức sống hiện nay. Bà Cúc cũng bày tỏ băn khoăn về việc miễn thuế có thể ảnh hưởng đến người mua hàng, do hàng hóa đầu vào không có thuế giá trị gia tăng.

Để khắc phục vấn đề này, bà Cúc đề xuất cơ chế cho phép hộ được miễn thuế vẫn có thể mua hóa đơn điện tử theo từng lần phát sinh khi người mua có yêu cầu. Điều này sẽ giúp cho hộ kinh doanh có thể hoạt động một cách thuận lợi và minh bạch.

Thực tế, nhiều hộ kinh doanh có doanh thu cao nhưng lợi nhuận rất mỏng. Khảo sát của Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại TP.HCM cho thấy một số ngành như tạp hóa, dịch vụ ăn uống, doanh thu vượt 1 tỉ đồng/năm nhưng lợi nhuận rất mỏng. Vì thế, các chuyên gia kiến nghị quy định lại ngưỡng doanh thu buộc phải chuyển sang áp dụng thuế kê khai lên gấp 2-3 lần so với hiện nay.

VCCI tại TP.HCM cũng kiến nghị cần quy định rõ thời gian chuyển tiếp tối thiểu một năm và không xử phạt giai đoạn đầu để hộ kinh doanh kịp chuẩn bị. Điều này sẽ giúp cho hộ kinh doanh có thể thích nghi với chính sách thuế mới và giảm thiểu các rủi ro.

Trong khuôn khổ hỗ trợ hộ kinh doanh, VietinBank triển khai gói giải pháp ‘Ngân hàng đồng hành – An tâm kinh doanh” nhằm hỗ trợ hộ kinh doanh xuất hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền một cách thuận lợi. Gói giải pháp này bao gồm miễn phí phần mềm bán hàng, hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh, giúp cho họ có thể hoạt động một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Xem thêm: https://vietinbank.com.vn

Từ ngày 1/7/2025, số định danh cá nhân sẽ được sử dụng thay cho mã số thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Đây là một phần trong nỗ lực của Chính phủ nhằm đảm bảo sự đồng bộ dữ liệu giữa hệ thống cơ quan thuế và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời thực hiện theo Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia.

Việc sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí làm thủ tục cho người dân. Trước đây, mỗi người phải ghi nhớ và cung cấp nhiều loại thông tin khác nhau cho các cơ quan quản lý nhà nước, bao gồm số Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân, mã số thuế, mã số sổ bảo hiểm xã hội, số thẻ bảo hiểm y tế…

Khi sử dụng thống nhất mã số định danh công dân làm mã số thuế để giải quyết thủ tục hành chính với cơ quan thuế, người dân chỉ cần kê khai thông tin số định danh của mình. Các cơ quan quản lý nhà nước có thể trao đổi thông tin về quản lý theo ngành, lĩnh vực đối với công dân để tăng cường hiệu quả quản lý thuế nói riêng và quản lý nhà nước nói chung.

Một lợi ích nổi bật khác khi dùng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế là việc nâng cao tính bảo mật và phòng tránh gian lận. Tất cả thông tin nộp thuế hiện nay được thực hiện thông qua ứng dụng eTax Mobile tích hợp với hệ thống định danh điện tử (VneID) của Bộ Công an. Điều này giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ giả mạo hoặc đánh cắp thông tin.

Việc liên kết với hệ thống dữ liệu dân cư quốc gia cũng giúp ngành thuế xác thực thông tin người nộp thuế một cách chính xác, góp phần bảo vệ tốt hơn quyền lợi hợp pháp của công dân.

Để đảm bảo thống nhất và đồng bộ dữ liệu quản lý thuế, cơ quan thuế sẽ sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế từ ngày 1/7/2025. Người nộp thuế cần lưu ý các trường hợp cụ thể dưới đây để phối hợp cập nhật thông tin kịp thời và đúng quy định.

Trường hợp người nộp thuế chưa được cấp mã số thuế trước ngày 1/7/2025, nếu là hộ kinh doanh thuộc diện đăng ký thuế cùng với đăng ký kinh doanh, sẽ thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan đăng ký kinh doanh theo quy định hiện hành. Cá nhân và đại diện hộ gia đình không thuộc diện hộ kinh doanh sẽ phải làm thủ tục đăng ký thuế trước khi phát sinh nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước.

Khi đăng ký, người nộp thuế phải kê khai chính xác 3 thông tin cơ bản gồm họ và tên, ngày tháng năm sinh và số định danh cá nhân. Những thông tin này cần đảm bảo trùng khớp với dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Trường hợp người nộp thuế đã được cấp mã số thuế trước ngày 1/7/2025 thì cần tra cứu thông tin đăng ký thuế đã khớp đúng với thông tin của cá nhân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hay chưa. Nếu thông tin đăng ký thuế đã khớp đúng với thông tin của cá nhân được lưu trữ trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đối với mã số thuế đã được cấp trước ngày 1/7/2025 được cơ quan thuế chuyển đổi sang số định danh cá nhân.

Mã số thuế đã được cấp trước đây có thông tin đăng ký thuế khớp đúng với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được cơ quan thuế chuyển đổi sang số định danh cá nhân, không phát sinh thủ tục hành chính đối với người nộp thuế khi chuyển đổi.

Người nộp thuế được tra cứu các mã số thuế đã được cấp trước đây và nghĩa vụ thuế theo từng mã số thuế đã được cấp khi đăng nhập sử dụng dịch vụ thuế điện tử thông qua tài khoản VNeID mức độ 2.

Khi mã số thuế đã được tích hợp vào số định danh cá nhân thì các hóa đơn, chứng từ, hồ sơ thuế, giấy tờ có giá trị pháp lý khác đã lập có sử dụng thông tin mã số thuế của cá nhân tiếp tục được sử dụng để thực hiện các thủ tục hành chính về thuế, chứng minh việc thực hiện nghĩa vụ thuế mà không phải điều chỉnh thông tin mã số thuế trên hóa đơn, chứng từ, hồ sơ thuế sang số định danh cá nhân.

Trong bối cảnh nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ đang gặp khó khăn với quy định về hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, các chuyên gia và doanh nghiệp đang đề xuất điều chỉnh mức doanh thu bắt buộc áp dụng. Mục đích là giúp các hộ kinh doanh nhỏ có thể thích nghi và không bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi những quy định mới.

Đề xuất điều chỉnh mức doanh thu

Các chuyên gia đề xuất nên điều chỉnh mức doanh thu bắt buộc áp dụng từ 1 tỷ đồng xuống 2-3 tỷ đồng/năm. Điều này sẽ giúp các hộ kinh doanh nhỏ lẻ có thể thích nghi và không bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hội thảo góp ý cho dự thảo Luật Quản lý thuế do Cục Thuế, Bộ Tài chính tổ chức tại TPHCM vào ngày 1/8 đã thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia và doanh nghiệp.

Khó khăn của hộ kinh doanh nhỏ lẻ

Nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ vẫn còn gặp khó khăn khi phải áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền. Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chỉ khoảng 11% hộ kinh doanh hiểu rõ quy định, trong khi 89% còn lại vẫn mơ hồ về cách tuân thủ. Điều này cho thấy cần có những giải pháp hỗ trợ để giúp các hộ kinh doanh nhỏ lẻ có thể thích nghi với quy định mới.

Đề xuất của các chuyên gia

Ông Nguyễn Văn Đức, Phó trưởng Phòng Pháp chế VCCI TPHCM, cho rằng việc áp dụng cứng nhắc các quy định kỹ thuật sẽ khiến nhiều hộ kinh doanh nhỏ bị đẩy vào thế khó. Ông đề nghị nâng ngưỡng doanh thu bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử từ 1 tỷ lên ít nhất 2-3 tỷ đồng/năm và có giai đoạn chuyển tiếp tối thiểu một năm.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, cũng kiến nghị nâng mức doanh thu không chịu thuế từ 100 triệu đồng/năm lên 200 hoặc 400 triệu đồng/năm. Bà cũng đề xuất cần có cơ chế hỗ trợ thuế trong 6-12 tháng đầu để các hộ kinh doanh nhỏ có thể thích nghi.

Thuế thương mại điện tử xuyên biên giới

Các chuyên gia cũng kiến nghị Dự thảo cần đề cập rõ ràng hơn đến thu thuế thương mại điện tử (TMĐT) xuyên biên giới. VCCI đề xuất bỏ quy định ‘cơ sở thường trú’, thay vào đó là cơ chế khấu trừ thuế tại nguồn thông qua ngân hàng, sàn thương mại điện tử và đơn vị thanh toán.

Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ

Trước những kiến nghị này, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo về việc chủ động, linh hoạt thích ứng với chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Điều này cho thấy sự quan tâm của Chính phủ đến việc tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và hộ kinh doanh trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Thông tin liên quan:

giaodienthanhvan.vn

VCCI