Vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang diễn ra phức tạp trên toàn quốc, gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, cũng như sức cạnh tranh của các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc có xu hướng gia tăng.

Trước thực trạng trên, để ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn hàng giả, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của lực lượng chức năng, sự vào cuộc mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp cũng là giải pháp hữu hiệu để làm lành mạnh thị trường, ngăn ngừa từ gốc những vi phạm. Hàng giả, hàng nhái ngày càng được làm tinh vi, với các sản phẩm đưa ra thị trường ‘nhái’ y hệt từ tem nhãn đến mã QR… và được bán với giá thấp hơn, khiến người tiêu dùng không phân biệt được.

Nhiều doanh nghiệp đã gặp phải vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng, và đã phải phối hợp với các lực lượng chức năng để xử lý. Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu (Eurostars JSC) là một trong những đơn vị gặp nhiều vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng. Ông Trần Việt Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu cho biết, doanh nghiệp của mình đã gặp phải các đối tượng làm giả giấy tờ nguồn gốc nước ngoài để đưa ra thị trường hàng trăm nghìn sản phẩm giả.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cũng đã có nhiều kinh nghiệm trong việc chống hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Ông Hàn Ngọc Anh, Giám đốc Điều hành Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cho biết, công ty đã triển khai chương trình đổi vỏ lấy quà để hỗ trợ khách hàng dùng lâu dài, và đã cài mã định danh cho sản phẩm để giúp khách hàng kiểm tra sản phẩm.

Báo cáo của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo389 Quốc gia cho thấy, tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ngày càng được sản xuất quy mô lớn, có dấu hiệu tăng dần, các hành vi gian lận thương mại ngày một tinh vi, phức tạp, khó kiểm soát. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các đơn vị chức năng và các địa phương đã bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách hơn 6.532,6 tỷ đồng (tăng 7,68% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.875 vụ (tăng 188,46% so với cùng kỳ), 3.235 đối tượng (tăng 69,11% so với cùng kỳ).

Để ngăn chặn, đấu tranh với vấn nạn hàng giả, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho hay, trong thời gian tới, Cục sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường cả nước đẩy mạnh giám sát thị trường thông qua công nghệ số, kết nối dữ liệu liên thông và hoàn thiện cơ chế pháp lý phù hợp với đặc thù thương mại hiện đại, đặc biệt là thương mại điện tử.

Cùng với đó, lực lượng sẽ triển khai các chuyên đề kiểm tra hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục được triển khai, song song với hoạt động tuyên truyền, ký cam kết với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật. Lãnh đạo thành phố Hà Nội đã yêu cầu các sở, ngành thành viên Ban Chỉ đạo389 Thành phố, ủy ban nhân dân các xã, phường cương quyết xử lý triệt để đối với các vấn đề liên quan đến sức khoẻ và an toàn của người dân như: thực phẩm bẩn, dược phẩm, mỹ phẩm…

Lãnh đạo thành phố cũng lưu ý các lực lượng tập trung tăng cường kiểm tra đột xuất các địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, nhất là kinh doanh trên thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao ý thức, trách nhiệm, ý thức của người dân và doanh nghiệp ‘nói không’ với hàng giả; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ, sản xuất, kinh doanh đúng chất lượng, công bố đối với sản phẩm theo quy định.

Tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đang trở thành một vấn đề cấp thiết trong xã hội hiện nay, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả doanh nghiệp chân chính và người tiêu dùng. Không chỉ diễn ra tại các kênh bán hàng truyền thống, tình trạng này còn lan tràn trên các nền tảng thương mại điện tử, làm ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh và quyền lợi của người tiêu dùng.

Trong một tọa đàm với chủ đề ‘Nói không với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng’ được tổ chức bởi Báo Kinh tế & Đô thị và Ban Chỉ đạo Cuộc vận động ‘Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam’, các chuyên gia và doanh nghiệp đã thảo luận về vấn đề này. Ông Hoàng Thế Nhu, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty May10, đã chia sẻ về những khó khăn mà công ty ông đang phải đối mặt. Tình trạng hàng giả mạo danh thương hiệu May10 đang tràn lan trên mạng xã hội, với các đối tượng thường lập các công ty hoặc fanpage, website có tên gọi gần giống như ‘May Mười’, ‘May10 Hà Nội’ để gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Chúng thường quảng cáo sản phẩm dưới danh nghĩa ‘đồng phục công sở’, ‘hàng xuất dư’, ‘xả kho’ với giá rẻ nhưng chất lượng kém.

Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, cũng cho biết rằng các đối tượng sản xuất hàng giả đang sử dụng những thủ đoạn mới như khai hải quan không đúng thực tế hàng hóa, che giấu nguồn gốc lô hàng vi phạm. Một hình thức mới đang xuất hiện là trao đổi giữa hàng thật với hàng giả, làm cho việc quản lý và kiểm tra trở nên khó khăn hơn.

Các chuyên gia nhận định rằng cuộc chiến chống hàng giả cần sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống và mỗi người dân. Sự đồng lòng và trách nhiệm của cả cộng đồng, đặc biệt là vai trò của người tiêu dùng và báo chí, là rất quan trọng. Khi người tiêu dùng có đủ thông tin, kỹ năng nhận diện và dũng cảm nói không với hàng giả, đó chính là lá chắn hữu hiệu để bảo vệ thương hiệu, bảo vệ thị trường trong nước.

Tóm lại, cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng cần sự vào cuộc đồng bộ từ cơ quan chức năng, doanh nghiệp và chính người tiêu dùng. Sự quyết tâm và phối hợp chặt chẽ giữa các bên sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong công tác chống hàng giả, đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Điều này cũng yêu cầu mỗi người dân cần nâng cao nhận thức và có trách nhiệm với cộng đồng trong việc chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Tổng Công ty May10- CTCP, một trong những thương hiệu thời trang hàng đầu trong nước, gần đây đã lên tiếng về tình trạng bị lợi dụng và giả mạo thương hiệu. Phó Tổng Giám đốc Hoàng Thế Nhu cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, doanh nghiệp đã phát hiện nhiều trường hợp các tổ chức, cá nhân lập công ty, cửa hàng có tên gần giống như ‘May Mười’, ‘May10 Hà Nội’, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Những đối tượng này chào hàng các đơn đồng phục, may mặc giá rẻ, hàng xả kho, hàng xuất dư… kém chất lượng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng là đang làm việc với thương hiệu thời trang May10.

Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng. PGS, TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, cũng chia sẻ về vấn đề hàng giả, hàng nhái trong lĩnh vực thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, và thuốc. Bà cho rằng, tình trạng này đang là một thách thức lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín của cả một ngành công nghiệp.

Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, đã báo cáo về tình hình kiểm tra và xử lý vi phạm trong sáu tháng đầu năm. Chi cục đã kiểm tra, xử lý 2.068 vụ việc về buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng; chuyển cơ quan điều tra 37 vụ việc. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 53,3 tỷ đồng; trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là 41,2 tỷ đồng.

Ông Lại Hoàng Dương, Giám đốc Công ty CP Truyền thông Máy tính Thánh Gióng, cho rằng, nguyên nhân lớn nhất khiến hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại và len lỏi trên môi trường số hiện nay xuất phát từ hai yếu tố, đó là nhu cầu thị trường và lỗ hổng nhận thức của người tiêu dùng. Một bộ phận người tiêu dùng vẫn bị hấp dẫn bởi giá rẻ, thiếu thông tin để phân biệt sản phẩm chính hãng.

Để bảo vệ thương hiệu Việt trên thị trường, ông Lại Hoàng Dương chia sẻ về mô hình Truyền thông-Trải nghiệm-Tin tưởng. Cụ thể, đơn vị đẩy mạnh các chiến dịch quảng bá hình ảnh, giá trị hàng Việt; phối hợp tham gia các hội chợ, gian hàng trực tuyến, nơi người tiêu dùng được trực tiếp so sánh, kiểm tra chất lượng hàng Việt. May10 và các doanh nghiệp khác hy vọng sẽ có một thị trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng.

Đại diện Tổng công ty May10-CTCP kiến nghị, để có một thị trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý, giám sát các hoạt động kinh doanh trên không gian mạng, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok và Zalo. PGS, TS Nguyễn Thị Chính nhìn nhận, khi mua phải hàng giả, người tiêu dùng sẽ mất lòng tin vào các sản phẩm nói chung. Do đó, cần xây dựng và bắt buộc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm để người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm.

Các lực lượng chức năng tại TP. Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa đang triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng hóa. Tình trạng hàng giả, hàng nhái đang trở nên ngày càng tinh vi hơn.

Tại TP. Đà Nẵng, ông Phạm Ngọc Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT), cho biết trên địa bàn thành phố đã xuất hiện tình trạng các điểm bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của các thương hiệu nổi tiếng, nhắm vào du khách quốc tế. Các đối tượng sử dụng thủ đoạn ‘dẫn tour trá hình’ để qua mặt lực lượng chức năng. Trong một tháng qua, lực lượng QLTT TP. Đà Nẵng đã kiểm tra 96 vụ, xử lý 59 vụ vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, thu nộp ngân sách hơn 710 triệu đồng. Lũy kế từ tháng 12/2024 đến tháng 7/2025, kiểm tra 485 vụ, xử lý 301 vụ vi phạm với tổng số tiền xử phạt và giá trị hàng tịch thu lên đến hơn 3,2 tỷ đồng.

Tại Khánh Hòa, từ đầu năm 2024 đến giữa năm 2025, các cơ quan chức năng của tỉnh đã tiến hành kiểm tra 108 cơ sở kinh doanh dược phẩm; phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính 23 cơ sở với tổng số tiền 122,75 triệu đồng. Cơ quan chức năng của tỉnh cũng đã tiến hành kiểm tra 450 cơ sở kinh doanh thực phẩm, phát hiện và xử phạt 94 vụ vi phạm với số tiền hơn 702 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm liên quan đến buôn bán, lưu thông trên thị trường sản phẩm thực phẩm không phù hợp với tiêu chuẩn đã công bố.

Trước các thủ đoạn ngày càng tinh vi của đối tượng buôn lậu, kinh doanh hàng giả, lực lượng QLTT TP. Đà Nẵng xác định cần có bước chuyển mình mạnh mẽ về công nghệ. ‘Chúng tôi đang xây dựng ứng dụng AI để phân biệt hàng thật – hàng giả. Việc ứng dụng công nghệ số sẽ giúp phát hiện, xử lý nhanh chóng và hiệu quả hơn các hành vi vi phạm’, ông Sơn thông tin.

Song song với kiểm tra, xử phạt, các địa phương cũng chú trọng đến công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức. Tại Đà Nẵng, lực lượng QLTT phát hành tờ rơi khuyến cáo, vận động các cơ sở kinh doanh ký cam kết, tổ chức gian hàng phân biệt hàng thật – giả tại hội chợ.

Về phía tỉnh Khánh Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Long Biên cho biết thời gian qua, địa phương đã chủ động xây dựng các chương trình, kế hoạch trọng tâm về công tác phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả; tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này.

Thị trường bánh Trung thu đang dần trở nên sôi động khi các doanh nghiệp lớn như Kinh Đô, Như Lan, Orion, Bibica… đồng loạt tung ra các bộ sưu tập bánh trung thu 2025 với đa dạng mẫu mã và mức giá phong phú, từ 250.000 đến 500.000 đồng, thậm chí có những hộp bánh cao cấp có giá lên đến 2 triệu đồng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng đẩy mạnh kênh phân phối qua các sàn thương mại điện tử như Shopee, TikTok Shop cùng các buổi livestream từ KOLs/KOCs để tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh những sản phẩm chính hãng được người tiêu dùng ưa chuộng, bánh Trung thu ‘handmade’ đang trở thành một xu hướng mới. Mặc dù vậy, sự phát triển của loại bánh này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn thực phẩm. Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, đã cảnh báo về việc nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ vẫn sử dụng các chất tạo màu, tạo mùi không rõ nguồn gốc và thậm chí dùng hàn the trong nhân bánh, gây nguy cơ nhiễm khuẩn và lẫn tạp chất.

Để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, bà Minh khuyến cáo rằng không chỉ tin vào niềm tin mà cần yêu cầu các cơ sở sản xuất cung cấp thông tin rõ ràng về nguồn gốc và quá trình sản xuất. Trong một diễn biến liên quan, tại tọa đàm ‘Chống hàng giả, hàng gian – Làm sạch thị trường, bảo vệ niềm tin’, PGS. TS. Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, đã khẳng định sở sẽ lập các đoàn kiểm tra để giám sát hoạt động của các cơ sở sản xuất bánh Trung thu, đặc biệt là những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ và bánh ‘nhà làm’.

Bà Phong Lan nhấn mạnh rằng nếu không tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, các cơ sở sản xuất sẽ bị xử lý nghiêm. Các chuyên gia cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên ưu tiên chọn mua bánh có nguồn gốc rõ ràng, xem xét kỹ thành phần dinh dưỡng và hạn sử dụng để đảm bảo sức khỏe. Sự cảnh giác và kiến thức của người tiêu dùng chính là chìa khóa để tạo nên một thị trường bánh Trung thu sạch và an toàn.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng người tiêu dùng có nguy cơ mua phải các sản phẩm mỹ phẩm giả trên các thị trường trực tuyến phổ biến. Theo công ty quyền lợi người tiêu dùng Which?, hơn hai phần ba (67%) sản phẩm mua từ các thị trường trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok Shop và Vinted có khả năng là hàng giả.

Các nhà nghiên cứu đã thực hiện kiểm tra trực quan đối với bao bì và nội dung của các sản phẩm mỹ phẩm phổ biến như Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, The Ordinary và Mac. Kết quả cho thấy 23 trong số 34 sản phẩm được lấy mẫu có khả năng là hàng giả.

Sáu sản phẩm mua từ thị trường thứ-hand Vinted có khả năng là hàng giả, trong khi năm sản phẩm bán trên TikTok Shop là hàng giả. eBay có tỷ lệ bán hàng giả thấp hơn một chút, với tám trong số 11 sản phẩm được thử nghiệm có khả năng là hàng giả, trong khi Amazon có bốn trong số 11 sản phẩm được thử nghiệm.

Báo cáo chỉ ra các rủi ro sức khỏe có thể xảy ra liên quan đến việc vô tình sử dụng mỹ phẩm giả, vì chúng có thể không trải qua cùng mức độ kiểm tra và có thể không phải chịu các yêu cầu pháp lý tương tự về an toàn và truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm làm đẹp giả có thể chứa các hóa chất độc hại có thể gây ung thư như asen, chì và thủy ngân, và trong một số trường hợp, chúng đã được tìm thấy có chứa phân hoặc nước tiểu động vật làm chất ổn định.

Các nhà nghiên cứu cho rằng các sản phẩm giả rất khó phát hiện và chỉ trở nên rõ ràng khi so sánh song song với sản phẩm thật. Một sản phẩm cụ thể được thử nghiệm là Charlotte Tilbury Airbrush Flawless Setting Spray, có giá bán chính thức là 32 bảng Anh nhưng một phiên bản giả được bán trên Amazon với giá 37,90 bảng Anh.

Chỉ một “mùi hoa nồng” cho phép các nhà nghiên cứu phân biệt sản phẩm giả với sản phẩm thật, mà về mọi mặt khác đều giống hệt nhau. Một sản phẩm khác, Mac Macximal silky matte lipstick màu Ruby Woo, có giá bán chính thức khoảng 25 bảng Anh, được tìm thấy trên Vinted với giá 15 bảng Anh.

Cuộc điều tra của Which? nhận thấy mặc dù son môi đến trong bao bì tương tự, nhưng logo của thương hiệu bị lem nhem và dường như không giống thiết kế ban đầu. Một số sản phẩm, tuy nhiên, có sự khác biệt rõ ràng hơn so với thương hiệu thật, với nhiều lỗi chính tả hoặc khác biệt về phong cách trên nhãn, cũng như sự thay đổi rõ ràng trong nội dung.

Một ví dụ được trích dẫn là phiên bản Vinted giá 12 bảng Anh của La Roche-Posay Effaclar Serum, có giá bán chính thức là 40 bảng Anh. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nội dung có mùi “nghi ngờ” như dầu gội.

Bên cạnh đó, văn bản trên bên ống được hoàn toàn khác so với phiên bản mua thông qua nhà bán lẻ chính thức. Báo cáo cảnh báo người mua hàng nên cảnh giác khi mua các sản phẩm này trên các trang web của bên thứ ba và kêu gọi chính phủ “khẩn cấp” cải cách bảo vệ người tiêu dùng.