Sau ba tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại tỉnh Quảng Ngãi, các trung tâm phục vụ hành chính công đã bắt đầu khắc phục những khó khăn ban đầu và giải quyết thủ tục hành chính một cách nhịp nhàng và thông suốt. Hạ tầng số được xác định là giải pháp then chốt giúp mô hình này phát huy hiệu quả.

Tại trung tâm phục vụ hành chính công xã Nghĩa Giang, anh Ngô Linh Ty đang được hỗ trợ để khai báo thông tin và đăng ký kinh doanh. Anh Ty cho biết, trước đây việc đăng ký kinh doanh yêu cầu phải lên tỉnh, nhưng hiện tại có thể thực hiện tại xã, giúp anh và nhiều người khác thuận lợi hơn trong việc thực hiện thủ tục hành chính.

Xã Nghĩa Giang là một trong số 24 xã, phường ở tỉnh Quảng Ngãi từng bị Trung ương nhắc nhở và yêu cầu UBND tỉnh Quảng Ngãi kiểm tra, báo cáo vì không phát sinh hồ sơ thủ tục hành chính trong bốn ngày đầu tháng 7. Tuy nhiên, bà Lê Thị Mỹ Nương, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Nghĩa Giang, cho biết rằng ngày đầu tiên vận hành chính quyền hai cấp, trung tâm đã tiếp nhận và xử lý trực tiếp 16 hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính.

Bà Nương cũng cho biết rằng trong những ngày đầu, hệ thống phần mềm vẫn còn những trục trặc và chưa thông suốt. Tuy nhiên, đến ngày 6/7, mọi thủ tục đã cơ bản ổn định để trung tâm giải quyết hồ sơ cho người dân trên cổng dịch vụ công.

Thực tế, kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Trung tâm phục vụ hành chính công chính là mấu chốt để giải quyết thủ tục hành chính cho nhân dân trên địa bàn các xã, phường, đặc khu. Những ngày đầu, các trung tâm này, nhất là ở những vùng sâu, vùng xa, còn những khó khăn về hạ tầng giao thông, hạ tầng số, việc sử dụng phần mềm khai báo trên cổng dịch vụ công quốc gia còn bỡ ngỡ, lúng túng.

Sau khi hợp nhất tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi (mới) có 96 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 9 phường, 86 xã và 1 đặc khu Lý Sơn. Để mô hình chính quyền hai cấp đi vào hoạt động hiệu quả, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo các xã, phường, đặc khu thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã.

Ông Nguyễn Thanh Hoài, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng đến nay, sau ba tuần vận hành, các hoạt động giải quyết thủ tục hồ sơ của nhân dân đã cơ bản thông suốt.

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp gắn với đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, chuyển đổi số là xu thế tất yếu. Đây cũng là cơ hội để tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tạo ra những đột phá trong quản lý nhà nước, thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển nhanh và bền vững, nâng cao toàn diện đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.

Trong giai đoạn 2025-2035, việc xây dựng đô thị thông minh sẽ đòi hỏi một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định và vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Công nghệ blockchain đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng của mình trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở.

Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực.

Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã bắt đầu ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Việc áp dụng công nghệ blockchain vào quản lý đô thị không chỉ giúp tăng cường minh bạch mà còn giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền.

Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Việc ứng dụng blockchain trong quản lý đô thị đang mở ra những triển vọng mới cho việc xây dựng đô thị thông minh, minh bạch và hiệu quả.

Quảng Ninh đang tích cực triển khai xây dựng một nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả và gần gũi với người dân. Những nỗ lực này đã mang lại kết quả đáng kể trong lĩnh vực hạ tầng số, dữ liệu số, dịch vụ số và chính quyền số.

Tỉnh đã thử nghiệm và vận hành thành công hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC), phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Hệ thống này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, tổ chức và doanh nghiệp thực hiện các TTHC một cách nhanh chóng, minh bạch, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Hệ thống thông tin giải quyết TTHC đã được triển khai tại Trung tâm Phục vụ hành chính công (PVHCC) tỉnh và các trung tâm PVHCC cấp xã. Điều này giúp cán bộ thực hiện công việc một cách dễ dàng và minh bạch. Mọi trạng thái của hồ sơ từ tiếp nhận đến trả kết quả đều được hiển thị trên hệ thống điện tử, đảm bảo công khai và giám sát dễ dàng.

Tính đến đầu tháng 7/2025, toàn tỉnh có 2.023 TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết các cấp, trong đó 1.874 thủ tục đủ điều kiện cung cấp dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến, với 80,31% là dịch vụ công toàn trình. Kết quả này thể hiện quyết tâm cao của tỉnh trong việc hiện đại hóa nền hành chính công và lấy người dân làm trung tâm.

Quảng Ninh cũng chủ động xây dựng hạ tầng số vững chắc, đảm bảo vận hành an toàn hệ thống thông tin trọng yếu phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và chuyên môn nghiệp vụ của các cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở. Hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến được phát triển mạnh, hỗ trợ tổ chức họp, hội nghị nhanh chóng, tiết kiệm và hiệu quả.

Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng xây dựng, kết nối, liên thông các cơ sở dữ liệu dùng chung giữa các ngành, lĩnh vực để chuẩn bị cho việc số hóa toàn diện đời sống kinh tế – xã hội thời gian tới. Tỉnh cũng đưa các nền tảng số, công nghệ số, kỹ năng số đến từng hộ gia đình, người dân, coi đây là xu hướng tích cực, lan tỏa văn hóa số trong toàn xã hội.

Tỉnh đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ toàn tỉnh, nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng số cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân; đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chỉ đạo, điều hành. Đặc biệt, tỉnh đã phát huy hiệu quả các tổ công nghệ số cộng đồng tại các địa phương, giúp tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, sử dụng ứng dụng số và tiếp cận thông tin chính thống.