Trong khuôn khổ Tuần lễ công nghệ blockchain Việt Nam, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) và Công ty Verichains đã tổ chức hội thảo về an ninh mạng cho công nghệ blockchain với chủ đề ‘Kiến tạo niềm tin số’. Hội thảo đã tập trung thảo luận về những thách thức và giải pháp để đảm bảo an ninh cho công nghệ blockchain, một công nghệ quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của Việt Nam.

Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, cho biết Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030, công nghệ chuỗi khối (blockchain) sẽ là một phần quan trọng của chuyển đổi số, nhằm hình thành hạ tầng quan trọng cho nhiều ngành kinh tế. Tuy nhiên, các số liệu thống kê chưa đầy đủ cho thấy các nhà đầu tư trong nước đang tham gia đầu tư vào tài sản số và tiền số ở nước ngoài với trị giá lớn, mà chưa được kiểm soát. Điều này tạo ra nhiều nguy cơ và thách thức.

Thực tế đã xảy ra nhiều vụ tấn công vào các hợp đồng thông minh, ví điện tử và cầu nối blockchain, gây thiệt hại hàng tỷ USD trên toàn cầu, trong đó có những nền tảng và người dùng Việt Nam. Các tổ chức tội phạm đã lợi dụng tính phi tập trung và ẩn danh của công nghệ blockchain để rửa tiền, huy động vốn bất hợp pháp và phát hành token lừa đảo.

Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, có hiệu lực vào ngày 1-1-2026, đề cập đến nội dung tài sản số. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để tạo điều kiện cho việc hình thành hệ sinh thái tài chính số an toàn, minh bạch và có kiểm soát.

Các chuyên gia tại hội thảo cho rằng, trong bối cảnh tài sản số và hệ sinh thái blockchain không ngừng mở rộng, các mối đe dọa an ninh mạng cũng ngày càng gia tăng. Do đó, cần có một cách tiếp cận chủ động và bền vững để đảm bảo an ninh cho công nghệ blockchain.

Chuyên gia Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và hợp tác quốc tế (Hiệp hội An ninh mạng quốc gia), cho rằng nền kinh tế số đang ngày càng phụ thuộc vào blockchain để lưu trữ và giao dịch tài sản. Vì vậy, việc bảo đảm an ninh cho blockchain cũng chính là bảo đảm an toàn cho tài sản số quốc gia.

Ông Nguyễn Lê Thành, Giám đốc công nghệ Công ty Verichains, dẫn số liệu về các vụ tấn công mạng xảy ra trên blockchain, cho biết trong 6 tháng đầu năm nay, thế giới đã bị thiệt hại 2,17 tỷ USD, trong đó có vụ tấn công vào sàn Bybit (thiệt hại 1,5 tỷ USD), trở thành vụ hack lớn nhất lịch sử blockchain.

Ông Thành nhấn mạnh rằng bảo mật blockchain không còn là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để xây dựng niềm tin số. Sự kiện này kỳ vọng sẽ là bước khởi đầu cho nhiều sáng kiến hợp tác thiết thực, giúp Việt Nam chủ động hơn trong bảo mật blockchain.

Các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có khả năng tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu, nhưng cần có những bước đi phù hợp và chiến lược cụ thể. Ông Cao Đại Thắng, Tổng giám đốc Intech Group, chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình làm việc với các doanh nghiệp lớn và nghiên cứu nhiều mô hình. Theo ông, điểm khởi đầu phù hợp cho doanh nghiệp Việt Nam là bắt đầu từ những bước nhỏ, tập trung vào từng công đoạn cụ thể hoặc các mô hình công nghệ phù hợp với năng lực của mình.

Ông Thắng cho biết, nhiều dự án thất bại không phải vì ý tưởng không thuyết phục, mà vì chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, vượt quá sức chịu đựng của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp (startup). Tuy nhiên, nếu biết bắt đầu đúng cách, từng phần, ở từng phân xưởng, bài toán chi phí có thể được giải quyết, mở ra các cơ hội hợp tác.

Intech Group đã có những đối tác quốc tế trong ngành và các doanh nghiệp này bày tỏ thiện chí sẵn sàng hợp tác với các đối tác Việt Nam nếu có được mô hình khởi động phù hợp. Điều kiện tiên quyết là hạ tầng có thật, con người sẵn sàng, mô hình đầu tư thông minh cho phép tận dụng được lợi thế chi phí, lao động và ý chí học hỏi của người Việt.

Từ thực tế đó, Intech Group đã có kế hoạch triển khai xây dựng trung tâm hạ tầng công nghệ quy mô nhỏ để hỗ trợ sản xuất linh kiện, vi mạch. Ông Cao Đại Thắng cho rằng cách tạo đà này không phải là thứ gì xa vời, bắt đầu từ hệ thống hàn dây, đóng gói, đo kiểm… chính là những bước rất thiết thực để xây dựng năng lực sản xuất dần dần.

Ông Nguyễn Đức Minh, Phó hiệu trưởng trường Điện – điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội), đồng quan điểm rằng điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), là nguồn vốn đầu tư. Tuy nhiên, cơ hội vẫn sẽ đến nếu doanh nghiệp lựa chọn hướng đi phù hợp với điều kiện nhằm phát huy lợi thế nhất định của mình là khả năng thích ứng nhanh, linh hoạt.

Bước đi phù hợp được ông Nguyễn Đức Minh gọi là “du kích công nghệ”. Thay vì loay hoa căng sức phục vụ thị trường lớn, việc chọn phân khúc phù hợp – thị trường ngách để khởi đầu đã và đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Các chuyên gia đánh giá rằng việc tập trung vào một phân khúc thị trường nhỏ, chuyên biệt nhưng vừa sức là cách làm phù hợp với doanh nghiệp SME, chưa có tiềm lực lớn.

Với cách tiếp cận này, các doanh nghiệp Việt Nam có thể bắt đầu bằng việc xây dựng những mô hình nhỏ, đơn giản và từ từ phát triển, mở rộng quy mô. Qua đó, họ có thể tích lũy kinh nghiệm, nâng cao năng lực và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.

Như vậy, việc tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu không chỉ là một mục tiêu xa vời mà còn là một cơ hội thực tế cho các doanh nghiệp Việt Nam. Với những bước đi phù hợp và sự chuẩn bị kỹ lưỡng, họ hoàn toàn có thể trở thành một phần quan trọng của chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.

Sau hơn 3 tuần vận hành, các trung tâm phục vụ hành chính công (HCC) cấp xã tại Quảng Ngãi đã tạo ấn tượng tốt và mang đến sự hài lòng cho người dân. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, bất cập cần được khắc phục, tháo gỡ để đảm bảo hoạt động hiệu quả của các trung tâm này.

Việc vận hành các trung tâm phục vụ HCC cấp xã đã ghi nhận những kết quả tích cực. Cụ thể, từ ngày 1 đến 21/7, tổng số hồ sơ tiếp nhận mới của 96 UBND xã, phường, đặc khu trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh là 22.575 nghìn hồ sơ. Trong đó, đã giải quyết 14.143 nghìn hồ sơ, đang giải quyết 8.337 hồ sơ. Đáng chú ý, tỷ lệ giải quyết hồ sơ trước hạn và đúng hạn đạt hơn 97%. Điều này cho thấy sự cải thiện đáng kể trong việc xử lý hồ sơ và cung cấp dịch vụ hành chính công cho người dân.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, hoạt động tại các trung tâm phục vụ HCC cấp xã vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Một số xã còn gặp khó khăn về cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin còn hạn chế, đường truyền mạng chưa ổn định, ảnh hưởng đến quá trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ. Nhân lực công nghệ thông tin còn thiếu; chưa bố trí cán bộ phụ trách theo dõi, vận hành hệ thống và đảm bảo hoạt động thiết bị. Đây là những thách thức cần được giải quyết để đảm bảo hoạt động hiệu quả của các trung tâm.

Ngoài ra, trình độ chuyên môn, kỹ năng xử lý công việc trên phần mềm của một số công chức chuyên môn được cử đến làm việc tại trung tâm chưa đồng đều. Một số cán bộ, công chức trước đây chỉ theo dõi chuyên môn một lĩnh vực, nay được giao hướng dẫn, tiếp nhận hồ sơ thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, dẫn đến lúng túng trong quá trình hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ và đào tạo thêm để giúp cán bộ, công chức nâng cao kỹ năng và chuyên môn.

Người dân mong rằng những kết quả tích cực sẽ được phát huy; còn khó khăn, vướng mắc sớm được khắc phục, tháo gỡ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính. Việc cải thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công sẽ góp phần tăng cường niềm tin của người dân vào chính quyền và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Hiện nay, để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của các trung tâm phục vụ HCC cấp xã, các cơ quan chức năng cần tiếp tục quan tâm, hỗ trợ và đầu tư thêm về cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin, cũng như đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức để đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ. Đồng thời, cần có những giải pháp sáng tạo, phù hợp để giải quyết những khó khăn, vướng mắc và nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công cho người dân.

Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang là một xu hướng toàn cầu trong ngành y tế, mở ra nhiều tiềm năng và cơ hội để nâng cao chất lượng và hiệu quả của hệ thống y tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc ứng dụng công nghệ vào y tế vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua.

GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy. Theo ông, có ba thách thức chính mà Việt Nam đang phải đối mặt khi ứng dụng AI và Dữ liệu lớn vào y tế. Thứ nhất, cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa để đáp ứng được nhu cầu của việc ứng dụng công nghệ cao. Thứ hai, dữ liệu y tế hiện có chưa thực sự sạch, sống và có giá trị để có thể được sử dụng một cách hiệu quả. Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và thay đổi một thói quen là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân.

GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng cho biết rằng tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang được triển khai. Tuy nhiên, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Theo GS.TS.BS Lê Hữu Song, hợp tác là điều kiện bắt buộc để Việt Nam có thể phát triển và ứng dụng công nghệ vào y tế một cách hiệu quả. Việt Nam là một nước đang phát triển, và chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này, và góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của hệ thống y tế Việt Nam.