Trong nỗ lực nhằm giải quyết tình trạng dôi dư cán bộ và khai phá tiềm năng của các vùng đất khó, giúp người dân thoát nghèo, tỉnh Thanh Hoá đang triển khai chính sách điều động cán bộ từ miền xuôi lên miền núi. Huyện biên giới Mường Lát, một trong những địa phương nghèo nhất cả nước, đang là điểm đến cho nhiều cán bộ trẻ.

Huyện Mường Lát, với 8 đơn vị xã, là nơi sinh sống của khoảng 41.000 nhân khẩu thuộc các dân tộc Thái, Mông, Dao, Khơ Mú, Mường, Kinh. Mặc dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ, vùng đất này vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất và sinh kế. Theo điều tra xã hội học mới nhất, hơn 65% hộ dân tại Mường Lát là hộ nghèo hoặc cận nghèo. Các hộ dân ở Mường Lát phụ thuộc vào nông nghiệp nhỏ lẻ và chăn nuôi, nhưng thường gặp khó khăn do thời tiết và dịch bệnh. Một vấn đề đáng ngại khác là nhiều hộ dân không dám vay vốn để phát triển kinh tế do sợ không có thu nhập để chi trả.

Để giải quyết vấn đề này, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã được giao nhiệm vụ khảo sát và đánh giá thổ nhưỡng, khí hậu của Mường Lát để tìm ra loại cây, con phù hợp với điều kiện địa phương. Dự án trồng xoan, lát đã được triển khai từ năm 2011 nhưng không thành công do không phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Hiện tại, một số người dân đã bắt đầu thử nghiệm trồng cây quế để lấy tinh dầu, và chính quyền địa phương đang chỉ đạo kiểm lâm kiểm tra chất lượng tinh dầu. Ngoài ra, mô hình trồng cỏ chăn nuôi gia súc cũng đã được triển khai và mang lại giá trị kinh tế cho các hộ gia đình.

Để hỗ trợ cán bộ vùng xuôi lên núi công tác, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều chính sách và cơ chế hỗ trợ kịp thời. Mức hỗ trợ là 1,75 lần mức lương cơ sở mỗi người mỗi tháng đối với các trường hợp làm việc tại 38 xã thuộc các huyện vùng cao. Ngày 31/7, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký quyết định điều động 176 công chức từ các xã, phường có số lượng dôi dư đến nhận nhiệm vụ tại các xã vùng cao, miền núi đang thiếu nhân lực theo quy định. Thời gian điều động bắt đầu từ ngày 1/8/2025 và kéo dài trong 3 năm. Sau thời hạn trên, công chức sẽ được xem xét bố trí trở lại nơi công tác cũ, trừ khi có nguyện vọng tiếp tục làm việc tại địa bàn mới, hoặc được phân công nhiệm vụ khác phù hợp. Trong thời gian công tác, họ sẽ được hưởng đầy đủ chế độ, chính sách hỗ trợ theo quy định.

Chính sách điều động cán bộ từ miền xuôi lên miền núi của tỉnh Thanh Hoá được xem là một giải pháp thiết thực nhằm giải quyết tình trạng dôi dư cán bộ và hỗ trợ các vùng đất khó khăn. Với sự hỗ trợ của cán bộ và các chính sách hỗ trợ kịp thời, người dân tại Mường Lát và các vùng đất khó khăn khác có hy vọng sẽ sớm thoát nghèo và cải thiện cuộc sống.

Sau hơn 13 năm triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới, xã Sông Hinh, tỉnh Đắk Lắk, đã có những đổi thay rõ nét. Từ một vùng đất hoang vu, dân cư thưa thớt, nay xã Sông Hinh đã có diện mạo mới đầy sức sống. Con đường dẫn vào xã đã được trải nhựa phẳng phiu, uốn lượn quanh co qua những triền núi, đồi xanh. Hai bên đường là những vùng đất trù phú, bạt ngàn màu xanh của mô hình kinh tế ‘Vườn – Đồi – Rừng’ phát triển mạnh mẽ.

Chúng tôi trở lại xã Sông Hinh vào đúng thời điểm bà con đang tất bật xuống giống mía, mì cho vụ mùa 2025-2026. Trên những con đường bê tông sạch đẹp, rợp bóng cây xanh dẫn vào tận các khu dân cư, hiện diện sức sống mới ở vùng quê nông thôn mới.

Ông Nay Y Sét, nguyên Chủ tịch UBND xã Sông Hinh cũ, cho biết trước đây, Sông Hinh từng là một trong những xã nghèo. Sau hơn 13 năm xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn xã Sông Hinh đã có nhiều đổi thay rõ nét. Toàn xã đã bê tông hóa toàn bộ 8,22km trục đường liên xã, 3km đường liên thôn; 13,7km đường ngõ xóm không còn lầy lội vào mùa mưa; hơn 7km đường trục chính nội đồng được cứng hóa, đáp ứng yêu cầu vận chuyển bằng cơ giới.

Thu nhập bình quân đầu người tăng mạnh, từ 8,3 triệu đồng/năm (năm 2010) lên 47 triệu đồng/năm hiện nay; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 5%. Việc xã Sông Hinh đạt chuẩn nông thôn mới thời gian qua không phải là đích đến, mà là điểm khởi đầu cho một chặng đường phát triển mới.

Đảng bộ và Nhân dân xã tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, nỗ lực giữ vững danh hiệu nông thôn mới, đồng thời phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong thời gian tới, hướng đến xây dựng xã Sông Hinh giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Hạ tầng cơ sở tại địa phương đã được đầu tư đồng bộ, các trường học và trạm y tế đều đạt chuẩn quốc gia. Toàn bộ hộ dân đều được sử dụng điện lưới và nước sạch. Trên 90% hộ có xe máy, ô tô, điện thoại di động và các phương tiện nghe nhìn. An ninh trật tự trên địa bàn luôn được đảm bảo.

Ông Y Bui, ở buôn Kít, cho biết gia đình ông trước đây gặp nhiều khó khăn, chỉ có 2 sào lúa nước sản xuất kém hiệu quả. Nhờ Chương trình xây dựng nông thôn mới, với sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật và hỗ trợ 50% kinh phí từ Nhà nước, gia đình ông đã chuyển sang trồng giống lúa lai năng suất, chất lượng cao.

Ông Nguyễn Văn Tưởng, người dân thôn Hòa Sơn, xã Sông Hinh, chia sẻ những năm qua, nhờ sự tuyên truyền, vận động thường xuyên của chính quyền xã, người dân đã hiểu rõ hơn về lợi ích của Chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhiều hộ gia đình tình nguyện hiến đất làm đường, xây dựng các công trình dân sinh.

Từ 1/7, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã Sông Hinh cũ được sáp nhập vào thị trấn Hai Riêng, xã Ea Trol và xã Ea Bia thành xã Sông Hinh mới, thuộc tỉnh Đắk Lắk. Chia sẻ về định hướng giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới trong thời gian tới, ông Nguyễn Chí Hiền, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sông Hinh, tỉnh Đắk Lắk, cho biết xã tiếp tục tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm.

Đồng thời, khuyến khích người dân chuyển đổi mô hình canh tác từ truyền thống sang nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Việc hỗ trợ vốn, giống, kỹ thuật và đào tạo nghề cho lao động địa phương sẽ là trọng tâm trong chính sách phát triển của xã.

Cà Mau đã triển khai hiệu quả các chính sách dân tộc trong những năm qua, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Hạ tầng giao thông được đầu tư nâng cấp, các công trình dân sinh được xây dựng và sửa chữa khang trang, chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số được nâng lên đáng kể. Chính sách dân tộc đã làm thay đổi rõ nét diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Cà Mau.

Việc triển khai đồng bộ các Chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số. Tại xã Nguyễn Phích, nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, công tác giảm nghèo đã đạt được kết quả tích cực. Diện mạo ấp Khmer đang khởi sắc, đời sống của người dân không ngừng được cải thiện.

Ông Huỳnh Nhạt, Trưởng ấp 7, xã Nguyễn Phích cho biết, đồng bào dân tộc Khmer ở địa phương đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước, như đầu tư xây dựng cầu, đường giao thông, điện lưới, trạm xá, trường học, hỗ trợ vốn và kỹ thuật sản xuất. Nhờ vậy, đến nay, ấp 7 còn 12 hộ nghèo và 3 hộ cận nghèo.

Ông Thạch Xúa, một hộ dân ở ấp 7, xã Nguyễn Phích, đã vươn lên thoát nghèo nhờ được hỗ trợ vốn tín dụng ưu đãi và kỹ thuật sản xuất. Gia đình ông hiện có thu nhập hơn 100 triệu đồng/năm.

Các địa phương có đông đồng bào Khmer sinh sống đã cụ thể hóa những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước phù hợp với thực tế của địa phương, như mô hình hỗ trợ vốn để bà con có điều kiện cải tạo đất xen canh rau màu, chăn nuôi, trồng cây ăn trái, mở cửa hàng mua bán nhỏ… giúp nhiều hộ Khmer cải thiện thu nhập, thoát nghèo bền vững.

Tuy nhiên, công tác giảm nghèo ở Cà Mau giai đoạn 2021-2025 sẽ gặp nhiều khó khăn hơn do đòi hỏi giảm nghèo đa chiều, cao hơn, toàn diện hơn. Do đó, mỗi địa phương cần có quyết tâm mới, tầm nhìn xa hơn để có thể hoàn thành các mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Theo bà Nguyễn Thu Tư, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cà Mau, từ nay đến cuối năm 2025, Cà Mau sẽ đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các địa bàn đặc biệt khó khăn, giải quyết các vấn đề bức xúc nhất, ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, người dân đẩy mạnh phân quyền, phân cấp cho địa phương, phù hợp với đặc thù vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đồng thời hài hòa cơ chế, quy trình giữa các dự tPờ han hdiuthtp, tránh trùng lặp đối tượng thụ hưởng và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bài bản, cùng quyết tâm cao của các cấp, các ngành và sự đồng lòng của nhân dân, Cà Mau phấn đấu sẽ thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu giảm nghèo giai đoạn 2021-2025, nâng cao dân tộc thiểu số, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

Thái Nguyên – một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam – đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả, tỉnh đã cải thiện đáng kể hạ tầng kỹ thuật, văn hóa – xã hội thiết yếu như điện, đường, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa tại các bản làng.

Những nỗ lực này không chỉ nâng cao mức sống của người dân mà còn làm thay đổi căn bản tập quán canh tác và bộ mặt bản làng. Các bản làng dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên nay đã có những gam màu tươi sáng với những ngôi nhà mới xây dựng, đường sá được mở rộng và trải bê tông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu và phát triển kinh tế.

Việc đầu tư có trọng tâm trọng điểm, phù hợp với điều kiện, tiềm năng thế mạnh, phong tục tập quán của đồng bào đã thu được kết quả tích cực. Công tác vận động quần chúng phát huy quyền làm chủ, sự tham gia chủ động của cộng đồng và người dân đã khơi dậy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, khoảng cách về mức sống so với bình quân chung của tỉnh từng bước thu hẹp. Sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa của các vùng dân tộc có bước phát triển mới.

Tỉnh Thái Nguyên cũng đẩy mạnh việc trang bị kiến thức về khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vật tư phân bón, nguồn cây, con giống chuyển đổi cây trồng vật nuôi, phát triển ngành nghề, làng nghề truyền thống. Hệ thống hạ tầng viễn thông được xây dựng tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nền tảng công nghệ số.

Một số sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đã có giá trị thương phẩm cao, trong đó chè là cây trồng chủ lực. Nhiều địa phương đã tập trung phát triển và đã cho sản lượng, giá trị thương phẩm cao với các loại cây trồng như na, bưởi, quế… Sản phẩm truyền thống như dệt, may trang phục dân tộc, mật ong, gạo nếp vải, cốm, miến dong, rượu men lá… đã đáp ứng yêu cầu về chất lượng, thị hiếu người tiêu dùng và đã đạt tiêu chuẩn OCOP.

Bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số khó khăn và thách thức mà tỉnh cần phải vượt qua. Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi địa hình trải rộng, mật độ dân cư không tập trung, trình độ sản xuất còn dựa nhiều vào yếu tố tự nhiên, phương thức canh tác giản đơn, giá trị kinh tế thấp, ít cơ hội tiếp cận việc làm phi nông nghiệp.

Cơ sở hạ tầng nhiều xã phía Bắc của tỉnh chưa được đầu tư hoàn thiện. Cơ chế, chính sách chưa đủ hấp dẫn thu hút doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế mạnh đầu tư vào công nghiệp chế biến, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị tại các xã vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên vẫn được giữ gìn và phát huy. Những nét đẹp mang giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào như ngôn ngữ, trang phục truyền thống, phong tục tập quán, nghi lễ tín ngưỡng, ẩm thực, dân ca dân vũ được các cấp ủy, chính quyền tạo điều kiện cho bà con bảo tồn và phát huy.

Mới đây, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành đề án phát triển du lịch cộng đồng với nhiều triển vọng về các điểm đến mới và tạo thêm việc làm cho người dân. Làng du lịch sinh thái nhà sàn Thái Hải, Làng du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà, Làng văn hóa dân tộc bản Quyên… có thể coi là hình mẫu để nâng cao, nhân rộng.

Trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục quan tâm và có những giải pháp hiệu quả hơn nữa để phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi một cách bền vững.

Năm 2025, Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo được triển khai với tổng vốn thực hiện là 875,915 tỷ đồng, bao gồm vốn chuyển nguồn từ năm 2024 sang năm 2025 là 260,539 tỷ đồng và vốn của năm 2025 là 615,375 tỷ đồng. Tính đến hết 6 tháng đầu năm, toàn tỉnh đã giải ngân được 297,013 tỷ đồng, đạt 33% kế hoạch đã đề ra.

Chương trình đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong việc cải thiện đời sống của người dân. Toàn tỉnh đã thực hiện đầu tư xây dựng và duy tu bảo dưỡng trên 100 công trình cơ sở hạ tầng và 101 công trình thiết yếu trên địa bàn. Bên cạnh đó, chương trình cũng triển khai 66 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, với 3.325 lượt hộ tham gia. Ngoài ra, chương trình còn tổ chức 4 lớp tập huấn kỹ thuật hỗ trợ phát triển sản xuất với 56 đại biểu tham dự.

Hoạt động phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi cũng được triển khai tại 100% xã, phường trong toàn tỉnh. Chương trình còn tổ chức 5 hội nghị tư vấn hướng nghiệp, khởi nghiệp cho học sinh THPT trên địa bàn tỉnh, thu hút 961 học sinh tham dự. Bên cạnh đó, chương trình còn tổ chức 3 lớp học nghề kỹ thuật trồng thuốc lá với 105 học viên học.

Để tiếp tục triển khai hiệu quả nguồn vốn giao năm 2025, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương chủ động đẩy mạnh các hoạt động tập huấn hướng dẫn nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác giảm nghèo các cấp. Đồng thời, tỉnh cũng tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức cho cán bộ và người dân về mục đích ý nghĩa của Chương trình. Tỉnh cũng tiếp tục thực hiện việc kiểm tra giám sát đánh giá tình hình thực hiện tại cơ sở nhằm phát hiện các sai sót để uốn nắn kịp thời.

Tỉnh cũng tổ chức rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo đảm bảo chính xác để đánh giá hiệu quả việc triển khai thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 – 2025 và tổng điều tra rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo giai đoạn 2026 – 2030. Qua đó, tỉnh sẽ có cơ sở để xây dựng các giải pháp giảm nghèo bền vững, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

Có thể thấy, Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc cải thiện đời sống của người dân, đặc biệt là trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất và nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác giảm nghèo. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu giảm nghèo bền vững, tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ, đặc biệt là trong việc nâng cao năng lực cho người dân và tạo điều kiện thuận lợi cho họ phát triển sản xuất, kinh doanh.