Việc xác định danh tính liệt sĩ đang là một thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng tại Việt Nam. Trong nhiều năm qua, công tác này đã gặp nhiều khó khăn và tồn tại. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ hiện đại và sự hợp tác quốc tế, các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giám định ADN.

Theo thống kê, hiện cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ chưa được làm rõ. Ngoài ra, còn khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập. Đây là một con số đáng kể và việc giải quyết những tồn tại này là một nhiệm vụ quan trọng.

Để giải quyết vấn đề này, ngành đã đề ra mục tiêu đến năm 2030, sẽ xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng và đòi hỏi sự nỗ lực của các cơ quan chức năng.

Việc ứng dụng công nghệ và mở rộng hợp tác quốc tế được coi là bước tiến mới trong công tác xác định danh tính liệt sĩ. Các giải pháp công nghệ hiện đại sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ giám định ADN, trong khi sự hợp tác quốc tế sẽ giúp các cơ quan chức năng có thể tiếp cận với các chuyên gia và công nghệ mới nhất.

Những nỗ lực này không chỉ giúp giải quyết những tồn tại lâu năm mà còn góp phần an dân và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Việc xác định danh tính liệt sĩ không chỉ giúp gia đình họ có thể yên tâm mà còn giúp các cơ quan chức năng có thể thực hiện các hoạt động tri ân và đền đáp công ơn của các anh hùng liệt sĩ.

Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp công nghệ và hợp tác quốc tế để đẩy nhanh tiến độ giám định ADN. Với sự nỗ lực và quyết tâm, hy vọng rằng mục tiêu xác định danh tính của 20.000 liệt sĩ vào năm 2030 sẽ được thực hiện. Điều này sẽ giúp giải quyết những tồn tại lâu năm và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Việc vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế trong điều kiện thực tế tại Việt Nam không chỉ khẳng định tính khả thi của công nghệ mới, mà còn giúp việc giám định danh tính hài cốt liệt sĩ trên quy mô lớn trở thành hiện thực. Dự án ‘Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao’ do Viện Sinh học chủ trì đã được phê duyệt theo Quyết định số 557/QĐ-VHL vào ngày 29/3/2024 của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Trong khuôn khổ dự án, Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Ủy ban Quốc tế về Người mất tích (ICMP) đã tổ chức cuộc họp định kỳ 6 tháng (lần thứ 3) nhằm cập nhật tiến độ các công việc liên quan tới cơ quan chủ quản cùng các ban, ngành liên quan. Giáo sư, Tiến sĩ Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện trưởng Viện Sinh học nhấn mạnh, dự án được khởi xướng với mục tiêu cao cả là nâng cao năng lực giám định ADN đối với hài cốt liệt sĩ từ thời kỳ chiến tranh, qua đó góp phần giải quyết những vấn đề hậu quả chiến tranh và mang lại niềm tin, sự động viên cho hàng ngàn gia đình liệt sĩ.

Dự án không chỉ mang ý nghĩa khoa học mà còn mang giá trị nhân văn và đạo lý, thể hiện sự tri ân đối với lịch sử dân tộc và trách nhiệm đối với các gia đình vẫn đang mong mỏi thông tin về người thân đã mất. Với vai trò là đối tác hỗ trợ kỹ thuật chủ chốt, Ủy ban Quốc tế về Người mất tích đã tích cực chuyển giao công nghệ hiện đại, đào tạo chuyên môn kỹ thuật cho đội ngũ cán bộ Việt Nam, cũng như hỗ trợ vận hành phòng thí nghiệm và thiết lập hệ thống giám định theo các tiêu chuẩn quốc tế.

Đến nay dự án đã đạt được những kết quả nổi bật, đánh dấu bước tiến mới trong quá trình triển khai như: Hệ thống giải trình tự gen thế hệ mới (NGS) cùng phần mềm phân tích dữ liệu đã được lắp đặt đồng bộ và đưa vào vận hành tại Trung tâm Giám định ADN thuộc Viện Sinh học. Trong thời gian qua, có nhiều khóa đào tạo chuyên sâu đã được tổ chức thành công với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế và trong nước.

Đặc biệt, lần đầu tiên kể từ khi dự án bắt đầu, đội ngũ giám định đã triển khai công tác thu thập mẫu sinh phẩm hài cốt tại thực địa. Đội ngũ chuyên môn của dự án đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành lấy mẫu tại Nghĩa trang liệt sĩ Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng), thu được 58 mẫu hài cốt liệt sĩ chưa xác định danh tính. Việc vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế trong điều kiện thực tế tại Việt Nam không chỉ khẳng định tính khả thi của công nghệ mới, mà còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu giám định danh tính hài cốt liệt sĩ trên quy mô lớn.

Đây là một bước tiến quan trọng trong việc giải quyết những vấn đề hậu quả chiến tranh và mang lại niềm tin, sự động viên cho hàng ngàn gia đình liệt sĩ. Dự án này không chỉ mang ý nghĩa khoa học mà còn mang giá trị nhân văn và đạo lý, thể hiện sự tri ân đối với lịch sử dân tộc và trách nhiệm đối với các gia đình vẫn đang mong mỏi thông tin về người thân đã mất.