Chuyển dịch năng lượng đang trở thành một thách thức lớn đối với ngành điện khí Việt Nam. Tại diễn đàn dầu khí và năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng – tầm nhìn và hành động”, ông Nguyễn Quốc Thập, chủ tịch Hiệp hội Dầu khí Việt Nam, đã nêu lên những khó khăn trong việc huy động điện khí tại các nhà máy nhiệt điện khí LNG. Ông Thập cho biết rằng do giá điện khí cao, việc huy động điện khí tại các nhà máy như Nhơn Trạch 1 và dự án điện khí Lan Tây đang ở mức thấp, đáng kể thấp hơn so với khả năng cung ứng.

Đặc biệt, hai dự án nhiệt điện khí Nhơn Trạch 3 và 4, với quy mô đầu tư lên tới hàng tỉ USD, đã hoàn thành và sẵn sàng phát điện nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc huy động điện. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do cơ chế huy động điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), nơi là nhà mua tất cả các nguồn điện để bán cho khách hàng, với thứ tự ưu tiên là giá thấp đến cao. Điện khí LNG với mức giá cao không phải là nguồn điện được ưu tiên trong huy động hệ thống điện.

Ông Thập cũng chỉ ra rằng Nghị định 100 của Chính phủ về cơ chế phát triển các dự án nhiệt điện khí đã đề ra các cơ chế như chuyển ngang giá khí sang giá điện. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn nhiều vướng mắc trong vận hành các nhà máy và thu hút đầu tư vào nhiệt điện khí.

Ông Nguyễn Duy Giang, phó tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power), cho rằng một trong những vướng mắc lớn nhất là cơ chế chuyển ngang giá khí vào giá điện. Để giải quyết vấn đề này, ông Giang đề xuất cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà phát điện và nhà mua điện để đảm bảo bao tiêu sản lượng dài hạn. Các nhà đầu tư đang mong muốn có tỉ lệ bao tiêu sản lượng điện tối thiểu dài hạn không thấp hơn 80-90% trong thời gian 15-20 năm.

Để giải quyết bài toán bao tiêu sản lượng, ông Thập cho rằng cần nhìn nhận thị trường đầu ra của điện khí LNG không phải là thị trường bình dân, mà đó là các hộ tiêu thụ công nghiệp, hộ tiêu thụ lớn mong muốn có cam kết dài hạn. Cần phải có cơ chế mua bán điện trực tiếp, bên phát điện đàm phán trực tiếp với bên mua điện, áp dụng với cả các dự án điện khí LNG và các nhà máy năng lượng tái tạo.

Nhu cầu chuyển dịch năng lượng lên tới 135 tỉ USD, nhưng nguồn lực của Nhà nước có hạn, do đó việc có cơ chế để thu hút tư nhân là yêu cầu đặt ra. Tuy nhiên, các chính sách phát triển điện khí vẫn chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư, khi chưa có cơ sở bảo lãnh Chính phủ để bảo lãnh vay vốn các dự án của Nhà nước, chưa có cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ.

Tổng kết, chuyển dịch năng lượng đang là một thách thức lớn đối với ngành điện khí Việt Nam. Để thúc đẩy sự phát triển của ngành điện khí, cần có các cơ chế và chính sách phù hợp, bao gồm cơ chế mua bán điện trực tiếp, bảo lãnh Chính phủ cho các dự án và cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ. Việc này sẽ giúp thu hút đầu tư, đảm bảo bao tiêu sản lượng dài hạn và đáp ứng nhu cầu chuyển dịch năng lượng của Việt Nam.

Tỉnh ủy Khánh Hòa vừa ban hành Nghị quyết số 01 về mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2025-2030. Để đạt mục tiêu này, tỉnh sẽ tập trung vào 4 trụ cột động lực tăng trưởng kinh tế, bao gồm công nghiệp, năng lượng, du lịch – dịch vụ và đô thị – xây dựng. Trong đó, phát triển năng lượng được xác định là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách.

Theo Nghị quyết, tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu tốc độ phát triển ngành năng lượng bình quân tăng 20%/năm trong giai đoạn 2026-2030. Đến năm 2030, tỉnh phấn đấu đưa vào khai thác vận hành 14.000 MW, trong đó giai đoạn 2025-2030 sẽ đưa vào khai thác 8.200 MW, bao gồm 2.300 MW điện mặt trời tập trung, 1.800 MW điện năng lượng gió trên bờ, 1.500 MW điện khí LNG và 2.400 MW thủy điện tích năng.

Khánh Hòa cũng định hướng thu hút đầu tư vào các lĩnh vực năng lượng theo thứ tự ưu tiên: Điện mặt trời, điện gió, điện khí (LNG), điện hạt nhân. Các vị trí cụ thể được xác định gồm các xã Vĩnh Hải, Phước Dinh và khu vực lân cận (điện hạt nhân); Thuận Nam, Thuận Bắc và khu vực lân cận (điện mặt trời, điện gió, LNG); Bác Ái, Ninh Sơn và khu vực lân cận (điện tích năng); Khu Kinh tế Vân Phong (LNG).

Để hoàn thành các mục tiêu đề ra, tỉnh Khánh Hòa sẽ tăng cường công tác tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và địa phương về phát triển các dự án năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Tỉnh cũng sẽ vận động tạo sự đồng thuận của người dân trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án và quan tâm giải quyết chế độ, chính sách đảm bảo lợi ích tối đa cho người dân.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị hạ tầng để Trung ương triển khai thực hiện các Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận và phấn đấu hoàn thành và đưa vào vận hành theo đúng kế hoạch của Trung ương. Tỉnh cũng sẽ tập trung đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng truyền tải, kết nối lưới điện quốc gia với hệ thống trạm 500kV, 220kV và xây dựng, ban hành chính sách ưu đãi trong thu hút nhà đầu tư vào năng lượng.

Với những mục tiêu và định hướng cụ thể, tỉnh Khánh Hòa kỳ vọng sẽ đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2025-2030, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.