Hà Tĩnh đang phải đối mặt với một tình trạng nghịch lý liên quan đến biên chế công chức sau quá trình sáp nhập đơn vị hành chính. Mặc dù toàn tỉnh đang dư 283 biên chế, nhưng vẫn có 30 xã thiếu công chức chuyên môn. Sự mất cân đối này đang gây ra áp lực lớn cho hoạt động chính quyền và dịch vụ hành chính công tại nhiều địa phương.

Tình trạng thiếu công chức chuyên môn đang diễn ra nghiêm trọng tại nhiều xã. Ví dụ tại xã Đông Kinh, nơi được thành lập từ việc hợp nhất ba xã Thạch Kênh, Thạch Liên và Ích Hậu, đang thiếu 8 công chức chuyên môn. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ bán chuyên trách tại đây dự kiến sẽ dư khoảng 15 người. Chủ tịch UBND xã Đông Kinh, ông Trần Hữu Nghĩa, bày tỏ lo ngại rằng nếu không bổ sung nhân sự, việc thiếu công chức sẽ gây gián đoạn cho hoạt động của Trung tâm phục vụ hành chính công.

Tương tự, tại xã Thạch Xuân, Bí thư Đảng ủy ông Nguyễn Bá Hà cho hay, xã đang thiếu người nhưng không được quyền điều chuyển vì khung vị trí việc làm đã được cấp trên phê duyệt. Điều này khiến cho việc sắp xếp và bố trí nhân sự tại địa phương gặp khó khăn.

Theo Sở Nội vụ Hà Tĩnh, tỉnh đang áp dụng khung biên chế tạm thời theo Văn bản 09/CV-BCĐ ngày 30.5.2025. Toàn tỉnh hiện cần 2.661 biên chế nhưng thực tế đã có 2.944 người. Trong khi 39 xã dôi dư, 30 xã khác lại thiếu nghiêm trọng. Những thiếu hụt này tập trung ở các vị trí chuyên môn then chốt như chuyển đổi số, công nghệ thông tin, khoa học công nghệ, xây dựng, quy hoạch, đo đạc, tài chính – kế toán.

Nhiều công chức sau sáp nhập chưa kịp thích ứng, tâm lý chưa ổn định khiến hiệu quả công việc giảm sút, ảnh hưởng tiến độ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Điều này đặt ra thách thức lớn cho chính quyền địa phương trong việc đảm bảo hoạt động thông suốt và nâng cao chất lượng phục vụ người dân.

Để khắc phục tình trạng này, UBND tỉnh và Sở Nội vụ đã triển khai các giải pháp: ủy quyền, phân cấp một số nội dung quản lý để cấp xã chủ động bố trí và điều động nhân sự; tăng cường tập huấn, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, tinh giản những công chức yếu năng lực, không hoàn thành nhiệm vụ; sắp xếp lại nhân sự giữa các bộ phận, phân công đúng sở trường và chuyên môn; tiếp nhận công chức từ xã, phường thừa sang nơi thiếu; bổ sung nguồn từ viên chức cấp tỉnh, người hoạt động không chuyên trách và đội viên Đề án 500 theo Nghị định 170/2025/NĐ-CP.

Ông Trịnh Văn Ngọc, Giám đốc Sở Nội vụ, cho biết ngành đang tiếp tục rà soát số lượng công chức để tham mưu phương án điều động hợp lý. Chủ tịch UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo điều động từ nơi thừa sang nơi thiếu, bảo đảm bộ máy hoạt động thông suốt và nâng cao chất lượng phục vụ người dân.

Ở tỉnh Khánh Hòa, đội ngũ cán bộ tại các trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã không chỉ làm việc tại trụ sở mà còn tích cực xuống tận thôn, đến tận nhà giúp các hộ đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) làm thủ tục hành chính (TTHC). Điều này thể hiện rõ ràng tinh thần ‘phục vụ tận tâm, hành động tận nơi’ của đội ngũ cán bộ xã, nhằm mang lại sự tiện lợi và hỗ trợ tối đa cho người dân, đặc biệt là những đối tượng chính sách và có hoàn cảnh khó khăn.

Xã Trung Khánh Vĩnh là một điển hình trong việc triển khai mô hình phục vụ tận tâm này. Với diện tích hơn 338km2 và gồm 6 thôn với 1.918 hộ dân/7.692 nhân khẩu, trong đó ĐBDTTS chiếm trên 85% dân số, xã đã gặp không ít thách thức trong việc giúp người dân tiếp cận các dịch vụ hành chính công. Để giải quyết vấn đề này, cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công xã đã trực tiếp đến từng hộ gia đình để hướng dẫn và thực hiện TTHC như hộ tịch, bảo hiểm xã hội, đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế… cho người dân.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đặc biệt là những đối tượng chính sách khi làm TTHC, trung tâm đã công khai số điện thoại đường dây nóng của giám đốc, phó giám đốc, người phụ trách trung tâm cũng như họ tên, số điện thoại của các công chức phụ trách tiếp nhận hồ sơ. Điều này giúp người dân có thể dễ dàng liên hệ và nhận được sự hỗ trợ một cách nhanh chóng và tiện lợi.

Bà Niê H’Dua, 74 tuổi ở thôn Hòn Lay, chia sẻ: ‘Do tuổi cao, từ nhà đến xã hơn 5km nên đi lại cũng vất vả. Có cán bộ xã đến tận nhà giúp làm thủ tục để nhận trợ cấp hàng tháng, tôi thấy rất vui. Việc làm này thể hiện sự quan tâm, chăm lo của chính quyền địa phương đối với người dân và người cao tuổi như tôi’.

Tương tự, tại xã Phước Hà, một xã miền núi với tổng diện tích gần 230km2 và dân số 8.900 người, trong đó ĐBDTTS chiếm 45%, các cán bộ cũng đã triển khai mô hình phục vụ tận tâm. Trung tâm Phục vụ hành chính công xã đã chia làm 2 cơ sở để thuận tiện cho người dân thực hiện các TTHC. Ông Ô Rai Xuất (xã Phước Hà) chia sẻ: ‘Tôi đến trung tâm làm giấy khai sinh cho con, được cán bộ hướng dẫn rất nhiệt tình, chỉ dẫn khá rõ ràng nên chỉ 30 phút là làm xong’.

Bà Đinh Nguyễn Thị Dung – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Phước Hà chia sẻ: ‘Từ ngày 1-7, các trung tâm phục vụ hành chính công vận hành không còn phụ thuộc vào địa giới hành chính, cho phép người dân và tổ chức có thể đến bất kỳ trung tâm nào trong tỉnh để thực hiện TTHC’. Điều này đã giúp tăng cường sự linh hoạt và tiện lợi cho người dân khi thực hiện các dịch vụ hành chính công.

Với tinh thần vì nhân dân phục vụ, ngoài Trung tâm Phục vụ hành chính công đặt tại trụ sở UBND xã, xã Trung Khánh Vĩnh còn thành lập tổ hỗ trợ giải quyết TTHC công với thành phần là công chức trung tâm, công an, đoàn viên. Chủ tịch UBND xã Trung Khánh Vĩnh Nguyễn Thị Ngọc Thanh cho hay: ‘Chúng tôi đã quán triệt, chỉ đạo công chức lấy sự hài lòng của tổ chức, cá nhân làm thước đo chất lượng và hiệu quả công việc. Đồng thời, thường xuyên theo dõi, đánh giá chất lượng giải quyết thủ tục hành chính dựa trên các yếu tố: Giải quyết sớm, đúng hẹn cho người dân; thực hiện hướng dẫn, bổ sung hồ sơ theo đúng quy định về ‘một cửa’, ‘một cửa liên thông”.

Nhìn chung, việc triển khai mô hình phục vụ tận tâm tại các xã ở Khánh Hòa đã mang lại nhiều kết quả tích cực, thể hiện sự quan tâm và chăm lo của chính quyền địa phương đối với người dân, đặc biệt là những đối tượng chính sách và có hoàn cảnh khó khăn. Việc này không chỉ giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức mà còn thể hiện tinh thần ‘phục vụ tận tâm, hành động tận nơi’ của đội ngũ cán bộ xã.