Trong bối cảnh nhiều di tích cổ đang đối mặt với thách thức lớn trong công tác bảo tồn, việc ứng dụng kỹ thuật in rập thủ công đã trở thành một giải pháp sáng tạo và hiệu quả. Tại chùa Keo Hành Thiện, một trong những công trình Phật giáo cổ tiêu biểu của vùng đồng bằng Bắc Bộ, kỹ thuật này đã được sử dụng để lưu giữ lại các chi tiết, hoa văn, họa tiết và chữ khắc trên các bức phù điêu, bia đá và cấu kiện gỗ.

Gắn liền với Thiền sư Dương Không Lộ, vị Quốc sư thời Lý, chùa Keo Hành Thiện không chỉ là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng mà còn là nơi chứa đựng kho tàng văn hóa kiến trúc độc đáo. Trải qua hàng trăm năm, nơi đây vẫn bảo lưu được nhiều hạng mục kiến trúc nghệ thuật truyền thống thời Lê – Nguyễn, với hệ thống phù điêu, hoa văn chạm khắc và bia ký có giá trị lịch sử, mỹ thuật đặc biệt.

Tuy nhiên, như nhiều di tích cổ khác, Chùa Keo Hành Thiện cũng đối mặt với những thách thức lớn trong công tác bảo tồn, do tác động của thời gian, môi trường và hoạt động con người. Những chi tiết chạm khắc quý trên bộ khung kiến trúc gỗ như hình linh thú, lân nghê, hoa lá thiêng,… cho đến các mảng chạm trên đá đang đứng trước nguy cơ dần bị bào mòn, xuống cấp.

Trước thực trạng đó, năm 2023, một dự án Số hóa di sản làng Hành Thiện quy mô đã và đang được triển khai tại đây, với sự tham gia của các chuyên gia bảo tồn, các nhà nghiên cứu, kiến trúc sư, nghệ nhân và đội ngũ công nghệ. Dự án không chỉ nhằm mục đích bảo tồn di tích mà còn tạo ra một không gian trải nghiệm văn hóa mới mẻ cho cộng đồng.

Một trong những hoạt động nổi bật của dự án là triển lãm “Hành Thiện 200 năm danh xưng”, tổ chức nhân dịp kỷ niệm hai thế kỷ ngôi làng mang tên Hành Thiện. Triển lãm đã trưng bày nhiều bản rập văn bia cổ, tranh ký họa, tranh ảnh tư liệu gốc về chùa Keo và các sản phẩm văn hóa được hình thành từ tư liệu in rập, thu hút sự quan tâm đặc biệt của người dân địa phương và du khách.

In rập là phương pháp lưu giữ chính xác những chi tiết gốc, đồng thời tạo nên một lối tiếp cận giàu cảm xúc và thẩm mỹ với di sản. Mỗi bản rập thủ công trở thành sợi dây kết nối giữa hiện vật và cộng đồng, giữa nghệ thuật cổ truyền và công nghệ hiện đại.

Không chỉ tại chùa Keo Hành Thiện, kỹ thuật in rập thủ công còn được chuyển thể thành một hoạt động giáo dục, nghệ thuật, truyền cảm hứng đến cộng đồng tại Quần thể Danh thắng Tràng An. Tại đây, du khách có thể tận tay thực hiện một bản in rập truyền thống trên giấy dó, từ khâu pha màu, đặt khuôn, dùng con rập bọc vải và con lăn để in rập tranh.

Qua hoạt động này, không chỉ giúp du khách hiểu hơn về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật truyền thống, mà còn tạo ra một không gian trải nghiệm văn hóa mới mẻ, nơi mà di sản trở nên gần gũi và sống động hơn. Mỗi bản in rập đều là “độc bản” bởi mỗi thao tác, mỗi lần chạm mực, mỗi sắc độ màu đều mang dấu ấn cá nhân, ghi lại những khoảnh khắc sáng tạo khác nhau của mỗi người.

Có thể thấy, khi được thiết kế phù hợp, in rập, từ một kỹ thuật bảo tồn khoa học, có thể trở thành phương thức truyền tải, lan tỏa văn hóa sống động, bền vững. Mỗi bản tranh nhỏ là một lát cắt của ký ức văn hóa, góp phần đưa di sản đến gần hơn với đời sống thường nhật. Trải nghiệm bằng tay, hiểu bằng tâm và mang đến những giá trị đích thực, đó là hành trình “chạm tay vào di sản” theo đúng nghĩa.

Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) vừa có yêu cầu chính thức đối với các địa phương nhằm tăng cường các biện pháp bảo vệ và phòng chống nguy cơ trộm cắp hiện vật tại các bảo tàng và di tích trên toàn quốc.

Tình trạng mất cắp hiện vật, bao gồm cả những hiện vật và cổ vật có giá trị cao, tại một số bảo tàng và di tích đã liên tục được các cơ quan quản lý Nhà nước cảnh báo. Điều này không chỉ gây ra sự mất mát về văn hóa và lịch sử mà còn làm giảm niềm tin của công chúng đối với công tác bảo tồn và bảo vệ di sản văn hóa.

Trước tình hình này, Cục Di sản Văn hóa đã gửi công văn đến các địa phương, yêu cầu rà soát lại các phương án và biện pháp phòng chống đối với nguy cơ trộm cắp hiện vật. Đồng thời, các bảo tàng và di tích cũng được yêu cầu tăng cường chủ động ứng phó với tình hình thiên tai và khí hậu diễn biến phức tạp, bất thường, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro đối với việc giữ gìn và bảo vệ di sản văn hóa, di tích, bảo tàng và hiện vật.

Cục Di sản Văn hóa đề nghị các địa phương thực hiện một số biện pháp cụ thể, bao gồm tăng cường rà soát các phương án và biện pháp phòng chống thiên tai, cháy, nổ và trộm cắp. Đồng thời, yêu cầu kiểm tra, bảo dưỡng và duy trì thường xuyên trang thiết bị kỹ thuật nhằm bảo vệ và bảo đảm tuyệt đối an toàn cho tài liệu và hiện vật đang được lưu giữ và trưng bày tại bảo tàng và di tích, đặc biệt trong mùa mưa bão.

Các địa phương có cơn bão số 3 đi qua được yêu cầu khẩn trương kiểm tra, đánh giá và sớm có biện pháp khắc phục hậu quả gây ra đối với các di tích và bảo tàng trên địa bàn. Các biện pháp gia cố, gia cường và xử lý các khu vực có nguy cơ sạt lở, các thiết bị kỹ thuật bị hư hỏng, có khả năng gây cháy, nổ… để bảo đảm an toàn cho công trình di tích, bảo tàng, hiện vật và người sử dụng cũng cần được triển khai.

Cục Di sản Văn hóa cũng yêu cầu đánh giá và rà soát toàn bộ hiện trạng công trình bảo tàng, di tích, khu trưng bày ngoài trời, công trình phụ trợ liên quan và toàn bộ hệ thống cây xanh,… để xây dựng phương án xử lý phòng ngừa và ngăn chặn nguy cơ hư hại và mất an toàn.

Về phòng chống nguy cơ mất hiện vật, Cục Di sản Văn hóa yêu cầu tăng cường tuyên truyền và phổ biến kiến thức cho đội ngũ nhân viên bảo tàng, ban quản lý di tích, người trực tiếp trông coi di tích và khách tham quan. Đồng thời, phân công lãnh đạo trực tại bảo tàng và di tích để bảo đảm việc theo dõi, giám sát và ứng phó kịp thời với các nguy cơ rủi ro… nhằm giữ gìn và bảo vệ di sản văn hóa một cách hiệu quả nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại: https://www.google.com

Sau khi sáp nhập tỉnh Ninh Thuận, tỉnh Khánh Hòa mới đang trở thành điểm đến hấp dẫn với đông đảo đồng bào Chăm sinh sống, chiếm khoảng gần 20.000 hộ với hơn 90.000 nhân khẩu. Với di sản văn hóa đặc sắc, người Chăm ở đây đã và đang góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc qua hệ thống đền tháp, lễ hội, làng nghề, dân ca dân vũ và phong tục truyền thống.

Sự sáp nhập này đang mở ra ‘cơ hội vàng’ để tỉnh Khánh Hòa khai thác hiệu quả di sản văn hóa Chăm, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Trước khi sáp nhập, tỉnh Ninh Thuận đã có những nỗ lực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể ‘Nghệ thuật hát ngâm Ariya của người Chăm’ để trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Ngoài ra, địa phương này hiện có 80 di sản văn hóa đã được lập hồ sơ và xếp hạng, trong đó có một di sản được UNESCO ghi danh là ‘Nghệ thuật làm gốm của người Chăm’ – Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Không chỉ có di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, đồng bào Chăm ở Ninh Thuận còn tự hào khi có 4 hiện vật được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia.

Những hiện vật này không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa mà còn là niềm tự hào của người Chăm. Các đền tháp, làng nghề và lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm, nghiên cứu và mua sắm sản phẩm thủ công truyền thống.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã đón khoảng 2,29 triệu lượt khách, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm trước. Tổng thu từ hoạt động du lịch ước đạt 2.970 tỷ đồng. Với việc sáp nhập hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa thành tỉnh Khánh Hòa mới, các chuyên gia và lãnh đạo địa phương tin rằng đây là ‘cơ hội vàng’ để ngành công nghiệp không khói phát triển mạnh mẽ.

Tỉnh Khánh Hòa mới đang định hình ngành du lịch trở thành mũi nhọn kinh tế, với thế mạnh đa dạng như du lịch biển, du lịch năng lượng tái tạo, du lịch làng nghề và du lịch mua sắm đặc sản nông nghiệp công nghệ cao. Sự kết hợp giữa các di sản văn hóa Chăm, Kinh, Raglay và các dân tộc khác sẽ tạo nên bức tranh văn hóa du lịch phong phú, hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế.

Do đó, tỉnh Khánh Hòa mới cần tiếp tục đầu tư và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống để thúc đẩy du lịch phát triển, cũng như bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đặc sắc của người Chăm. Xem thêm thông tin về du lịch Khánh Hòa và khám phá văn hóa Chăm.

Mark Zuckerberg, người sáng lập và CEO của Meta, đang triển khai một dự án bất động sản khổng lồ tại đảo Kauai, Hawaii, gây ra những lo ngại sâu sắc về việc xóa sổ di sản văn hóa của người bản địa. Khu đất rộng lớn mà ông đang phát triển nằm tại một trong những hòn đảo đẹp nhất của Hawaii, nơi có nhiều di tích văn hóa và lịch sử quan trọng. Mới đây, một người bản địa, Julian Ako, đã phát hiện ra tổ tiên của mình đã được chôn cất tại mảnh đất này, hiện nằm trong khu phức hợp bí mật của Zuckerberg.

Mảnh đất này có lịch sử lâu đời và từng thuộc về gia đình ông cố của Ako. Tuy nhiên, nó đã trở thành một phần của dự án bất động sản khổng lồ trị giá hàng trăm triệu USD. Quá trình đàm phán với đại diện pháp lý của Zuckerberg đã cho phép Ako tiếp cận khu đất để xác định và đăng ký vị trí các ngôi mộ với chính quyền bang Hawaii. Dù vậy, ông vẫn chưa thể tìm thấy dấu tích của những người thân khác được cho là cũng chôn tại đây.

Một vấn đề đáng lo ngại khác là khu vực này được kiểm soát an ninh nghiêm ngặt và nhân viên xây dựng bị buộc ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA). Điều này khiến việc báo cáo phát hiện các di tích văn hóa như hài cốt (iwi) trở nên phức tạp và khó khăn. Chính quyền Hawaii đã xác nhận khả năng có thêm nhiều địa điểm chôn cất chưa xác định trong khu đất này.

Đại diện truyền thông của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được rào lại. Bà cũng cho biết nhân viên buộc phải tuân thủ quy định về việc báo cáo nếu phát hiện di tích văn hóa. Tuy nhiên, dự án bất động sản của Zuckerberg đã trở thành một trong những vấn đề nóng tại Hawaii, đặc biệt khi không ai rõ liệu còn bao nhiêu di tích văn hóa khác đang bị chôn vùi trong vùng đất bị phong tỏa.

Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại bang Hawaii, với tổng diện tích đất vượt mốc 2.300 mẫu Anh (9,3 triệu m2), gấp gần 10 lần Công viên Trung tâm ở New York. Zuckerberg không phải là người duy nhất tham gia vào làn sóng mua đất tại Hawaii. Nhiều tỷ phú công nghệ khác, như Larry Ellison, Jeff Bezos, Oprah Winfrey và Marc Benioff, cũng sở hữu đất rộng tại các đảo Hawaii.

Tuy nhiên, sự hiện diện ngày càng lớn của Zuckerberg vẫn gây tranh cãi, và nhiều chuyên gia và cư dân bản địa lo ngại rằng sự “chiếm lĩnh” đất đai của các tỷ phú từ đất liền sẽ phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của Hawaii. Việc bảo vệ di sản văn hóa và quyền của người bản địa đang trở thành một thách thức lớn trong bối cảnh phát triển và mua bán đất đai tại đây.

Thông tin thêm về dự án của Mark Zuckerberg tại Hawaii và các vấn đề liên quan đến di sản văn hóa của người bản địa có thể được tìm thấy tại đây.

Phú Thủy, một phường ven biển thuộc Khu du lịch quốc gia Mũi Né, tỉnh Lâm Đồng, đang đẩy mạnh phát triển trong nhiệm kỳ mới 2025-2030 bằng cách tận dụng lợi thế về du lịch, thương mại, dịch vụ. Sau khi sáp nhập từ 3 phường Phú Thủy, Thanh Hải, Phú Hài, phường Phú Thủy hiện có diện tích 17,31 km2 với dân cư đô thị đông.

Đồng chí Phan Nguyễn Hoàng Tân, Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy phường Phú Thủy, cho biết rằng sau sáp nhập, địa phương có nhiều lợi thế để phát triển du lịch, đặc biệt là khu vực ven biển nằm trong Khu du lịch quốc gia Mũi Né được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1772/QĐ/TTg ngày 18/12/2018.

Hiện tại, khu vực ven biển của phường Phú Thủy đang thu hút 30 dự án du lịch đang hoạt động, tạo việc làm cho nhiều lao động trẻ địa phương. Ngoài ra, còn có khu đất rộng 48 ha chuẩn bị đưa vào đấu giá để thu hút nhà đầu tư xây dựng khu thương mại, dịch vụ.

Để tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp, đoàn viên, thanh niên phường Phú Thủy đã nhiều đợt ra quân trồng cây xanh, cây hoa dọc theo khu vực ven biển. Trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát triển du lịch, thương mại – dịch vụ, và công nghiệp chế biến.

Trong giai đoạn 2020-2025, tổng thu ngân sách trên địa bàn Phú Thủy đạt 856.788 triệu đồng, bảo đảm chi ngân sách 105.647 triệu đồng. Địa phương cũng đã đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế – xã hội, chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Nhiệm kỳ 2025-2030, phường Phú Thủy đặt ra các chỉ tiêu phấn đấu thu ngân sách hằng năm, cả nhiệm kỳ đạt chỉ tiêu tỉnh giao; vận động Nhân dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 95%; duy trì các trường đạt chuẩn quốc gia, phường đạt chuẩn quốc gia về y tế.

Phường Phú Thủy cũng sẽ tập trung nâng cấp kết cấu hạ tầng, bao gồm tuyến đường Thủ Khoa Huân, Trần Hưng Đạo, và các tuyến đường nội bộ khác để tạo thuận tiện đi lại cho người dân và du khách.

Đồng thời, địa phương sẽ tiếp tục bảo tồn di tích văn hóa lịch sử Lầu Ông Hoàng, tháp Pô Sah Inư, bảo tồn làng chài, làng nghề, bảo vệ môi trường sinh thái ven biển để ‘kích cầu’ du lịch.

Đông Nam Á – Điểm đến lý tưởng cho kỳ nghỉ hè

Mùa hè là thời điểm hoàn hảo để khám phá vẻ đẹp nhiệt đới của Đông Nam Á. Với khí hậu đặc trưng, biển xanh rực rỡ và văn hóa đa dạng, khu vực này chính là lựa chọn hàng đầu cho những ai đang tìm kiếm một điểm đến lý tưởng cho kỳ nghỉ hè. Từ Thái Lan đến Indonesia, Malaysia, Singapore, Campuchia, Philippines và Việt Nam, mỗi quốc gia đều mang đến những trải nghiệm du lịch đặc biệt.

Thời tiết vào mùa hè thường có nắng đẹp, biển xanh trong, đặc biệt thích hợp cho các hoạt động ngoài trời như tắm biển, lặn ngắm san hô, trekking hay tham quan danh lam thắng cảnh. Một số khu vực có thể xuất hiện những cơn mưa ngắn bất chợt, nhưng chúng thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và không ảnh hưởng quá nhiều đến hành trình.

Bên cạnh điều kiện tự nhiên thuận lợi, du lịch hè Đông Nam Á còn hấp dẫn nhờ khoảng cách địa lý gần với Việt Nam, dễ dàng di chuyển chỉ trong vài giờ bay. Nhiều quốc gia trong khu vực miễn visa cho người Việt hoặc yêu cầu thủ tục rất đơn giản, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí chuẩn bị. Giá cả tại Đông Nam Á nhìn chung rất phải chăng, từ vé máy bay, chỗ ở đến ăn uống và vui chơi giải trí…

Đông Nam Á cũng là vùng đất giao thoa văn hóa vô cùng đặc sắc. Mỗi quốc gia mang trong mình những bản sắc riêng biệt nhưng vẫn đủ gần gũi để bạn dễ dàng hòa nhập. Từ các ngôi chùa cổ kính ở Thái Lan, ruộng bậc thang ở Indonesia, đến kiến trúc đa văn hóa ở Malaysia hay Singapore… tất cả tạo nên bức tranh du lịch hè sống động và đa dạng.

Ẩm thực cũng là một điểm cộng cực lớn của khu vực này. Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để bạn thưởng thức trái cây nhiệt đới, các món ăn đường phố hấp dẫn và những đặc sản bản địa độc đáo mà chắc chắn sẽ để lại ấn tượng khó quên.

Một số địa điểm du lịch Đông Nam Á hấp dẫn nhất cho mùa hè này bao gồm:

Thái Lan: Với khí hậu nhiệt đới, biển xanh rực rỡ và văn hóa đa dạng, Thái Lan là điểm đến lý tưởng cho kỳ nghỉ hè. Bạn có thể ghé thăm Phuket, Krabi, Koh Phi Phi để tận hưởng biển xanh, cát trắng và các hoạt động dưới nước.

Indonesia: Bali là điểm đến nổi bật của Indonesia, với ruộng bậc thang, đền cổ linh thiêng và các lễ hội Hindu độc đáo. Bạn cũng có thể kết hợp khám phá đảo Gili yên bình hoặc Komodo bí ẩn.

Malaysia: Malaysia hấp dẫn với sự pha trộn văn hóa giữa Mã Lai, Trung Hoa và Ấn Độ. Mùa hè là lúc Langkawi đón khách nườm nượp nhờ biển đẹp và giá khách sạn cực kỳ hợp lý.

Singapore: Singapore là điểm đến hiện đại và sạch đẹp, với các điểm đến nổi bật như Marina Bay Sands, Gardens by the Bay, đảo Sentosa…

Campuchia: Campuchia mang đến trải nghiệm du lịch văn hóa và tâm linh độc đáo. Bạn có thể khám phá quần thể Angkor Wat kỳ vĩ, ghé thăm Phnom Penh hoặc thư giãn ở biển Sihanoukville.

Philippines: Philippines là điểm đến đang lên ngôi với những bãi biển lọt top đẹp nhất thế giới như Boracay, El Nido hay Palawan.

Việt Nam: Việt Nam cũng là điểm đến tuyệt vời cho mùa hè này, với đường bờ biển dài, bạn có thể nghỉ dưỡng ở Phú Quốc, Nha Trang, Hội An hay khám phá cao nguyên như Đà Lạt, Mộc Châu.

Để có một chuyến du lịch hè Đông Nam Á trọn vẹn, bạn nên lưu ý:

– Thời gian nên đi: Từ tháng 5 đến đầu tháng 8 là lý tưởng (tránh mưa lớn ở một số khu vực).

– Săn vé sớm: Đặt trước ít nhất 1-2 tháng để có giá tốt.

– Giấy tờ và visa: Phần lớn các nước miễn visa cho người Việt từ 14-30 ngày.

– Trang phục phù hợp: Quần áo nhẹ, thoáng, mang theo áo dài tay mỏng để chống nắng.

– Dành thời gian trải nghiệm bản địa: Tham gia lớp học nấu ăn, xem biểu diễn truyền thống, thử massage kiểu bản xứ…

Dù bạn là người yêu biển, đam mê văn hóa, hay đơn giản là cần một kỳ nghỉ đổi gió – Đông Nam Á luôn có lựa chọn dành riêng cho bạn.

Nghệ nhân Hà Thị Cầu, người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20, là một biểu tượng văn hóa quý báu của Việt Nam. Bộ phim tài liệu ‘Xẩm đỏ’, một tác phẩm ghi lại những nét văn hóa đặc sắc của nghệ nhân Hà Thị Cầu, đang được hoàn tất thủ tục sang nhượng bản quyền cho tỉnh Ninh Bình.

Đạo diễn Lương Đình Dũng, người thực hiện bộ phim ‘Xẩm đỏ’, xác nhận ông đang hoàn tất các thủ tục để chuyển giao bản quyền của bộ phim này cho tỉnh Ninh Bình. Được biết, bộ phim đã được hoàn thành từ năm 2011, nhưng đến nay, chính quyền tỉnh Ninh Bình vẫn bày tỏ mong muốn mua bản quyền để bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa này.

Bộ phim ‘Xẩm đỏ’ bắt đầu quá trình sản xuất từ năm 2008 đến 2010, với hơn 1.200 phút quay. Sau đó, bộ phim được chỉnh sửa và dựng lại với thời lượng 68 phút, giúp người xem có thể thưởng thức nhiều bài hát hơn từ nghệ nhân Hà Thị Cầu. Điểm đặc biệt của bộ phim là không sử dụng lời bình, thay vào đó để nghệ nhân tự do thể hiện như đang trò chuyện trực tiếp với khán giả.

Đạo diễn Lương Đình Dũng chia sẻ, mục tiêu của ông là lưu giữ trọn vẹn giá trị văn hóa truyền thống mà nghệ nhân Hà Thị Cầu đã để lại cho tỉnh Ninh Bình nói riêng và cho nền nghệ thuật xẩm Việt Nam nói chung. ‘Xẩm đỏ’ không chỉ là một bộ phim về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn là bức tranh sinh động về cuộc sống tại vùng quê với chợ quê, hoa gạo, bến đò…, tất cả được đan kết trong tiếng sênh, nhịp phách.

Ngoài ‘Xẩm đỏ’, đạo diễn Lương Đình Dũng cũng đã thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng khác về nghệ thuật chèo, như ‘Hề cu Sứt’, ‘Thầy bói đi chợ’, ‘Lý trưởng mẹ Đốp’, ‘Phù thủy sợ ma’, ‘Thị Màu lên chùa’. Ông cho rằng, nền tảng và nguồn cảm hứng cho hành trình nghệ thuật của ông vẫn là những tác phẩm văn học và nghệ thuật dân tộc.

Với việc hoàn tất thủ tục sang nhượng bản quyền ‘Xẩm đỏ’ cho tỉnh Ninh Bình, bộ phim sẽ được bảo tồn và quảng bá rộng rãi, giúp thế hệ trẻ tiếp cận và tìm hiểu về di sản văn hóa quý báu này.

Di tích lịch sử đình Đô Mỹ, tọa lạc tại xã Tống Sơn, tỉnh Thanh Hóa, đang đứng trước nguy cơ đổ sập nghiêm trọng sau gần 200 năm tồn tại. Để cứu nguy cho di tích cấp tỉnh này, dự án tu bổ, tôn tạo đã được triển khai với tổng mức đầu tư hơn 14,6 tỷ đồng. Đình Đô Mỹ được xây dựng từ giữa thế kỷ XIX, ban đầu được dùng để thờ Thành hoàng Thái úy Tô Hiến Thành, cùng với hai vị Đô Bá và Nguyễn Thận Xuân.

Năm 1996, đình được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh và nằm ở xã Hà Tân cũ, nay là xã Tống Sơn. Trải qua thời gian dài, công trình gỗ bề thế này đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Người dân địa phương đã nhiều lần đề nghị các cấp có thẩm quyền sớm xem xét để tôn tạo, tu bổ nhưng chưa có kinh phí.

Sau nhiều lần nâng lên, đặt xuống, dự án tu bổ, tôn tạo di tích đình Đô Mỹ đã được phê duyệt vào tháng 5/2025. Công trình được khởi công vào tháng 6/2025 và dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng trước Tết Nguyên đán 2026. Đối với các công trình văn hóa, việc phục dựng, tôn tạo phải giữ được yếu tố gốc, các nét họa tiết, hoa văn đặc trưng của công trình gắn với thời kỳ lịch sử.

Phó Chủ tịch UBND xã Tống Sơn, bà Phan Thị Lan, cho hay: Đình Đô Mỹ là một công trình kiến trúc tiêu biểu của thời Nguyễn, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống. Việc đình được tu bổ là sự kiện lớn, mang lại niềm vui, sự phấn khởi cho hàng nghìn người dân trong vùng. Mọi người mong mỏi công trình được hoàn thành đúng tiến độ, vừa bảo tồn di sản, vừa phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện nay.

Để bảo tồn nguyên trạng kiến trúc gốc, trước khi hạ giải, các đơn vị có chuyên môn của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, cùng với đại diện người dân, chính quyền, đơn vị thi công đã lập biên bản, quay clip, chụp ảnh từng nét hoa văn, họa tiết. Đình Đô Mỹ không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, đình còn là biểu tượng của truyền thống và lịch sử quê hương.

Việc nâng cấp đình không chỉ góp phần bảo tồn di sản mà còn thể hiện sự quan tâm của chính quyền tới đời sống tinh thần của nhân dân. Hiện nay, đơn vị thi công đang dọn dẹp mặt bằng, lấy cốt, phân loại các phiến đá còn sử dụng được, các phiến hư hỏng thì đặt đơn vị đục, đẻo cho đúng kích cỡ. Phần trụ cột bằng lim cũng được đo kỹ càng để khi thay thế đảm bảo chất lượng, chủng loại.

…

Như vậy, dự án tu bổ, tôn tạo di tích đình Đô Mỹ đang được triển khai gấp rút để hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2026. Với sự quan tâm của chính quyền và sự tham gia của các chuyên gia, hy vọng di tích này sẽ được bảo tồn và phát huy giá trị trong thời gian tới.

Trong tập 7 của chương trình ‘Gia đình Haha’, các thành viên đã embark trên một hành trình khám phá tỉnh Quảng Ngãi, cụ thể là khu vực Sa Huỳnh, nơi có cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp và văn hóa phong phú. Tại đây, họ đã có cơ hội trải nghiệm và tìm hiểu về cuộc sống hàng ngày của người dân địa phương, đặc biệt là trong làng cổ Gò Cỏ – một địa danh có lịch sử hơn 1000 năm tuổi.

Làng Gò Cỏ không chỉ nổi tiếng với các dấu tích văn hóa vẫn còn hiện hữu mà còn giữ gìn được nhiều giá trị truyền thống của người Chăm Pa. Các thành viên của ‘Gia đình Haha’ đã có dịp nghe kể về cuộc sống đặc trưng của làng chài, nơi mà phụ nữ thường đảm đang công việc đan lưới trong khi đàn ông thì đi biển dài ngày. Những chuyến đi biển có thể kéo dài từ 1-2 tháng và chỉ được về nghỉ vài ngày sau mỗi lần đi biển.

Bên cạnh việc thăm quan làng cổ Gò Cỏ, các thành viên còn được tham gia vào chuyến đi đánh bắt cá đêm ở biển Sa Huỳnh. Đây là một trải nghiệm đặc trưng của ngư dân địa phương. Họ đã cùng chú Sơn, một ngư dân dày dặn kinh nghiệm, ra khơi và bắt cá trong đêm. Mặc dù gặp phải sóng lớn và say sóng, các thành viên vẫn miệt mài bắt cá và kéo lên những con cá hố to.

Chuyến đi biển đêm không chỉ giúp các thành viên hiểu hơn về cuộc sống vất vả nhưng kiên cường của ngư dân mà còn giúp họ thấu hiểu hơn về giá trị của những ngành nghề truyền thống. Qua đó, họ nhận ra rằng cuộc sống của ngư dân không chỉ gắn liền với biển mà còn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và tinh thần.

Trước khi rời Sa Huỳnh, ‘Gia đình Haha’ đã có một buổi tối chia tay ấm cúng với người dân địa phương. Họ đã cùng nhau nhìn lại và chia sẻ những cảm nhận chân thành nhất về hành trình vừa qua. Các thành viên đã bày tỏ sự trân trọng và cảm ơn đối với người dân Sa Huỳnh đã cho họ có cơ hội trải nghiệm và tìm hiểu về cuộc sống và văn hóa của họ.

Qua hành trình này, ‘Gia đình Haha’ đã thấy được giá trị sống giản dị, ấm áp tình người và chan chứa tình yêu quê hương xứ sở ở Quảng Ngãi. Họ đã thực sự trải nghiệm và cảm nhận được cuộc sống của người dân địa phương, từ đó thêm trân trọng những giá trị văn hóa và truyền thống của Việt Nam.