Trong 5 năm qua, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) đã trở thành đòn bẩy quan trọng giúp thương mại giữa Việt Nam và Italy tăng trưởng ấn tượng. Hiệp định này đã mở rộng thị trường xuất nhập khẩu và nâng tầm hợp tác về công nghệ, năng lượng xanh, thời trang.

Bà Dương Phương Thảo, Tham tán thương mại Việt Nam tại Italy, nhận định EVFTA đã tạo động lực quan trọng giúp hai quốc gia vượt qua nhiều thách thức toàn cầu như đại dịch COVID-19, xung đột địa chính trị và lạm phát. Thống kê cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Italy đã tăng gần 50%, từ 4,62 tỷ USD năm 2020 lên 6,91 tỷ USD năm 2024. Xuất khẩu của Việt Nam sang Italy tăng 58%, đạt 4,94 tỷ USD.

Các mặt hàng chủ lực tăng trưởng vượt bậc bao gồm sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép, cà phê, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng và phương tiện vận tải cùng phụ tùng. EVFTA đã mang lại lợi thế thuế quan rõ rệt, thúc đẩy xuất khẩu nông sản, thủy sản, dệt may và điện tử của Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu công nghệ và hàng hóa cao cấp từ Italy.

Tuy nhiên, không phải ngành nào cũng tận dụng được hiệu quả từ EVFTA. Ngành thủy sản đối mặt với ‘thẻ vàng’ IUU, hạn chế xuất khẩu tôm và cá tra sang Italy. Chi phí vận chuyển cao và thời gian giao hàng lâu ảnh hưởng đến độ tươi ngon và giá cả cạnh tranh. Để khắc phục những rào cản này, bà Dương Phương Thảo nhấn mạnh rằng doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch của EU, đầu tư vào sản xuất sạch và truy xuất nguồn gốc.

Trong tương lai, EVFTA sẽ tiếp tục thúc đẩy thương mại và đầu tư bền vững, giúp Việt Nam chuyển dịch sang kinh tế xanh và công nghệ cao. Với Italy, hợp tác trong máy móc, năng lượng tái tạo, thời trang và công nghệ cao sẽ là trọng tâm. Để đảm bảo hiệu quả lâu dài, Việt Nam cần ưu tiên chuyển giao công nghệ từ Italy, đặc biệt trong máy móc nông nghiệp, cơ khí chính xác và công nghệ cao.

Nâng cấp công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc linh kiện nhập khẩu là yếu tố then chốt. Hợp tác với các viện thiết kế Italy, đặc biệt tại Milan, sẽ giúp phát triển sản phẩm giá trị cao. Đầu tư vào sản xuất xanh, sử dụng năng lượng tái tạo và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng cần được đẩy mạnh.

Thách thức lớn hơn đến từ việc EU đẩy nhanh đàm phán FTA với các nước ASEAN khác như Thái Lan, Indonesia và Malaysia. Nếu Thái Lan ký FTA vào năm 2026, thuế ưu đãi tương tự EVFTA sẽ làm giảm lợi thế của Việt Nam, đặc biệt trong nông sản và dệt may. Tập trung vào chất lượng, thiết kế và sản xuất bền vững là cách để Việt Nam duy trì vị thế cạnh tranh và tận dụng tối đa cơ hội từ quan hệ đối tác chiến lược với Italy.

Một nghiên cứu được công bố gần đây trên tạp chí Nature Communications đã đưa ra bằng chứng cho thấy đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình lão hóa não bộ ở một số nhóm dân cư nhất định. Nhóm nghiên cứu đã tiến hành phân tích các bản chụp não của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh và phát hiện ra rằng tốc độ lão hóa não bộ của họ nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với giai đoạn trước khi đại dịch bùng phát.

Điều đáng chú ý là hiệu ứng này không chỉ giới hạn ở những người bị nhiễm SARS-CoV-2 mà còn xảy ra ở những người không bị nhiễm bệnh. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc nhiễm SARS-CoV-2 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này lại tập trung vào ảnh hưởng của giai đoạn đại dịch đối với quá trình lão hóa não bộ nói chung.

Phân tích dữ liệu cho thấy sự lão hóa não bộ liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới, những người được biết đến là dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ. Não bộ của những người gặp khó khăn về kinh tế, chẳng hạn như những người thất nghiệp, có thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với những người tham gia khác.

Khi tiến hành đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức, như giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý.

Các chuyên gia cho rằng cần phải có thêm nghiên cứu để làm rõ mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để hiểu rõ hơn về cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh.

Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết. Các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết.

Như đã được đề cập, để có một cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này, việc tham khảo các nghiên cứu cụ thể và các nguồn thông tin khoa học đáng tin cậy khác là rất quan trọng. qua đó cung cấp thông tin chính xác, hỗ trợ cho việc xây dựng chiến lược can thiệp phù hợp.

Rối loạn ăn uống ở thanh thiếu niên tăng vọt trong đại dịch COVID-19, một thực trạng đáng lo ngại về sức khỏe tâm thần của giới trẻ trong thời kỳ khủng hoảng. Đối với Moorea Friedman, một trong những nạn nhân của tình trạng này, sự cô lập và dành nhiều thời gian trước màn hình máy tính đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống. Cô thường xuyên xem phim và chương trình truyền hình, nơi các nhân vật chính luôn tỏa sáng với vẻ đẹp hoàn hảo. Friedman không thể không tự so sánh và cảm thấy bất an về hình thể của mình.

‘Bạn nhìn thấy nhân vật chính và họ đều rất đẹp’, Friedman chia sẻ. ‘Và bạn tự hỏi, Liệu tôi phải trông như vậy để được coi là xứng đáng? Để được yêu thương?’ Những suy nghĩ này đã tạo ra một vòng luẩn quẩn của sự tự ti và lo lắng, đẩy Friedman vào con đường cố gắng kiểm soát cơ thể của mình. ‘Thế giới đang quay cuồng ngoài tầm kiểm soát, và cơ thể tôi cũng vậy. Và vậy tôi đã cố gắng làm gì? Tôi cố gắng kiểm soát nó’, cô nói.

Tuy nhiên, Friedman sớm nhận ra rằng những nỗ lực kiểm soát của mình đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Cô đã ngừng có kinh nguyệt, một tình trạng gọi là vô kinh, báo hiệu hormone của cơ thể không hoạt động đúng cách. Bác sĩ của cô cũng cảnh báo về tình trạng tim không khỏe, và Friedman nhận ra rằng cô đã bị mắc kẹt trong những mô hình gây hại cho tâm trí và cơ thể của mình.

Rối loạn ăn uống là những căn bệnh phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết và hỗ trợ chuyên nghiệp. Bác sĩ nhi khoa Eva Trujillo, chủ tịch của Hiệp hội chuyên gia rối loạn ăn uống quốc tế, cho biết những căn bệnh này ‘thực sự tái cấu trúc não bộ’, giảm kích thước não, và khiến việc tập trung và điều chỉnh cảm xúc trở nên khó khăn hơn. Suy dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến mật độ xương và thậm chí dẫn đến ngừng tim.

Tuy nhiên, Trujillo cũng nhấn mạnh rằng với điều trị đúng cách, người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn. ‘Nhưng não bộ cần thời gian, thực phẩm, trị liệu và sự thương xót để lành lại’, cô nói. Điều này đòi hỏi một quá trình điều trị toàn diện, bao gồm cả hỗ trợ tâm lý và dinh dưỡng.

Đối với Friedman, hồi phục cũng bao gồm việc vận động cho các thanh thiếu niên khác đang vật lộn với rối loạn ăn uống và các tình trạng sức khỏe tâm thần khác. Cô đã bắt đầu một podcast về sức khỏe tâm thần và sức khỏe gọi là Balancing Act. ‘Khi tôi đang cố gắng vượt qua khó khăn này, tôi nhận ra rằng tôi muốn giúp đỡ những người khác cảm thấy như họ đã phải chiến đấu một mình’, cô nói. ‘Bởi vì tôi biết cảm giác như thế nào khi phải vật lộn một mình’.