Nghị quyết số 57/NQ-TW đã mở ra những cơ hội lớn cho các tổ chức nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Theo Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Công nghệ, Đại học quốc gia, nghị quyết này mang đến bốn cơ hội chính. Thứ nhất, thúc đẩy tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu theo hướng gắn kết với thực tiễn và nhu cầu phát triển đất nước. Thứ hai, tạo ra cơ hội hợp tác công-tư và liên kết quốc tế trong chuyển giao công nghệ theo mô hình ‘liên kết ba nhà’: Nhà nước-Nhà khoa học-Doanh nghiệp. Thứ ba, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động nghiên cứu, quản lý và kết nối tri thức. Thứ tư, tạo cú hích nâng cao chất lượng đội ngũ nghiên cứu, xây dựng môi trường học thuật sáng tạo.

Ngay sau khi Nghị quyết ban hành, các tổ chức nghiên cứu đã có những hành động cụ thể để đưa nghị quyết vào cuộc sống. Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã có những điều chỉnh quan trọng để phù hợp với xu thế phát triển và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tập trung vào các hướng nghiên cứu có tính ứng dụng cao. Các cơ sở nghiên cứu thuộc các đơn vị nhà nước và khu vực tư nhân đã quan tâm phát triển những sản phẩm, giải pháp có tính thực tiễn và khả năng ứng dụng cao.

Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực tiềm năng vẫn chưa được đầu tư nghiên cứu để phát huy lợi thế, tận dụng các cơ hội từ Nghị quyết số 57-NQ/TW. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Quyền, Phó Viện trưởng Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về đa dạng sinh học và nguồn vi sinh vật bản địa, nhưng ứng dụng công nghệ vi sinh vào cuộc sống vẫn còn hạn chế.

Để hiện thực hóa các chủ trương, cần tăng cường liên kết ‘Nhà nước-Nhà Khoa học-Doanh nghiệp-Cộng đồng’ trong hoạt động khoa học, công nghệ. Các viện nghiên cứu, trường đại học, trung tâm đổi mới sáng tạo cần trở thành mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức cho rằng các cơ sở đào tạo, tổ chức nghiên cứu cần xác định rõ vai trò cốt lõi để thật sự trở thành trung tâm sáng tạo, nơi sản sinh tri thức và chuyển hóa tri thức thành công nghệ, thành sản phẩm.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn CMC, đề xuất thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Hà Nội, đặt tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, theo mô hình đầu tư công-quản trị tư. Trung tâm này sẽ là đầu mối chiến lược kết nối các nguồn lực R&D, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, hình thành các vườn ươm, tổ chức hoạt động khởi nghiệp, vận hành sàn giao dịch công nghệ và tạo ra không gian mở, thúc đẩy các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ từ ý tưởng đến thương mại hóa.

Một số nhà khoa học chỉ ra nguyên nhân khiến đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế xã hội còn hạn chế là các đề tài nghiên cứu được xây dựng với thời gian thực hiện ngắn, không đủ giải quyết các bài toán khoa học-công nghệ mang tính nền tảng hoặc chiến lược; thiếu cơ chế tài trợ trung và dài hạn, khiến các nhóm nghiên cứu khó theo đuổi các hướng đi bền vững, có khả năng tạo ra đột phá công nghệ thật sự; còn thiếu các chương trình chuyển giao hiệu quả.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một mô hình giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Các chuyên gia đánh giá rằng Việt Nam có tiềm năng kinh tế tuần hoàn rất lớn trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Đặc biệt, trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ. Theo TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là ‘đầu cuối của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải’. Công ty đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện.

Để phát triển kinh tế tuần hoàn, việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân là rất quan trọng. Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, cho rằng cần xây dựng nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm, áp dụng công nghệ như blockchain để đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng, điển hình là các chính sách đi vào cuộc sống còn thiếu linh hoạt.

Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.

Ngày 31/7, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã ký ban hành Quyết định số 1963/QĐ-BKHCN về việc điều chỉnh Kế hoạch kiểm tra năm 2025. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Quyết định điều chỉnh kế hoạch kiểm tra năm 2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ bao gồm việc bổ sung 38 cuộc kiểm tra trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Trong đó, có 9 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về khoa học và công nghệ đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ tiến hành 13 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về chỉ dẫn bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, nhãn hàng hóa; bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ. Bộ cũng sẽ thực hiện 3 cuộc kiểm tra chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động chuyển giao công nghệ; 5 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ.

Ngoài ra, còn có 2 cuộc kiểm tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng; 4 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về tần số vô tuyến điện và 2 cuộc kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Đáng chú ý, Bộ cũng quyết định thay đổi cơ quan tiến hành kiểm tra, thời gian tiến hành kiểm tra đối với 4 cuộc kiểm tra; dừng triển khai 4 cuộc kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong hoạt động đánh giá sự phù hợp.

Việc điều chỉnh kế hoạch kiểm tra năm 2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ thể hiện tinh thần chủ động, linh hoạt trong công tác quản lý nhà nước, phù hợp với yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Đây là nỗ lực của Bộ trong việc tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch và hiệu quả cho các hoạt động khoa học và công nghệ trong nước.

Ngày 2-8, tại Đắk Lắk, Bệnh viện Đại học Y dược Buôn Ma Thuột đã tổ chức lễ kỷ niệm 500 em bé chào đời tại Đơn vị Hỗ trợ sinh sản IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột. Đây là một cột mốc quan trọng, đánh dấu hành trình hơn 3 năm nỗ lực của đơn vị trong việc hỗ trợ các cặp vợ chồng hiếm muộn tại khu vực Tây Nguyên.

Đơn vị Hỗ trợ sinh sản IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột được thành lập vào tháng 3-2022 với mục tiêu giúp các cặp vợ chồng hiếm muộn tiếp cận điều trị hiệu quả tại địa phương, giảm gánh nặng chi phí và tâm lý. Sau hơn 3 năm hoạt động, đơn vị đã thực hiện hơn 1.100 chu kỳ thụ tinh ống nghiệm, hơn 1.400 chu kỳ chuyển phôi trữ lạnh và hơn 110 chu kỳ bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Tỷ lệ thành công của đơn vị là 57,6%, một con số đáng khích lệ trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản.

Không chỉ dừng lại ở đó, thông qua chương trình ‘Ươm mầm hạnh phúc’, bệnh viện đã hỗ trợ hơn 2 tỷ đồng cho 19 cặp vợ chồng có hoàn cảnh khó khăn. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn mang lại niềm hy vọng và động lực cho những cặp vợ chồng đang trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc.

Sự kiện này không chỉ là dịp để tri ân các gia đình đã tin tưởng lựa chọn IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột mà còn lan tỏa động lực và niềm tin cho những cặp vợ chồng đang tìm hiểu về điều trị vô sinh hiếm muộn. Với sự cam kết và nỗ lực không ngừng, Đơn vị Hỗ trợ sinh sản IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột tiếp tục là điểm tựa hy vọng cho các cặp vợ chồng trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc gia đình.

Trong thời gian tới, bệnh viện tiếp tục củng cố và phát triển các dịch vụ hỗ trợ sinh sản, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của các cặp vợ chồng. Đồng thời, bệnh viện cũng hy vọng sẽ có thêm nhiều chương trình hỗ trợ ý nghĩa, giúp các cặp vợ chồng hiếm muộn có thể tiếp cận điều trị hiệu quả và dễ dàng hơn.

Hành trình của IVF Mỹ Đức Buôn Ma Thuột là một minh chứng cho sự tận tâm và chuyên nghiệp trong lĩnh vực y tế sinh sản. Với những thành tựu đã đạt được, đơn vị này đã và đang góp phần xây dựng một cộng đồng hỗ trợ sinh sản vững mạnh và tích cực tại khu vực Tây Nguyên.

Ngày gần đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã tham dự lễ khánh thành Nhà máy Coherent Việt Nam, thuộc Tập đoàn Coherent (Hoa Kỳ) tại Khu Công nghiệp Nhơn Trạch 1, tỉnh Đồng Nai. Sự kiện này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc mở rộng hoạt động của Tập đoàn Coherent tại Việt Nam, một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực vật liệu, thiết bị, linh kiện phục vụ công nghiệp bán dẫn và điện tử.

Trong bài phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao việc Coherent tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam, điều này không chỉ tạo ra nhiều cơ hội hợp tác sâu rộng trong đào tạo nhân lực, chuyển giao tri thức và công nghệ mà còn đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế nước nhà. Dự án này dự kiến sẽ tạo việc làm ổn định, chất lượng cao cho hàng nghìn lao động kỹ thuật và trình độ cao. Đặc biệt, các sản phẩm của Tập đoàn Coherent sẽ phục vụ trực tiếp cho nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.

Phó Thủ tướng cũng cho biết, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo. Theo xếp hạng năm 2024, Việt Nam đứng thứ 44/133 quốc gia và nền kinh tế về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, tăng 2 bậc so với năm 2023. Đây là quốc gia duy nhất luôn có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển trong suốt 14 năm qua. Việt Nam đang trở thành điểm đến chiến lược cho các tập đoàn công nghệ lớn hàng đầu thế giới như NVIDIA, Apple, Google, Qualcomm, Amkor, Marvell, Intel, Meta và bây giờ là Coherent.

Phó Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Coherent tiếp tục mở rộng đầu tư theo chiều sâu tại Việt Nam, đặc biệt là trong các công đoạn có giá trị gia tăng cao hơn của chuỗi giá trị ngành bán dẫn. Đồng thời, quan tâm đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao của Việt Nam, tăng cường kết nối với các viện nghiên cứu, trường đại học để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện và bền vững. Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư kinh doanh có hiệu quả, bền vững, lâu dài tại Việt Nam.

Theo ông Gan YC, Giám đốc Nhà máy Coherent tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1, nhà máy này sẽ đóng vai trò then chốt trong việc tăng tốc năng lực của Tập đoàn Coherent trong lĩnh vực silicon carbide và quang học, những yếu tố thiết yếu cho quá trình chuyển đổi các hệ thống công nghiệp, truyền thông tốc độ cao và hạ tầng trung tâm dữ liệu. Tập đoàn Coherent đã triển khai kế hoạch đầu tư nhà máy tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 với tổng vốn đầu tư ban đầu là 127 triệu USD. Nhà máy này sẽ sản xuất chất bán dẫn Silicon Carbide (SiC), kính và các thiết bị quang học tiên tiến.

Trước đó, vào ngày 31/10/2023, Tập đoàn Coherent đã đề xuất đầu tư ba dự án công nghệ cao tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 và 2, bao gồm dự án sản xuất chất bán dẫn Silicon Carbide (SiC), dự án Quang học tiên tiến (Advanced Optics) và dự án M-Cubed: Đo lường, kiểm tra và sản xuất linh kiện bán dẫn. Tổng vốn đầu tư đăng ký ban đầu của ba dự án này là gần 1 tỷ USD, với kỳ vọng đạt giá trị sản xuất hơn 1,2 tỷ USD mỗi năm. Trong năm 2024, tỉnh Đồng Nai đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho ba dự án của Tập đoàn Coherent, củng cố niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Chính phủ đã ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP, mở rộng các ưu đãi về vốn, công nghệ, nhân lực và thị trường để thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam. Nghị định này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều khó khăn về vốn, công nghệ, pháp lý và thị trường cho doanh nghiệp trong lĩnh vực then chốt này.

Nghị định 205/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ. Chính sách mới này có hiệu lực từ ngày 1/9 tới đây. Theo các chuyên gia kinh tế, chính sách mới này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Đặc biệt, Nghị định 205/2025/NĐ-CP bổ sung quy định hỗ trợ tối đa 70% chi phí cho các hoạt động đào tạo chuyên gia, nâng cao năng lực tổ chức tư vấn và phát triển đội ngũ nhân lực kỹ thuật trong ngành. Đối tượng thụ hưởng gồm cả sinh viên xuất sắc, giảng viên, nghiên cứu viên, chuyên gia kỹ thuật, công nhân lành nghề đang làm việc trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Nghị định mới cũng mở rộng hỗ trợ đối với các yếu tố gián tiếp nhưng mang tính quyết định, như môi trường đầu tư, thủ tục pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật và phát triển thị trường. Doanh nghiệp đầu tư vào khu hoặc cụm công nghiệp hỗ trợ sẽ được hỗ trợ thực hiện các quy định bảo vệ môi trường.

Về mặt pháp lý, doanh nghiệp nhỏ và vừa sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên sẽ được tiếp cận các chương trình hỗ trợ pháp lý hiện hành, đồng thời được miễn, giảm một số chi phí hành chính theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Cơ chế hỗ trợ kiểm định chất lượng cũng được đưa ra, doanh nghiệp sẽ được tài trợ một phần chi phí để thực hiện thử nghiệm, giám định, chứng nhận tiêu chuẩn, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, đăng ký bản quyền thương hiệu, mã vạch và các hoạt động liên quan đến sở hữu trí tuệ.

Ở khía cạnh thị trường, nghị định cho phép doanh nghiệp được hỗ trợ tối đa 70% chi phí khi tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ – triển lãm trong và ngoài nước, cũng như các hoạt động liên kết với tập đoàn đa quốc gia để mở rộng chuỗi cung ứng.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước – mức cao nhất kể từ năm 2020 đến nay. Riêng ngành chế biến – chế tạo tăng 11,1%, góp 9,1 điểm % vào mức tăng chung.

Việt Nam hiện có khoảng 2.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Bắc Ninh, Đồng Nai… Tuy nhiên, phần lớn vẫn là doanh nghiệp quy mô nhỏ, năng lực tài chính và công nghệ còn hạn chế, chủ yếu làm gia công cấp thấp, tỷ lệ nội địa hóa chưa cao.

Nghị định 205/2025/NĐ-CP vì vậy không chỉ là chính sách ngắn hạn nhằm gỡ khó về vốn và công nghệ, mà còn là bước đi dài hạn để xây dựng nền tảng tự chủ về sản xuất – một trong những yếu tố then chốt để đảm bảo tăng trưởng bền vững, nâng cao vị thế của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Khi được triển khai bài bản và minh bạch, Nghị định 205/2025/NĐ-CP sẽ đóng vai trò ‘đòn bẩy’ thúc đẩy cả hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập. Đây là điều kiện tiên quyết để Việt Nam tránh lệ thuộc vào nhập khẩu linh kiện, nguyên vật liệu; đồng thời tăng khả năng tham gia vào mạng lưới sản xuất khu vực, tận dụng làn sóng dịch chuyển đầu tư quốc tế.