Tình trạng đìu hiu của các chợ truyền thống tại TPHCM đã trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Việc ghi nhận tại các chợ như Bà Chiểu, Tân Định, An Đông, Phạm Văn Hai… cho thấy khung cảnh chung là hàng quán thưa thớt người mua. Mặc dù các sạp vẫn bày biện đầy đủ hàng hóa, song nhiều tiểu thương chỉ ngồi bấm điện thoại hoặc trò chuyện với nhau.

Tình trạng này không chỉ xảy ra với ngành hàng thực phẩm mà còn ảnh hưởng đến các tiểu thương kinh doanh quần áo, giày dép, đồ nhựa. Doanh thu ngày một sụt giảm khiến nhiều người không thể duy trì hoạt động kinh doanh.

Theo bà Nguyễn Thị Mai, tiểu thương bán thịt lợn tại chợ Bà Chiểu, trước đây chợ đông nghẹt vào buổi sáng, nhưng giờ ngồi đến trưa cũng chỉ lác đác vài người. Nhiều hôm bán chưa được 500.000 đồng, trừ tiền điện nước, tiền thuê sạp còn lại chẳng bao nhiêu.

Chị Nguyễn Út, tiểu thương tại chợ Phạm Văn Hai, cũng chia sẻ rằng trước đây có ngày bán được cho 20-30 khách, nhưng giờ chỉ còn 5-7 khách là mừng. Khách hàng hiện nay phần lớn đều mua hàng trên mạng, khiến việc kinh doanh tại chợ trở nên khó khăn.

Tại TPHCM, nhiều chợ truyền thống được đầu tư hàng tỉ đồng nhưng không phát huy hiệu quả, dẫn đến tình trạng bỏ hoang hoặc chỉ hoạt động cầm chừng. Chợ Tân Phú và chợ Phú Hữu (cùng thuộc địa bàn TP Thủ Đức cũ) là hai ví dụ tiêu biểu. Hiện, hai chợ này đã được đưa vào danh sách chờ giải tỏa giai đoạn 2025-2030.

Trước thực trạng này, Sở Công Thương đã kiến nghị thành phố rà soát, giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả. Đồng thời, sở cũng tiếp tục rà soát thực trạng mạng lưới chợ trên toàn địa bàn để hoàn thiện kế hoạch phát triển chợ giai đoạn 2025-2030.

Để khắc phục tình trạng này, Sở Công Thương cho rằng cần có các giải pháp mở rộng, nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm tăng tính cạnh tranh cho các chợ dân sinh. Các giải pháp này bao gồm tổ chức các chương trình khuyến mãi, ưu đãi vào những thời điểm cụ thể, quảng bá rộng rãi đến người tiêu dùng, và khuyến khích các tổ chức quản lý chợ đóng vai trò là đại diện truyền thông.

Ngoài ra, ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh tại chợ cũng cần được tăng cường, đặc biệt là việc sử dụng các phương thức thanh toán không tiền mặt, dịch vụ giao hàng tận nơi thông qua các đơn vị vận chuyển, và phát triển các kênh bán hàng trực tuyến.

TPHCM cũng đang triển khai các đề án song song như ‘Chợ trực tuyến’, ‘Chợ thí điểm bảo đảm an toàn thực phẩm’, ‘Truy xuất nguồn gốc thịt, trứng, gia cầm’ và ‘Chuỗi thực phẩm an toàn’ nhằm đưa chợ dân sinh vào một hệ sinh thái thương mại có kiểm soát, minh bạch và bền vững hơn.

Thực trạng an toàn thực phẩm tại Đồng Nai và các giải pháp giảm thiểu nguy cơ

Thời gian gần đây, vấn đề an toàn thực phẩm (ATTP) đang trở thành một vấn đề nóng tại Việt Nam. Với vị thế là trung tâm sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi hàng đầu cả nước, tỉnh Đồng Nai đang đối mặt với nhiều thách thức trong kiểm soát ATTP.

PGS.TS Kha Chấn Tuyền, Trưởng khoa Công nghệ hóa học và Thực phẩm, Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh, đã có một cuộc trò chuyện với báo chí về vấn đề này. Ông Kha Chấn Tuyền chia sẻ, trong những năm gần đây, công tác đảm bảo ATTP tại Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức của người tiêu dùng và doanh nghiệp đang được nâng cao rõ rệt. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức đáng lo ngại, đặc biệt là tại các chợ truyền thống và cơ sở chế biến nhỏ lẻ.

Tại Đồng Nai, với đặc điểm là trung tâm chăn nuôi, trồng trọt và chế biến thực phẩm lớn của cả nước, đang đối mặt với nhiều nguy cơ mất ATTP đáng lo ngại. Những nguy cơ nổi bật có thể chia thành 5 nhóm chính, bao gồm: nguy cơ từ giết mổ và chế biến nhỏ lẻ, tồn dư hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật và kháng sinh, hệ thống chuỗi lạnh và vận chuyển chưa đáp ứng yêu cầu bảo quản thực phẩm an toàn, thực phẩm chế biến sẵn từ các cơ sở nhỏ lẻ tiềm ẩn nguy cơ cao, và thiếu liên kết chuỗi và hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Về tác động lâu dài đến sức khỏe cộng đồng, PGS.TS Kha Chấn Tuyền cho rằng nếu tình trạng mất ATTP không được kiểm soát hiệu quả, hệ lụy đối với sức khỏe cộng đồng sẽ rất nghiêm trọng và kéo dài. Ông đề xuất cần xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn, từ đó hình thành văn hóa tiêu dùng thực phẩm an toàn, vì sức khỏe cộng đồng và sự phát triển dài hạn của địa phương.

PGS.TS Kha Chấn Tuyền cũng đánh giá cao tiềm năng hợp tác giữa “3 nhà”: khoa học – doanh nghiệp – địa phương trong việc xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn từ nông trại đến bàn ăn. Ông cho rằng Đồng Nai có đủ nền tảng để trở thành hình mẫu quốc gia về chuỗi thực phẩm an toàn và đề xuất địa phương cần triển khai giải pháp đồng bộ, lấy hợp tác, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực làm trụ cột.

Đồng Nai là một tỉnh có vị trí quan trọng trong việc sản xuất và cung cấp thực phẩm cho cả nước. Vì vậy, việc đảm bảo ATTP tại đây không chỉ có ý nghĩa với người dân địa phương mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng trên cả nước. Để giảm thiểu nguy cơ mất ATTP, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người dân trong việc thực hiện các biện pháp kiểm soát và giám sát chất lượng thực phẩm.

Các giải pháp giảm thiểu nguy cơ mất ATTP tại Đồng Nai bao gồm việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chất lượng thực phẩm; nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về tầm quan trọng của ATTP; xây dựng và phát triển chuỗi thực phẩm an toàn; và tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người dân trong việc đảm bảo ATTP.

Với sự chung tay của cả hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp, tin rằng Đồng Nai sẽ sớm xây dựng được chuỗi thực phẩm an toàn, đảm bảo sức khỏe cho người dân và góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương.

Ngày 2-8, tại thành phố Đà Nẵng, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, thuộc Bộ Công Thương, đã phối hợp với Sở Công Thương Đà Nẵng tổ chức chương trình đào tạo chuyển đổi số dành cho các ban quản lý chợ, tiểu thương và nhà bán hàng trên địa bàn thành phố. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hỗ trợ các chợ truyền thống bắt kịp với xu thế phát triển của thương mại điện tử trong thời đại kỹ thuật số.

Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, trong bài phát biểu khai mạc chương trình, đã nhấn mạnh rằng thương mại điện tử không còn đơn thuần là một xu hướng mà đã trở thành một phần thiết yếu của nền kinh tế hiện đại. Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã tạo ra những cơ hội chưa từng có cho các doanh nghiệp, giúp họ tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, tối ưu hóa chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử cũng đặt ra những thách thức đáng kể cho các thương nhân tại các chợ truyền thống và các tuyến phố. Đại dịch COVID-19 đã làm thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng, với xu hướng chuyển sang mua sắm trực tuyến thông qua các sàn thương mại điện tử. Các nền tảng thương mại điện tử không chỉ cung cấp giá ưu đãi mà còn tổ chức các hoạt động như livestream bán hàng, thu hút người tiêu dùng.

Trước bối cảnh này, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cùng với Sở Công Thương Đà Nẵng đã tổ chức chương trình đào tạo chuyển đổi số. Chương trình này trang bị cho các ban quản lý chợ và tiểu thương kiến thức, giải pháp thương mại điện tử thiết thực, cũng như các mô hình kinh doanh, nền tảng và công cụ phù hợp với đặc thù kinh doanh tại chợ truyền thống.

Các chuyên gia từ các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực thương mại điện tử và chuyển đổi số như Zalo OA, Zalo Pay, Sapo, Haravan, TikTok Shop và Shopee đã chia sẻ kiến thức và giải pháp tại chương trình. Những nội dung được chia sẻ bao gồm tăng lợi nhuận và bán hàng trên Facebook, xây dựng kênh thông tin của chợ và chăm sóc khách hàng thân thiết thông qua Zalo, chuyển đổi số toàn diện cho tiểu thương, ứng dụng không tiền mặt với ví điện tử, và kỹ năng livestream cho các doanh nghiệp và tiểu thương.

Chương trình đào tạo này là một phần của nỗ lực lớn hơn của Chính phủ trong việc hỗ trợ các chợ truyền thống chuyển đổi số. Trước đó, vào ngày 14-6-2025, tại TP.HCM, lãnh đạo Chính phủ, Bộ Công Thương và Ngân hàng Nhà nước đã chính thức kích hoạt Chương trình chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống giai đoạn 2025-2030.

Mục tiêu của chương trình là hỗ trợ các chợ truyền thống trên toàn quốc cải thiện chất lượng dịch vụ, cung cấp các giải pháp mua sắm trực tuyến, từ đó giữ chân khách hàng và kết nối với các sàn thương mại điện tử. Chương trình cũng hướng tới đưa chợ truyền thống trở thành một phần trong hệ sinh thái thương mại điện tử, tăng sự minh bạch trong giao dịch mua bán và tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Để hỗ trợ tiểu thương trong quá trình chuyển đổi số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã ra mắt ‘Cẩm nang chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống’. Cẩm nang này đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ cộng đồng tiểu thương.

Bên cạnh đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cũng giới thiệu Cộng đồng chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống, congdong.tieuthuongvietnam.vn. Cộng đồng này là nơi tụ họp của các tiểu thương, ban quản lý chợ truyền thống, các tuyến phố và các chuyên gia trong lĩnh vực chuyển đổi số. Tham gia cộng đồng sẽ giúp tiểu thương cập nhật kiến thức, kỹ năng chuyển đổi số thường xuyên, tiếp cận các giải pháp chuyển đổi số nhanh chóng và có cơ hội hỏi-đáp với các chuyên gia.

Trong bối cảnh nhiều chợ truyền thống tại TP.HCM đang đối mặt với khó khăn, vắng khách, việc đẩy mạnh chuyển đổi số được xem là giải pháp quan trọng để ‘giải cứu’ tiểu thương và giúp họ thích nghi với thay đổi trong thói quen mua sắm của người tiêu dùng.

Trong bối cảnh các chợ truyền thống đang ngày càng mất đi thị phần trước sự phát triển mạnh mẽ của các mô hình thương mại hiện đại, Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh đang tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ các chợ này cải thiện hoạt động và thích ứng với xu thế mới.

Thông tin từ Sở Công Thương cho biết, cơ quan này đang phối hợp chặt chẽ với UBND Thành phố và các địa phương để rà soát thực trạng, phân tích nguyên nhân và đánh giá khó khăn, vướng mắc của từng chợ. Từ đó, các giải pháp phù hợp sẽ được lựa chọn và triển khai nhằm hỗ trợ các chợ truyền thống phát triển.

Một trong những trọng tâm được đẩy mạnh là nâng cao chất lượng dịch vụ ở chợ truyền thống nhằm thu hút người tiêu dùng quay trở lại. Các địa phương sẽ được khuyến khích tổ chức các chương trình khuyến mãi vào những thời điểm cụ thể trong năm và truyền thông rộng rãi đến người tiêu dùng. Bên cạnh đó, việc khuyến khích các tổ chức quản lý chợ chủ động đảm nhận vai trò truyền thông và quảng bá thương hiệu chợ cũng được xem là giải pháp quan trọng để gia tăng sức hút.

Đảm bảo chất lượng hàng hóa và an toàn thực phẩm tại các chợ dân sinh cũng đang được tăng cường. Sở Công Thương chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp với tổ chức quản lý chợ đẩy mạnh kiểm tra hoạt động kinh doanh, đặc biệt đối với mua bán động vật và sản phẩm động vật, yêu cầu phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, kiểm dịch thú y đầy đủ, bao bì đúng quy định. Những trường hợp vi phạm tái diễn sẽ bị xử phạt nghiêm hoặc đình chỉ kinh doanh.

Song song đó, các thương nhân tại chợ được vận động và tuyên truyền tuân thủ quy định pháp luật trong hoạt động buôn bán, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh văn minh, an toàn và bền vững. Không dừng lại ở các giải pháp ngắn hạn, Thành phố còn triển khai nhiều chương trình và đề án mang tính chiến lược nhằm hiện đại hóa hệ thống chợ truyền thống như Đề án phát triển hệ thống chợ thích ứng với bối cảnh dịch bệnh và chuyển đổi số; các mô hình thực tiễn như Chuỗi thực phẩm an toàn; Đề án truy xuất nguồn gốc thịt heo, gia cầm, trứng gia cầm; mô hình Chợ thí điểm đảm bảo an toàn thực phẩm và Chợ trực tuyến cũng đang được triển khai từng bước trên địa bàn.

Việc đưa công nghệ vào hoạt động kinh doanh tại chợ truyền thống đang trở thành xu hướng không thể thiếu. Các giải pháp như thanh toán không dùng tiền mặt, giao hàng tận nơi thông qua các đơn vị vận chuyển, và bán hàng qua nền tảng trực tuyến đang được khuyến khích triển khai nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm của chợ một cách nhanh chóng và tiện lợi hơn.

Trong bối cảnh nắng nóng gay gắt tại miền Bắc, áo chống nắng điều hòa đang trở thành mặt hàng “hot” được săn đón bởi những người lao động ngoài trời hay người thường xuyên di chuyển dưới nắng gắt.

Sức hút của áo điều hòa

Áo điều hòa là loại áo được thiết kế với quạt mini và pin sạc giúp tạo luồng không khí mát mẻ, làm giảm cảm giác oi bức khi mặc. Với thiết kế gồm quạt nhỏ gắn sau lưng, sử dụng pin sạc có thời gian dùng từ 6-10 tiếng, tùy theo công suất và dung lượng từng loại pin, áo điều hòa đang trở thành “cứu cánh” cho nhiều người trong mùa hè.

Chợ truyền thống “cháy hàng”

Không chỉ là sản phẩm mới trên thị trường, nhưng năm nay khách hàng vẫn chuộng sử dụng áo chống nắng điều hòa cho mùa nắng nóng. Theo khảo sát, tại các chợ truyền thống sức mua áo chống nắng điều hòa tăng mạnh. Tại chợ đầu mối Minh Khai, các tiểu thương cho biết lượng khách tìm mua áo chống nắng điều hòa rất nhiều, nhất là trong 3 ngày gần đây vì là đỉnh điểm của nắng nóng.

Hàng nhập về không đủ bán, nhiều tiểu thương buộc phải “chốt đơn trước, giao sau”. Chị Trần Ngọc Hương, tiểu thương tại chợ Minh Khai, cho biết cửa hàng của chị hết hàng từ hôm qua và phải hẹn khách 4-5 ngày nữa mới có hàng.

Mua sắm online – sự tiện lợi

Không chỉ “cháy hàng” tại các chợ truyền thống, sự thuận tiện khi mua sắm online cũng thu hút người tiêu dùng. Các chiến dịch giảm giá trên “chợ mạng” Facebook, fanpage của các nhãn hàng hay sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada,… cũng giúp người tiêu dùng dễ dàng tìm kiếm sản phẩm và so sánh giá cả.

Tại hệ thống Tokyo Life, áo chống nắng điều hòa được giới thiệu là hàng cao cấp với giá niêm yết là 1,947 triệu đồng và được ưu đãi độc quyền giảm còn 723 nghìn đồng.

Giáo sư Tiến sĩ Đinh Văn Sơn, nguyên Hiệu trưởng Đại học Thương Mại, nhấn mạnh người tiêu dùng nên tìm mua sản phẩm từ các địa chỉ uy tín và dành thời gian đọc kỹ các phản hồi và đánh giá sao tại cửa hàng hoặc trên các nền tảng thương mại điện tử để giảm thiểu rủi ro khi mua phải hàng kém chất lượng.