Hệ thống phòng không tầm ngắn Pantsir của Nga đã khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực phòng thủ không gian. Với khả năng đối phó đa dạng các loại mục tiêu từ tên lửa, đạn pháo đến máy bay không người lái (UAV), Pantsir đã trở thành một trong những hệ thống phòng không tiên tiến nhất hiện nay.

Mới đây, Tập đoàn quốc phòng Rostec của Nga đã phát triển và bắt đầu cung cấp một loại tên lửa mini mới, mang tên mã TKB-1055. Loại tên lửa này được thiết kế đặc biệt cho hệ thống Pantsir-SMD-E, nhằm nâng cao hiệu quả chống lại các mối đe dọa từ UAV. TKB-1055 được giới thiệu lần đầu tại Triển lãm Quốc phòng Thế giới 2024 ở Riyadh, Ả Rập Xê Út, và sau đó xuất hiện tại triển lãm Fleet-2024 ở Kronstadt, Nga.

Tên lửa TKB-1055 là một loại đạn dẫn đường phòng không tầm ngắn, được tối ưu hóa để tiêu diệt các mục tiêu nhỏ như UAV. Với tầm bắn tối đa khoảng 7km, TKB-1055 có khả năng đối phó với các mục tiêu trong khoảng cách gần. So với tên lửa 57E6-E tiêu chuẩn trên các biến thể Pantsir trước đây, TKB-1055 có tầm bắn ngắn hơn, nhưng được thiết kế để đối phó với các mục tiêu nhỏ và linh hoạt hơn.

Điểm nổi bật của TKB-1055 là kích thước nhỏ gọn, cho phép hệ thống Pantsir-SMD-E mang theo số lượng đạn lớn hơn đáng kể. Với 48 tên lửa trong một module chiến đấu, Pantsir-SMD-E có thể đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công đồng loạt từ nhiều UAV. Điều này mang lại lợi thế vượt trội về ‘sức chứa đạn’ (magazine depth), giúp hệ thống đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công số lượng lớn.

Cùng với tên lửa TKB-1055, Rostec đã giới thiệu biến thể mới của hệ thống Pantsir, được gọi là Pantsir-SMD-E. Biến thể này được thiết kế đặc biệt để bảo vệ các mục tiêu cố định trước các cuộc tấn công bằng UAV, bao gồm cả các đợt tấn công số lượng lớn. Pantsir-SMD-E được thiết kế như một module chiến đấu độc lập, có thể tích hợp trên nhiều loại khung gầm hoặc lắp đặt cố định.

Hệ thống Pantsir đã chứng minh hiệu quả trong các cuộc xung đột thực tế, đặc biệt tại Trung Đông, nơi Nga, Syria và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất sử dụng nó để bắn hạ rocket, đạn pháo và UAV. Pantsir-SMD-E, với chữ E biểu thị phiên bản xuất khẩu, được Rostec và KBP nhắm đến cả quân đội Nga và thị trường quốc tế.

Sự phát triển của TKB-1055 và Pantsir-SMD-E phản ánh xu hướng hiện đại trong tác chiến phòng không: tập trung vào các giải pháp kinh tế và hiệu quả để đối phó với UAV giá rẻ, vốn có thể được triển khai số lượng lớn để áp đảo hệ thống phòng thủ. Với khả năng đối phó đa dạng và linh hoạt, Pantsir-SMD-E và TKB-1055 sẽ tiếp tục là một phần quan trọng trong chiến lược phòng thủ không gian của Nga và các quốc gia khác trên thế giới.

Tập đoàn Đóng tàu Thống nhất Nga (USC) đang xem xét khả năng chấm dứt vòng đời hoạt động của tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov, do chi phí sửa chữa và bảo trì con tàu đã trở nên quá tốn kém. Ông Andrey Kostin, người đứng đầu USC, cho biết con tàu đã hơn 40 năm tuổi và không còn là một tài sản đáng giá để đầu tư sửa chữa.

Ông Kostin nhấn mạnh rằng việc sửa chữa con tàu là vô ích và nó đã trở thành một món đồ cực kỳ tốn kém. Do đó, USC đang cân nhắc việc bán thanh lý hoặc tháo dỡ con tàu để sử dụng cho mục đích khác. Thông tin này được đưa ra sau khi tờ Kommersant đưa tin về việc con tàu đã được nhìn thấy tại cơ sở đóng tàu Zvezdochka ở tỉnh Murmansk, phía bắc Nga, và dường như đã bắt đầu được tháo dỡ.

Trước đó, có thông tin cho rằng Bộ Quốc phòng Nga có thể dừng nỗ lực đại tu tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov do gánh nặng tài chính. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga vẫn chưa chính thức lên tiếng về số phận của con tàu. Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov là chiếc thứ 5 trong Dự án 1143, đề án đóng tàu sân bay được khởi động từ năm 1970.

Con tàu được khởi đóng năm 1981, tham gia biên chế Hải quân Liên Xô năm 1990 và tiếp tục hoạt động trong Hải quân Nga sau khi Liên Xô tan rã. Đây hiện là tàu sân bay duy nhất còn trong biên chế của Moscow. Con tàu đã tham gia các hoạt động chiến đấu tại Syria trong giai đoạn 2016-2017 trước khi trở về Zvezdochka để sửa chữa và hiện đại hóa.

Tuy nhiên, quá trình đại tu đã gặp phải một số sự cố, bao gồm việc một tháp cần cẩu rơi trúng con tàu vào năm 2008, một vụ hỏa hoạn vào tháng 12/2019 và một vụ hỏa hoạn khác vào tháng 10/2022. Những sự cố này đã làm tăng thêm chi phí và độ phức tạp của việc sửa chữa con tàu.

Việc xem xét chấm dứt vòng đời hoạt động của tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov diễn ra trong bối cảnh Nga đang đối mặt với các thách thức về ngân sách và quốc phòng. Việc loại bỏ con tàu này có thể giúp Nga giảm bớt gánh nặng tài chính và tập trung vào các dự án quốc phòng khác.

Tuy nhiên, quyết định cuối cùng về số phận của con tàu vẫn chưa được công bố. Bộ Quốc phòng Nga và USC sẽ cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về các lựa chọn và hậu quả của việc loại bỏ con tàu này.