Với bờ biển dài và tài nguyên biển phong phú, Việt Nam không chỉ là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích du lịch mà còn là nơi có nhiều sản vật quý giá, góp phần tạo nên nền ẩm thực đa dạng và phong phú. Đặc biệt, nghề làm nước mắm tại các vùng ven biển đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực và kinh tế của đất nước.

Nước mắm là một trong những sản phẩm đặc trưng của ẩm thực Việt Nam, không chỉ là gia vị không thể thiếu trong mỗi bữa cơm gia đình mà còn là sản phẩm xuất khẩu quan trọng, mang lại thu nhập đáng kể cho người dân ven biển. Quá trình làm nước mắm không chỉ đơn giản là việc ủ các loại hải sản mà còn đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và kinh nghiệm của người làm nghề.

Nguyên liệu chính để làm nước mắm thường là cá hoặc tôm, được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng và hương vị của sản phẩm cuối cùng. Quá trình làm nước mắm bắt đầu từ việc sơ chế nguyên liệu, sau đó ướp với muối và trải qua quá trình ủ mắm. Đây là giai đoạn quan trọng quyết định chất lượng và hương vị của nước mắm. Người làm nước mắm cần phải hiểu rõ về tỷ lệ nguyên liệu, thời gian ủ và cách thức bảo quản để tạo ra sản phẩm nước mắm có hương vị đặc trưng và chất lượng tốt.

Mỗi vùng miền ven biển ở Việt Nam có cách làm nước mắm riêng, tạo nên sự đa dạng và phong phú trong sản phẩm này. Chẳng hạn, nước mắm Phú Quốc với hương vị đậm đà và phương pháp sản xuất truyền thống đã trở thành một biểu tượng của ẩm thực Việt Nam. Tương tự, các vùng ven biển khác như Nha Trang, Phú Yên, hay Quảng Ngãi cũng có những cách làm nước mắm đặc trưng, góp phần làm giàu thêm nền ẩm thực của đất nước.

Nước mắm không chỉ là một sản phẩm ẩm thực mà còn là một di sản văn hóa, thể hiện sự khéo léo, tỉ mỉ và tinh tế của người Việt. Thông qua quá trình làm nước mắm, người dân ven biển không chỉ tạo ra một sản phẩm có giá trị kinh tế mà còn giữ gìn và phát triển một phần quan trọng của văn hóa truyền thống.

Ngày nay, nước mắm Việt Nam không chỉ được ưa chuộng trong nước mà còn được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới, góp phần quảng bá ẩm thực và văn hóa Việt Nam ra quốc tế. Những nỗ lực trong việc giữ gìn và phát triển nghề làm nước mắm không chỉ mang lại thu nhập cho người dân ven biển mà còn giúp bảo tồn một di sản quý giá của dân tộc.

Khánh Hòa đang đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái nông nghiệp gắn với bản sắc văn hóa tại các vùng miền núi. Huyện Khánh Sơn, được mệnh danh là ‘thủ phủ sầu riêng’, đang là điểm đến thu hút nhiều du khách với các mô hình du lịch hiệu quả. Tại đây, du khách có thể tham quan vườn trái cây, trải nghiệm thu hái, homestay nhà sàn, xem biểu diễn chiêng trống và thưởng thức ẩm thực truyền thống.

Khánh Sơn đã triển khai đề án phát triển du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm OCOP và văn hóa bản địa. Người dân địa phương đã chủ động phát triển các mô hình du lịch sinh thái nông nghiệp, tạo ra những điểm nhấn thu hút du khách. Mùa sầu riêng chín rộ vào cuối tháng 7 là thời điểm Khánh Sơn đón nhiều du khách từ khắp nơi. Nhiều hộ dân đã đầu tư homestay, liên kết hợp tác xã, tổ nhóm để cùng khai thác lợi thế du lịch. Mô hình ‘mỗi nhà vườn – một điểm du lịch nhỏ’ đang từng bước hình thành, tạo thêm nguồn thu nhập và giữ chân người trẻ ở lại quê nhà khởi nghiệp.

Ông Bùi Hoài Nam, Bí thư Đảng ủy xã Khánh Sơn, cho biết xã sẽ tiếp tục nghiên cứu các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao và hướng đến vùng trồng sử dụng phân hữu cơ bền vững, phát triển du lịch sinh thái. Không chỉ riêng Khánh Sơn, các xã miền núi khác như Khánh Vĩnh, Bác Ái cũng đang tận dụng điều kiện tự nhiên, văn hóa truyền thống và kinh tế vườn để phát triển du lịch.

Tuy nhiên, quá trình phát triển du lịch miền núi vẫn đối mặt nhiều khó khăn, bao gồm hạ tầng giao thông còn yếu, kỹ năng làm du lịch của người dân chưa đồng đều, sản phẩm du lịch đơn lẻ, thiếu tính liên kết vùng và còn hạn chế sự tham gia của doanh nghiệp. UBND tỉnh Khánh Hòa đã chỉ đạo các sở, ngành xây dựng kế hoạch hỗ trợ hạ tầng, kết nối tour tuyến, đẩy mạnh chương trình OCOP gắn với phát triển du lịch cộng đồng.

Tỉnh khuyến khích các địa phương giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, tạo sản phẩm du lịch mang dấu ấn riêng. Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, ông Nghiêm Xuân Thành, nhấn mạnh rằng các địa phương miền núi cần khôi phục và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, trong đó đề án phát triển du lịch giai đoạn 2025-2030 cần được rà soát, cập nhật lại.