Số hóa dữ liệu kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ hiện đang là một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa ngành giao thông và xây dựng. Tuy nhiên, việc triển khai quá trình này vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề dữ liệu vẫn còn rời rạc và thiếu cập nhật đồng bộ từ các địa phương.
Trong thời gian qua, ngành đường bộ đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc số hóa dữ liệu. Cụ thể, đã số hóa được hơn 25 nghìn km quốc lộ, hơn 2.000 km cao tốc, gần 7.800 cầu, hầm trên quốc lộ, hơn 150 trạm thu phí không dừng, cũng như hệ thống phà vượt sông trên các quốc lộ được quản lý qua GPS và camera. Những dữ liệu này đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc phục vụ công tác quản lý chuyên ngành. Chúng giúp chủ động lập kế hoạch, bố trí vốn cho các dự án bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ, cũng như cấp phép lưu hành phương tiện quá khổ, quá tải trên hệ thống đường bộ.
Tuy nhiên, một trong những điểm nghẽn lớn hiện nay là dữ liệu liên quan đến kết cấu hạ tầng đường bộ, tổ chức giao thông, quy hoạch đô thị… đang bị phân tán ở nhiều cấp, nhiều ngành. Khoảng 70-80% hệ thống quốc lộ đang được giao cho các địa phương quản lý, nhưng việc số hóa dữ liệu vẫn chưa được thực hiện đồng bộ. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc quản lý và khai thác dữ liệu một cách hiệu quả.
Để đẩy nhanh tiến độ số hóa, việc chuẩn hóa và ràng buộc trách nhiệm của các đơn vị liên quan là cần thiết. Điều này giúp đảm bảo việc thực hiện được thống nhất và hiệu quả. Cần khẩn trương xây dựng cơ chế phối hợp và nền tảng dữ liệu dùng chung giữa các bộ, ngành và địa phương. Việc thống nhất một bộ chuẩn dữ liệu, quy trình cập nhật, chia sẻ và bảo mật cũng là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác và an toàn thông tin.
Số hóa dữ liệu đường bộ không còn là câu chuyện của tương lai, mà là một yêu cầu cấp bách của hiện tại. Trong bối cảnh hệ thống giao thông ngày càng phức tạp, mở rộng và hiện đại, kết nối không chỉ liên vùng mà còn liên quốc gia, nhu cầu đi lại, vận tải tăng cao, việc quản lý thông minh bằng dữ liệu số là con đường ngắn nhất để tăng hiệu quả, giảm chi phí và phục vụ tốt hơn cho người dân.
Để đạt được mục tiêu này, cần sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc tích cực, trách nhiệm của các bộ ngành và chính quyền địa phương trong việc đầu tư công nghệ, đào tạo nhân lực và đặc biệt là thống nhất hệ thống dữ liệu liên ngành. Một hệ thống giao thông đường bộ hiện đại, hiệu quả và bền vững phải được bắt đầu từ một nền tảng dữ liệu số thông minh – đó là lựa chọn không thể chần chừ.
Việc xây dựng nền tảng dữ liệu số thông minh cho giao thông đường bộ không chỉ giúp quản lý và khai thác hiệu quả hệ thống giao thông hiện có, mà còn tạo tiền đề cho sự phát triển của các dịch vụ giao thông thông minh trong tương lai. Thông qua việc tích hợp và phân tích dữ liệu, các cơ quan chức năng có thể đưa ra các quyết định sáng suốt trong việc quy hoạch, đầu tư và quản lý hệ thống giao thông, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Tóm lại, số hóa dữ liệu kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong quá trình hiện đại hóa ngành giao thông và xây dựng. Để thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương, cũng như sự đầu tư thích đáng vào công nghệ và nhân lực. Với nền tảng dữ liệu số thông minh, Việt Nam có thể xây dựng một hệ thống giao thông đường bộ hiện đại, hiệu quả và bền vững, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.