DNTH: Hiệp hội Quyền sao chép Việt Nam, Trung tâm Pháp luật và Bản quyền tác giả đã phối hợp với Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, phòng an ninh chính trị nội bộ CATP Hà Nội (PA03)… sao chép ở Việt Nam – thực trạng và giải pháp”.
Tại hội thảo, các đơn vị tham dự đã đưa ra những ý kiến quan trọng về tình trạng vi phạm bản quyền nói chung, vi phạm quyền tác giả nói riêng ở Việt Nam hiện nay cũng như vai trò bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan của Tổ chức quản lý tập thể (CMO) quyền tác giả, cùng với sự phối hợp giữa các CMO và các cơ quan chức năng trong việc phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về quyền tác giả. lĩnh vực sở hữu trí tuệ.
Phát biểu tại hội thảo, luật sư Phạm Anh Tuấn cho biết: “Hiệp hội Quyền sao chép Việt Nam (VIETRRO) được biết đến là tổ chức xã hội – nghề nghiệp, đại diện cho các cá nhân, tổ chức có thẩm quyền trong ngành. quản lý tập thể về quyền sao chép theo quy định của pháp luật. Hiệp hội hoạt động trong lĩnh vực quản lý tập thể quyền sao chép tác phẩm – một quyền tài sản quan trọng thuộc quyền tác giả nhằm khai thác giá trị kinh tế của tác phẩm trên cơ sở được chủ sở hữu quyền tác giả ủy quyền. .
Mỗi CMO có một lĩnh vực hoạt động cụ thể tương ứng với Điều lệ và phạm vi bản quyền mà các chủ sở hữu ủy thác cho Hiệp hội. Đối với VIETRRO, việc quản lý quyền sao chép tác phẩm, cụ thể là sao chép dưới hình thức photocopy và sử dụng kỹ thuật số, sau khi tác phẩm được công bố dưới dạng bản in hoặc số hóa là một hoạt động quan trọng. quan trọng nhất. Cũng như các CMO khác, việc tham gia và hợp tác đa phương với các CMO khác, đặc biệt là các tổ chức quốc tế về quyền sao chép là rất cần thiết trong việc thúc đẩy hiệu quả hoạt động của Hiệp hội.
Ở Việt Nam, mặc dù nhận thức pháp luật trong lĩnh vực quyền tác giả và quyền liên quan đã được cải thiện đáng kể trong thập kỷ qua nhưng vấn nạn sao chép, sao chép và phân phối trái phép bản sao tác phẩm vẫn là một vấn đề nhức nhối. Trước thực tế đó, hoạt động của VIETRRO còn gặp phải những khó khăn, thách thức lớn cả về góc độ pháp lý lẫn khả năng thực thi và bảo vệ quyền tác giả của các chủ thể quyền thông qua hoạt động của mình. quản lý tập thể của CMO.
Cũng chia sẻ về vấn đề này, Thiếu tá Lê Hồng Giang, Phòng PA03 – CATP Hà Nội cho biết: “Công tác thực thi quyền sở hữu trí tuệ, quyền tác giả, quyền liên quan trên địa bàn Hà Nội được thực hiện với sự tham gia tích cực của mọi chủ thể trong xã hội, trong đó các viện nghiên cứu, trường đại học, cá nhân sáng tạo, doanh nghiệp đóng vai trò chủ đạo trong việc tạo lập, khai thác tài sản trí tuệ, từ đó phát triển hệ thống tài sản trí tuệ đồng bộ, hiệu quả ở tất cả các khâu tạo lập, xác lập, khai thác, bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, tạo môi trường đó khuyến khích quyền sở hữu trí tuệ.Đổi mới, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, biến sở hữu trí tuệ thành công cụ quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.
Tuy nhiên, Thiếu tá Lê Hồng Giang cũng chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam. Theo ông, các văn bản pháp luật, quy định về sở hữu trí tuệ, quyền tác giả, quyền liên quan (SHTT, QT, QLQ) ở Việt Nam còn thiếu đồng bộ với thế giới. Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ ở một số đơn vị còn khó khăn, chưa chú trọng nhiều đến kỹ năng giải quyết vụ việc cũng như các tình huống phát sinh trong quá trình thực hiện. thực hiện nhiệm vụ. ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận tổ chức, cá nhân chưa cao, công tác phổ biến, tuyên truyền ở một số vùng sâu, vùng xa chưa được quan tâm đúng mức.
Ngoài ra, các đối tượng thực hiện hành vi xâm phạm quyền SHTT, QT, QLQ đều có tổ chức, thủ đoạn tinh vi. Những năm gần đây, các đối tượng vi phạm có xu hướng chuyển từ tiếp thị, phân phối truyền thống sang thương mại điện tử (thông qua các trang bán hàng trực tuyến, website bán hàng và đặc biệt là gian hàng trực tuyến). các trang mạng xã hội Facebook, zalo…).
Trong quá trình xác minh các vụ việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, quốc tế và pháp luật quốc tế trên không gian mạng, CATP nhận thấy các đối tượng vi phạm lĩnh vực SHTT, quốc tế và pháp luật quốc tế ngày càng tinh vi, có tổ chức và manh động. phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân, nhóm chịu trách nhiệm từng khâu như: vận hành website, chuẩn bị các loại tiền ảo, tài khoản ví điện tử quốc tế như Netteler, Paypal, Payeer, Webmoney… và chuyển nguồn tiền bất hợp pháp sang tài khoản ngân hàng thông qua “ hợp đồng kinh tế ma” hoặc được bán lại trên các diễn đàn, cộng đồng người dùng trên mạng internet để hợp thức hóa (rút tiền) số tiền bất hợp pháp.
Các đối tượng thay đổi tên miền thường xuyên, sử dụng các biện pháp kỹ thuật như đường dẫn gián tiếp (redirect), thay đổi máy chủ hoặc sử dụng máy chủ ảo có cơ chế thay đổi địa chỉ IP (cloudflare), chặn các IP truy cập vào Việt Nam để tránh sự theo dõi của cơ quan chức năng. Cụ thể, nhiều đối tượng tại Việt Nam từng bị cơ quan chức năng xử lý vi phạm hành chính liên quan đến quyền SHTT, luật pháp quốc tế, quản lý vẫn có xu hướng tái phạm trên các website, ứng dụng di động trên thị trường. thị trường quốc tế nhưng chủ động chặn truy cập IP từ người dùng Việt Nam.
Cũng theo Thiếu tá Lê Hồng Giang, thẩm quyền kiểm tra, xử lý vi phạm của lực lượng công an còn hạn chế, chủ yếu dựa vào các đoàn kiểm tra liên ngành. Bên cạnh đó, cán bộ Công an cấp cơ sở phải kiêm nhiệm nhiều địa bàn, lĩnh vực, chuyên đề nên khó đi sâu nghiên cứu, quản lý địa bàn.
Số vụ vi phạm pháp luật về quyền SHTT, pháp luật quốc tế và quốc gia bị truy cứu trách nhiệm hình sự còn rất ít, khung hình phạt còn chưa đủ sức răn đe dẫn đến vi phạm ngày càng nhiều. Nguyên nhân của tình trạng trên là do việc xử lý hình sự đối với hành vi xâm phạm quyền SHTT gặp nhiều vướng mắc như có luật điều chỉnh nhưng chưa có văn bản hướng dẫn; kiểm tra sản phẩm thiếu đồng bộ giữa các lực lượng.
Không chỉ vậy, nhận thức chung của xã hội về sở hữu trí tuệ còn hạn chế, nhiều người chưa hiểu rõ các quy định pháp luật, chưa biết trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Khi phát hiện vi phạm thì không cần giải quyết triệt để, phần lớn tự làm, không thông qua tổ chức, cơ quan chức năng dẫn đến tình trạng vi phạm, khiếu kiện kéo dài nhưng không hiệu quả.
Người sử dụng các dịch vụ trên Internet hầu như không có thói quen trả tiền, phần lớn là sử dụng miễn phí nên các nhà cung cấp dịch vụ trung gian không thu phí của người dùng, họ phải tìm cách bù đắp chi phí. từ các nguồn doanh thu khác như quảng cáo. Điều này đã tạo áp lực cho họ, nhất là khi hầu hết các nhà cung cấp dịch vụ đều chưa có lãi, khiến họ phải tìm mọi cách để giảm chi phí, kể cả trốn tránh nghĩa vụ trả tiền bản quyền cho chủ sở hữu. sở hữu.
Có thể thấy tình trạng vi phạm bản quyền hiện nay đang là một vấn đề hết sức nhức nhối. Hiện nay, mặc dù pháp luật Việt Nam đã có những điều luật bảo vệ quyền tác giả nhưng hiện tượng các cá nhân, tập thể vô tình hay cố ý lợi dụng kẽ hở của pháp luật để trục lợi vẫn đang diễn ra. ra phổ biến.
Trong lĩnh vực in ấn, xuất bản, hiện tượng dễ nhận thấy nhất là tình trạng sao chép xuất bản phẩm, tác phẩm, sách in tràn lan khi chưa được sự đồng ý của tác giả rồi sử dụng vào mục đích kinh doanh. Từ trước đến nay, chúng ta hầu như chỉ quan tâm đến những người sao chép tác phẩm để sử dụng cho mình mà quên rằng chính các cửa hàng dịch vụ photocopy cũng là những kẻ vi phạm bản quyền chuyên nghiệp.
Ngoài ra, việc xâm phạm quyền sao chép tác phẩm còn thể hiện ở hành vi đạo văn, sao chép luận văn thạc sĩ, tiến sĩ của học sinh, sinh viên và mọi đối tượng sử dụng internet. Hiện nay, hầu hết sinh viên có thể hoàn thành bài tập trong thời gian ngắn nhờ thực tế là sinh viên có thể lên mạng và sao chép các bài làm có sẵn trên mạng. Tình trạng này rất phổ biến và sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng.
Nhìn rộng ra cả nước, Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng vi phạm bản quyền tràn lan, trong đó phổ biến nhất là sao chép tác phẩm dưới dạng kỹ thuật số (digitalcopy) và sử dụng trái phép bản quyền. giấy phép hoạt động trực tuyến. Dẫn số liệu thống kê của Liên minh quốc tế về sở hữu trí tuệ, mức độ vi phạm của tác phẩm ngôn ngữ (sách, báo), băng đĩa ở nước ta chiếm tới 85-90% và Việt Nam được xếp vào một trong những quốc gia có tỷ lệ tội phạm cao nhất thế giới. thế giới.
Tình trạng vi phạm bản quyền trên mạng gây ra hàng loạt hệ lụy khiến các tác giả, nhà sản xuất, xuất bản và những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật nói chung phải đau đầu vì không được phép. đền đáp xứng đáng.
Các ngành công nghiệp văn hóa và giải trí của chúng ta cũng bị hạn chế tương ứng. Mặt khác, những vi phạm này sẽ khiến Việt Nam mất đi nhiều cơ hội hợp tác với các đối tác nước ngoài để mang lại những sản phẩm tinh thần có giá trị cho người dân.
Ngoài ra, những khó khăn, vướng mắc còn đến từ việc thực thi SHTT, QT, QLCL còn yếu kém, hoạt động kém hiệu quả, thiếu kinh nghiệm xử lý tranh chấp. Hợp tác quốc tế giữa Việt Nam với các Tổ chức quản lý SHTT, Di sản thế giới và các tổ chức quản lý SHTT trên thế giới còn hạn chế do các rào cản về kinh tế, ngoại giao…