Ngày 22-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố rằng Mỹ sẽ rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026. Lý do đằng sau quyết định này là UNESCO được cho là theo đuổi các giá trị không phù hợp với chính sách “nước Mỹ trước tiên” mà ông Trump đang theo đuổi.
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ tuyên bố rút khỏi UNESCO. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, vào năm 2017, Mỹ cũng đã rút khỏi tổ chức này với lý do tương tự. Tuy nhiên, quyết định đó đã bị đảo ngược dưới thời Tổng thống Joe Biden. Nhưng giờ đây, ông Trump lại tiếp tục với quyết định tương tự.
Việc rút khỏi UNESCO sẽ có hiệu lực từ ngày 31-12-2026. Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho biết rằng Tổng thống Trump đã quyết định rút khỏi UNESCO vì tổ chức này được cho là ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ. Những giá trị này được cho là không phù hợp với chính sách hợp lý mà người dân Mỹ đã lựa chọn.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đưa ra lý do tương tự, cho rằng việc ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia. Cơ quan này cho rằng UNESCO thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.
Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đã bày tỏ sự tiếc nuối sâu sắc về quyết định của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, bà cũng cho biết rằng điều này đã được lường trước và UNESCO đã có chuẩn bị. Hiện tại, Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% ngân sách của tổ chức, và UNESCO đã đa dạng hóa nguồn tài trợ.
UNESCO cho biết rằng việc Mỹ rút khỏi tổ chức này sẽ ảnh hưởng nhất định tới một số chương trình do Washington tài trợ. Tuy nhiên, tổ chức văn hóa Liên Hợp Quốc này vẫn sẽ tiếp tục hoạt động và thực hiện các mục tiêu của mình.
Phản ứng về quyết định này, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên mạng xã hội X: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”. Ông Macron cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.
UNESCO là một tổ chức chuyên ngành của Liên Hợp Quốc, được thành lập với mục tiêu thúc đẩy hòa bình và an ninh thế giới thông qua hợp tác quốc tế về giáo dục, khoa học, văn hóa và truyền thông.