Mark Zuckerberg, người sáng lập và CEO của Meta, đang triển khai một dự án bất động sản khổng lồ tại đảo Kauai, Hawaii, gây ra những lo ngại sâu sắc về việc xóa sổ di sản văn hóa của người bản địa. Khu đất rộng lớn mà ông đang phát triển nằm tại một trong những hòn đảo đẹp nhất của Hawaii, nơi có nhiều di tích văn hóa và lịch sử quan trọng. Mới đây, một người bản địa, Julian Ako, đã phát hiện ra tổ tiên của mình đã được chôn cất tại mảnh đất này, hiện nằm trong khu phức hợp bí mật của Zuckerberg.
Mảnh đất này có lịch sử lâu đời và từng thuộc về gia đình ông cố của Ako. Tuy nhiên, nó đã trở thành một phần của dự án bất động sản khổng lồ trị giá hàng trăm triệu USD. Quá trình đàm phán với đại diện pháp lý của Zuckerberg đã cho phép Ako tiếp cận khu đất để xác định và đăng ký vị trí các ngôi mộ với chính quyền bang Hawaii. Dù vậy, ông vẫn chưa thể tìm thấy dấu tích của những người thân khác được cho là cũng chôn tại đây.
Một vấn đề đáng lo ngại khác là khu vực này được kiểm soát an ninh nghiêm ngặt và nhân viên xây dựng bị buộc ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA). Điều này khiến việc báo cáo phát hiện các di tích văn hóa như hài cốt (iwi) trở nên phức tạp và khó khăn. Chính quyền Hawaii đã xác nhận khả năng có thêm nhiều địa điểm chôn cất chưa xác định trong khu đất này.
Đại diện truyền thông của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được rào lại. Bà cũng cho biết nhân viên buộc phải tuân thủ quy định về việc báo cáo nếu phát hiện di tích văn hóa. Tuy nhiên, dự án bất động sản của Zuckerberg đã trở thành một trong những vấn đề nóng tại Hawaii, đặc biệt khi không ai rõ liệu còn bao nhiêu di tích văn hóa khác đang bị chôn vùi trong vùng đất bị phong tỏa.
Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại bang Hawaii, với tổng diện tích đất vượt mốc 2.300 mẫu Anh (9,3 triệu m2), gấp gần 10 lần Công viên Trung tâm ở New York. Zuckerberg không phải là người duy nhất tham gia vào làn sóng mua đất tại Hawaii. Nhiều tỷ phú công nghệ khác, như Larry Ellison, Jeff Bezos, Oprah Winfrey và Marc Benioff, cũng sở hữu đất rộng tại các đảo Hawaii.
Tuy nhiên, sự hiện diện ngày càng lớn của Zuckerberg vẫn gây tranh cãi, và nhiều chuyên gia và cư dân bản địa lo ngại rằng sự “chiếm lĩnh” đất đai của các tỷ phú từ đất liền sẽ phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của Hawaii. Việc bảo vệ di sản văn hóa và quyền của người bản địa đang trở thành một thách thức lớn trong bối cảnh phát triển và mua bán đất đai tại đây.
Thông tin thêm về dự án của Mark Zuckerberg tại Hawaii và các vấn đề liên quan đến di sản văn hóa của người bản địa có thể được tìm thấy tại đây.