Trong quý 2 vừa qua, các doanh nghiệp thuộc nhóm phi tài chính đã ghi nhận sự tăng trưởng lợi nhuận ấn tượng, với mức tăng thêm 27.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, một phần đáng kể trong số này, khoảng 10.000 tỷ đồng, được đánh giá là “tăng trưởng trên giấy”, không phản ánh hoạt động kinh doanh thực tế và không tạo ra dòng tiền bền vững. Điều này đặt ra câu hỏi về tính chất thực sự của tăng trưởng lợi nhuận trong bối cảnh thị trường hiện nay.
Nhiều ví dụ điển hình đã chỉ ra sự xuất hiện của “tăng trưởng ảo” trong báo cáo lợi nhuận của các doanh nghiệp. Novaland (NVL) là một trường hợp đáng chú ý khi doanh nghiệp này ghi nhận lỗ 190 tỷ đồng trong quý 2 năm nay. So với cùng kỳ năm ngoái khi NVL lỗ tới 6.726 tỷ đồng, việc lỗ giảm đã được tính là tăng trưởng. Thực tế, NVL đã từng ghi nhận khoản lãi gần 950 tỷ đồng vào cùng thời điểm năm ngoái, nhưng sau đó bị điều chỉnh thành lỗ sau khi kiểm toán.
Một trường hợp khác là HHS, doanh nghiệp này báo lãi kỷ lục 3.500 tỷ đồng và đóng góp 13% vào tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường. Tuy nhiên, khoản lãi này chủ yếu là do thay đổi số liệu trên sổ sách và không có dòng tiền thực tế chảy vào doanh nghiệp. Điều này cho thấy sự cần thiết phải nhìn nhận kỹ lưỡng vào bản chất của tăng trưởng lợi nhuận.
Vingroup (VIC) cũng là một ví dụ đáng chú ý khi báo lãi 2.200 tỷ đồng trong quý 2/2025, nhưng lợi nhuận dành cho cổ đông công ty mẹ lại là âm 580 tỷ đồng. Điều này cho thấy có khoảng 2.700 tỷ đồng lợi nhuận không được phân chia cho cổ đông. Tương tự, Vinagame (VNZ) chuyển từ lỗ 554 tỷ đồng năm ngoái sang lãi 15 tỷ đồng năm nay, dù con số lãi này chỉ nhỏ so với tổng lỗ trong 2 năm qua. Tuy nhiên, nhờ hiệu ứng so sánh với kỳ trước, doanh nghiệp này vẫn được tính là có tăng trưởng.
Việc phân tích kết quả kinh doanh của toàn ngành là cần thiết, nhưng chỉ thực sự có ý nghĩa khi nhìn thẳng vào bản chất. Trong thị trường hiện nay, các ảo ảnh về tăng trưởng lợi nhuận được tạo ra để đánh lừa người xem, đặc biệt tại đỉnh FOMO. Do đó, việc kiểm tra và đánh giá kỹ lưỡng các báo cáo tài chính của doanh nghiệp là rất quan trọng để có cái nhìn chính xác về tình hình thực tế.
Nhìn chung, tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp trong quý 2 vừa qua không hoàn toàn phản ánh hoạt động kinh doanh thực tế. Một phần đáng kể trong số này là “tăng trưởng trên giấy”, không tạo ra dòng tiền bền vững. Để có cái nhìn chính xác về tình hình thực tế, cần phải kiểm tra và đánh giá kỹ lưỡng các báo cáo tài chính của doanh nghiệp.