Ngành logistics đang nổi lên như một trụ cột quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng ấn tượng từ 14-16%/năm và quy mô thị trường đạt khoảng 40-42 tỷ USD. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khi mà mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ (Net Zero) đã cam kết tại COP26 đang trở thành một thách thức lớn, logistics xanh đã trở thành một trong những trụ cột then chốt. Logistics xanh không chỉ giúp các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường khả năng chống chịu trước những biến động toàn cầu mà còn đáp ứng yêu cầu của thị trường, đặc biệt là các chính sách thuế carbon của EU (CBAM).
Việc áp dụng logistics xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế lâu dài cho doanh nghiệp. Đầu tư vào container thông minh, hệ thống vận hành tối ưu hay xe điện là những giải pháp hiệu quả giúp tiết giảm chi phí và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang logistics xanh vẫn còn nhiều thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Sự hỗ trợ từ chính sách tài chính là yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp vượt qua rào cản này.
Các chuyên gia đánh giá rằng, chính sách tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi sang logistics xanh. Các giải pháp tài chính như tín dụng xanh, ưu đãi thuế và các quỹ phát triển logistics cần được triển khai mạnh mẽ. Thực tế, Cảng Quốc tế Long An đã chủ động xây dựng chiến lược phát triển logistics quốc gia và đầu tư mạnh vào hạ tầng cảng biển. Tuy nhiên, để hiện thực hóa kế hoạch lớn này, sự hỗ trợ từ chính sách tài chính là điều không thể thiếu.
Tổng cục Hải quan đã có những bước tiến đáng kể trong việc số hóa quy trình thông quan, ứng dụng công nghệ như AI, blockchain, dữ liệu lớn, mã QR… giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí và giảm lượng phát thải trong vận hành logistics. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu xanh hóa và chuyển đổi số hiệu quả trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cần có sự tham gia và hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ.
Giới chuyên gia nhận định, thiếu chính sách tài chính, doanh nghiệp sẽ không thể đơn độc chuyển đổi và nền kinh tế Việt Nam sẽ khó đạt mục tiêu xanh hóa hay chuyển đổi số hiệu quả trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Chính phủ cần sớm ban hành gói chính sách tổng lực, thiết kế rõ ràng các công cụ tài chính phù hợp với từng quy mô doanh nghiệp, từng giai đoạn chuyển đổi. Sự hỗ trợ kịp thời và hiệu quả từ chính sách tài chính sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững.
Trong bối cảnh hiện nay, logistics xanh không chỉ là một lựa chọn mà còn là một yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Với sự hỗ trợ từ chính sách tài chính và sự quyết tâm của các doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ đã cam kết tại COP26 và duy trì sự phát triển bền vững của nền kinh tế.