Ngành xuất khẩu thanh long của tỉnh Lâm Đồng đang gặp khó khăn lớn khi hơn 450 hecta thanh long đạt tiêu chuẩn GlobalGAP đang vào mùa thu hoạch nhưng không thể xuất khẩu sang châu Âu do thiếu giấy chứng thư – chứng nhận An toàn thực phẩm. Tình trạng này đã kéo dài từ đầu tháng 7 đến nay, dẫn đến khoảng 100 tấn thanh long bị hư hỏng và lượng hàng tồn kho gần tương đương.
Nguyên nhân của tình trạng này là do chưa có cơ quan Nhà nước ký Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu cho các doanh nghiệp. Đối với các lô hàng xuất khẩu sang châu Âu, phần lớn doanh nghiệp thực hiện kiểm tra tại TP.HCM, đồng nghĩa cơ quan chịu trách nhiệm cấp giấy chứng nhận trên là Sở An toàn thực phẩm TP.HCM. Trước đây, các doanh nghiệp thường làm việc trực tiếp với các chi cục kiểm dịch thực vật vùng để cấp giấy chứng nhận.
Từ ngày 1/7, Thông tư 12/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường có hiệu lực, chuyển thẩm quyền cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu từ Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật về UBND cấp tỉnh. Tuy nhiên, việc chuyển quyền chứng nhận từ cơ quan của Bộ về Sở đang khiến quy trình này bị ách tắc. Các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long sang châu Âu, cũng như các hộ dân và hợp tác xã, đang gặp trở ngại lớn trong việc cấp giấy chứng nhận.
Tình trạng này đã được Hiệp hội thanh long Bình Thuận kiến nghị bằng văn bản lên UBND tỉnh Lâm Đồng. Do phải chờ cả tháng, khách hàng từ châu Âu đã gửi thư thông báo sẽ cắt đơn hàng từ Việt Nam, chuyển qua mua thanh long từ Thái Lan, Ecuador. Hiệp hội thanh long Bình Thuận cho rằng thiệt hại bằng tiền không quan trọng bằng lòng tin. Nông dân thấy doanh nghiệp ngừng thu mua nên dừng sản xuất, đối tác cũng không còn niềm tin vì không thấy hàng hóa nhập khẩu theo cam kết.
Trước tình hình trên, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng giải quyết vướng mắc trong cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm để giúp ngành xuất khẩu thanh long của Lâm Đồng cũng như các tỉnh khác sớm ổn định và duy trì sản xuất, xuất khẩu. Điều này không chỉ giúp bảo vệ uy tín và niềm tin của khách hàng mà còn đảm bảo cho việc làm và thu nhập của hàng ngàn hộ dân.