Hội nghị Banking Innovation For Startups, do Genesia Ventures và Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) đồng tổ chức, đã trở thành một sự kiện quan trọng trong lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Hội nghị này không chỉ thu hút sự quan tâm của các nhà sáng lập startup, quỹ đầu tư, mà còn có sự tham gia của các tổ chức tài chính trong và ngoài nước. Mục tiêu chính của hội nghị là tìm ra giải pháp để dòng vốn từ ngân hàng có thể chảy vào các startup, giúp các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo có được vùng đệm phát triển bền vững.
Bà Hoàng Thị Kim Dung, Giám đốc Quốc gia của quỹ Genesia Ventures, đã nhấn mạnh rằng kỷ nguyên mới của tăng trưởng kinh tế đang được dẫn dắt bởi công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nghị quyết 68 của Chính phủ đã khuyến khích các tổ chức tín dụng áp dụng các phương thức cho vay mới, dựa trên sản xuất kinh doanh, dữ liệu, dòng tiền, chuỗi giá trị, và xem xét các tài sản bảo đảm bao gồm cả tài sản vô hình và tài sản hình thành trong tương lai.
Một bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa những mục tiêu trên là việc Genesia Ventures và OCB triển khai sản phẩm cho vay không tài sản bảo đảm dành cho các startup có thời gian hoạt động từ 1 năm trở lên. Theo đó, các startup có thể vay vốn lên đến 3 tỷ đồng trong thời gian tối đa 12 tháng để bổ sung vốn lưu động, tài trợ thương mại, và phát hành bảo lãnh phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Bà Dung chia sẻ, đã có 4 startup trong danh mục đầu tư của Genesia Ventures tiếp cận sản phẩm này từ OCB và nhận thấy sự chuyển hóa mạnh mẽ trong tư duy tín dụng, với cách tiếp cận đổi mới từ bên trong ngân hàng. OCB đã tập trung vào yếu tố dòng tiền bên trong doanh nghiệp khi đánh giá tín dụng cho startup tiếp cận khoản vay không cần tài sản đảm bảo. Điều kiện cần là dòng tiền của startup phải chảy qua ngân hàng để ngân hàng theo dõi và kiểm soát rủi ro.
Không chỉ dòng tiền, nhà sáng lập là ‘tài sản cứng’ đáng giá nhất, là ‘chỉ số’ cần phân tích sâu sắc nhất để ‘chấm điểm tín dụng’. Điều này cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của ngân hàng đối với việc đánh giá khả năng tín dụng của các startup.
Bà Dung cũng dẫn chứng từ chia sẻ của ông Phạm Hồng Hải, Tổng Giám đốc OCB, trong phiên Fireside Chat: ‘Thay đổi tư duy không hề dễ dàng, nhưng nếu không thay đổi, ngân hàng sẽ bị bỏ lại phía sau trong cuộc chơi đổi mới sáng tạo.’ Đây là một thông điệp mạnh mẽ về sự cần thiết của đổi mới trong lĩnh vực ngân hàng.
Để có thể tiếp cận được nguồn vốn từ ngân hàng, các startup cần chuẩn bị một cách bài bản, minh bạch và chiến lược. Bà Dung đưa ra những yếu tố then chốt như Báo cáo tài chính, Thiết lập giao dịch từ trước – Tạo dữ liệu và niềm tin. Việc xây dựng và trình bày một cách rõ ràng, minh bạch các báo cáo tài chính, cũng như thiết lập mối quan hệ giao dịch với ngân hàng từ sớm, là chìa khóa giúp tăng tính tín nhiệm và khả năng tiếp cận vốn.
Một trường hợp điển hình đến từ M Village, một trong những startup được Genesia Ventures đầu tư tại Việt Nam. M Village đã tiếp cận được khoản vay trung hạn 5 năm không tài sản đảm bảo từ OCB với tổng vốn 100 tỷ VNĐ. Tại Hội nghị, ông Nguyễn Hải Ninh, nhà sáng lập M Village, đã chia sẻ một bài học quan trọng: Nhà sáng lập cần thường xuyên đọc bảng cân đối kế toán (Balance Sheet) và đưa ra lời khuyên ‘ngược đời’: ‘Khi startup có tiền, hãy đi vay ngân hàng.’
Ngoài ra, ông Nguyễn Hữu Minh Hoàng, nhà sáng lập BuyMed, đã đề xuất hai giải pháp quan trọng nhằm mở rộng kênh tiếp cận vốn ngân hàng cho các startup Việt. Những đề xuất này tập trung vào việc tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các startup trong việc tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng, khuyến khích sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.