Luật An toàn thực phẩm đã được ban hành và triển khai trong hơn 15 năm qua, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra hành lang pháp lý cho hoạt động quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện nay vẫn còn tồn tại nhiều bất cập cần được giải quyết. Sự chồng chéo trong phân công và phân cấp giữa các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương đã gây ra khó khăn trong phối hợp và xử lý vi phạm.
Bộ máy tổ chức quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương còn thiếu đồng bộ và cồng kềnh, trong khi nguồn lực con người và kinh phí lại hạn chế, dẫn đến công tác thanh tra, kiểm tra chỉ mang tính hình thức. Các chuyên gia cho rằng, một điểm yếu lớn khác là công tác hậu kiểm chưa được chú trọng đúng mức. Doanh nghiệp sau khi tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm gần như không bị kiểm tra thường xuyên, tạo cơ hội cho thực phẩm kém chất lượng và giả mạo giấy tờ len lỏi vào thị trường.
Không chỉ vậy, tình trạng quảng cáo thổi phồng công dụng của sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bổ sung cũng gây hiểu lầm nghiêm trọng cho người tiêu dùng. Để giải quyết những bất cập này, Bộ Y tế đang tích cực xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với nhiều điểm mới nhằm tăng cường hiệu quả quản lý.
Dự thảo đề xuất tăng cường hậu kiểm, minh bạch hóa trách nhiệm trong toàn chuỗi sản xuất – kinh doanh, đồng thời bổ sung các hành vi bị cấm trong quảng cáo thực phẩm trên nền tảng trực tuyến. Về chế tài, dự thảo đề xuất tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm, lên tới 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức. Dự kiến, mức phạt cao nhất sẽ áp dụng đối với các hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, thực phẩm không an toàn.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm lần này là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phức tạp. Trước những thách thức mới, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm đóng vai trò then chốt để nâng cao chất lượng cuộc sống và đảm bảo sức khỏe cho người dân.
Có thể thấy, việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm là cần thiết và cấp thiết. Tuy nhiên, để thực sự đem lại hiệu quả tích cực, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề an toàn thực phẩm. Chỉ khi có sự tham gia và hưởng ứng của toàn xã hội, công tác quản lý và đảm bảo an toàn thực phẩm mới đạt được kết quả như mong muốn.
Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục lấy ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, tổ chức và cá nhân để hoàn thiện dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi). Dự kiến, Luật sẽ được trình Quốc hội xem xét và thông qua trong thời gian sớm nhất. Với những điểm mới và mục tiêu đề ra, hy vọng rằng Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) sẽ đem lại một môi trường tiêu dùng an toàn và lành mạnh cho người dân Việt Nam.